Ο πρώιμος πολιτισμός των Εσκιμώων εισάγει νέες καινοτομίες στον πλανήτη (της λαογράφου Παρθένας Τσοκτουρίδου)
Οι ίδιοι αυτοαποκαλούνταν «Ιννουίντι», που στη γλώσσα τους σημαίνει «άνθρωποι». Εσκιμώοι ονομάσθηκαν από τους Ευρωπαίους από τη λέξη «Εσκιματζίτ», που σημαίνει, στη γλώσσα τους πάλι, «τρέφομαι με ωμό κρέας».
Κυνηγοί και αλιείς καθώς ήταν, αγαπούσαν ιδιαίτερα τις ωμές σάρκες και βρίσκονταν στην χαμηλή βαθμίδα του πολιτισμού. Παρέμεναν πιστοί στα πατροπαράδοτα έθιμα τους, δεν είχαν διαβρωθεί στη σύγχρονη ζωή, αγνοούσαν τη γεωργία. Παλιά, ήταν οι «αμόλυντοι» του πολιτισμού. Θαυμάσια σκληραγωγημένοι, το χειμώνα ζούσαν σε καλύβες κατασκευασμένες από χιόνι, τα "ιγκλού", χωρίς θέρμανση, αντέχοντας στο ψύχος του πέραν των 40 βαθμών υπό του μηδέν, με τον φωτισμό μιας κανδήλας λαδιού φώκιας και το καλοκαίρι διέμεναν σε σκηνές από δέρματα ζώων.
Είναι απίστευτη η ρυπαρότητα τους, διότι ουδέποτε στη ζωή τους πλένονταν. Θα εξαφανίζονταν φυσικά τελείως από τις ασθένειες εάν δεν ζούσαν σε τόσο ψυχρό κλίμα. Όσο για το χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία τους, ήταν ένα περίεργο κράμα αντιφάσεων. Επιδείκνυαν πρωτοφανή σκληρότητα, αγριότητα και φονικότητα.
Ο μέγας πολικός εξερευνητής Δανός Κνούτ Ρασμούσεν, είχε αναφέρει την περίπτωση ενός Γροιλλανδέζου Εσκιμώου, ο οποίος αγαπούσε μια νέα που δεν ήθελαν να του τη δώσουν οι οικείοι της. Για να παρακάμψει το εμπόδιο αυτό, μπήκε μια νύχτα μαζί με τον αδερφό του στο χιονόσπιτο της ωραίας του, όπου με τσεκούρια αποκεφάλισαν και τα εννέα μέλη της οικογένειας της ωραίας, πλην εκείνης. Την επόμενη μέρα τελέσθηκε ο γάμος, χωρίς καμία αντίρρηση πλέον, ο οποίος γιορτάστηκε με ενθουσιασμό απ' όλο το σόι του Εσκιμώου.
Και ασφαλώς θα ήταν πάντοτε υπό τον απόλυτο ζυγό του συζύγου της, εφόσον όταν θα φιλοξενούνταν κάποια άλλη γυναίκα στο χιονόσπιτο τους, η σύζυγος έπρεπε να αποσύρεται από τα συζυγικά της δικαιώματα και να τα παραχωρεί στην φιλοξενούμενη, η οποία θα έχαιρε ευτυχίας. Μα, κι εκείνος, μη θαρρείτε, θα αδιαφορούσε τελείως για μια απιστία της. Θα την τιμωρούσε όμως σκληρότατα αν δεν του είχε έτοιμο το φαγητό.
Η Εσκιμώα θεωρούνταν παλιότερα, δραματικά, ένα είδος κατοικίδιου ζώου, το οποίο είχε μικρότερη αξία κι απ' τον σκύλο εφόσον όταν δεν βρισκότανε τροφή το χειμώνα από θηράματα, η γυναίκα εκείνη δεν έπαιρνε την τροφή της για να την φάει ο σκύλος τους, ο οποίος κρινόταν και απαραίτητος να ζήσει, για το κυνήγι. Και βεβαίως πέθαινε από την πείνα και όχι μόνο εκείνη, αλλά και η μητέρα της, η πεθερά της, οι κόρες της και όλα τα θηλυκά της οικογένειας.
Σήμερα, όμως, μια επαναστατική μεταβολή συντέλεσε στο να επιδράσει ο πολιτισμός αποφασιστικά πάνω τους και να αλλάξουν οι περισσότεροι τα πιο πολλά από τα παλιά δεδομένα της φυλής τους εφόσον εγκατέλειψαν τον νομαδικό βίο και τα ιδιόρρυθμα πρωτόγονα ήθη και έθιμα τους. Κάποιοι απ' αυτούς έγιναν εργάτες μεταλλείων και ζουν με τις ανάλογες ανέσεις. Η παιδεία τους εξαπλώθηκε σε όλη τη φυλή τους και πειθάρχησαν στις κοινωνικές συνήθειες των πολιτισμένων ανθρώπων.
Όσοι πάλι ζουν νομαδικά, έχουν εκσυγχρονισθεί και χρησιμοποιούν πολλά προϊόντα του πολιτισμού, όπως μηχανοκίνητα έλκηθρα κ.α.
Ο πρωτογονισμός των Εσκιμώων, όμως, φαίνεται πως είχε και τα πλεονεκτήματα του στην παλιά εποχή εφόσον έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι για τους Εσκιμώους, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Arctic, κατέδειξε ότι οι Εσκιμώοι περιλαμβάνουν στη διατροφή τους ορισμένα φυτά των Άλπεων, γλυκόριζες και λάπαθο που τους παρέχει την απαραίτητη βιταμίνη C.
Επιπλέον, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι διατροφή πλούσια σε φρέσκα ζωικά προϊόντα, όπως ψάρια, πουλιά, φώκιες, φάλαινες, αρκούδες και ελάφια, που αποτελούν τη βασική διατροφή των Εσκιμώων, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνες, πολλές φορές περισσότερες και από αυτές που λαμβάνουν Εσκιμώοι με πρόσβαση σε κατεργασμένο φαγητό. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο υποσιτισμός, καθώς και προβλήματα ανεπάρκειας όπως το σκορβούτο, μπορούν να αποφευχθούν εάν υιοθετήσουμε την πρωτόγονη διατροφή που περιλαμβάνει φρέσκα ψάρια και κρέας.
Η διατήρηση του πρωτογονισμού των Εσκιμώων στην σημερινή εποχή λογίζεται όμως και ως οικολογική τους συνείδηση μιας και έχουν κατανοήσει πως κοινωνική και πολιτιστική ανάγκη στον αιώνα μας είναι οι αρχές, οι αξίες και η σπουδαιότητα της οικολογίας.
Ο προβληματισμός τους γεννιέται από το γέννημα του σύγχρονου πολιτισμού που περιλαμβάνει την εκτεταμένη μόλυνση του περιβάλλοντος, τη μαζική καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την "τρύπα" του όζοντος, το ενεργειακό πρόβλημα κ.α. αιτίες που δημιούργησαν την αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών, που ως αποτέλεσμα έχει να γίνουν οι πρωταγωνιστές σε ένα ρόλο φιλοσοφίας που θα είναι επαναστατικός για την εξέλιξη αυτών των φαινομένων.
Να, λοιπόν, τι συνέβηκε στην Αρκτική Κιβαλίνα πέρυσι, όπως κατέγραψε σ' ένα άρθρο του ο Θ.Γ. ΚΑΝΕΛΛΟΥ, στις 29 Ιανουαρίου του 2010, στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, όπου αναφέρεται ότι «οι Εσκιμώοι τα έβαλαν με τα «θηρία» των ΗΠΑ» και ακολουθούν αμέσως τα παρακάτω:
«Η Κιβαλίνα είναι ένα μικρό χωριό σε νησάκι του Αρκτικού Κύκλου, που δεν έχει ξενοδοχείο, εστιατόριο ή σινεμά. Έχει όμως 400 κατοίκους, οι οποίοι έχουν ασκήσει αγωγή εναντίον μεγάλων εταιρειών, όπως η Exon Mobil και η Shell, τις οποίες θεωρούν υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή.
Είναι τόσο μεγάλης σημασίας η αγωγή ώστε ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την αλλαγή του κλίματος. Οι περίπου 400 Εσκιμώοι κάτοικοι του χωριού υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες, μολύνοντας το περιβάλλον, συμβάλλουν στη διάβρωση του νησιού τους, το οποίο σαρώνουν κυριολεκτικά οι άνεμοι.
Μέχρι πρόσφατα, μόνη προστασία του νησιού την εποχή των ισχυρών ανέμων ήταν οι τεράστιοι όγκοι θαλάσσιου πάγου, οι οποίοι άρχιζαν να σχηματίζονται ήδη από τον Οκτώβριο. Τώρα είναι Ιανουάριος και πάγοι δεν υπάρχουν, υποστηρίζουν οι κάτοικοι, οι οποίοι στοιβάζουν στα παράλιά τους τεράστιους όγκους άμμου για προστασία.
Η Κιβαλίνα ζητεί 400 εκατομμύρια δολάρια από τις περίπου 20 εταιρείες, για να καλύψει τα έξοδα μετακόμισης των κατοίκων της σε άλλη περιοχή, στην ενδοχώρα. Σημασία δεν έχουν τόσο τα δολάρια όσο το ότι οι εταιρείες κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν επίσημα ως οι αιτίες του κακού, αν υπάρξει εναντίον τους απόφαση ή αν έστω δεχθούν συμβιβασμό. Η αγωγή της Κιβαλίνα έχει μεγάλες ομοιότητες με τις αγωγές που έγιναν εναντίον των καπνοβιομηχανιών και που οδήγησαν σε συμβιβασμούς ύστερα από πολλούς δικαστικούς αγώνες».
Ένας αναρχοπρωτογονισμός, θα έλεγε κανείς, ότι παρατηρείται στους Εσκιμώους, τους οποίους μπορούμε να χαρακτηρίσουμε και ως πριμιτιβιστές, πράσινους δηλαδή αναρχικούς του οικολογικού κινήματος, επειδή εστιάζουν στη μετάβαση στις πρώιμες τροφοσυλλεκτικές και θηρευτικές κοινωνίες, εξαιτίας της αλλοτρίωσης των σύγχρονων ανθρώπων και της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι υποστηρικτές μιας θεωρίας σε «μη πολιτισμένους» τρόπους ζωής μέσω της αποβιομηχάνισης και εγκατάλειψης της τεχνολογίας, στα οποία ασκούν κριτική.
Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται συνεχώς μια νέα φυλή των μιγάδων από διασταύρωση Εσκιμώων και άλλων φυλών, κάτι που σημαίνει τον «μη ρατσισμό» τους, οπότε αναπτύσσεται και ο πολιτισμός τους καθώς και η συγκρότηση της εθνικής τους συνείδησης διεκδικώντας αναμφισβήτητα την αυθυπαρξία τους σε ένα ανεξάρτητο έθνος.
Όσον αφορά την αποκρυφιστική και μυστικιστική θρησκεία των Εσκιμώων, θα έλεγε κανείς πως είναι αξιοπερίεργη. Παρόλο ότι πιστεύουν σε ανώτερα όντα, καλά ή κακά, δεν υπάρχει καμιά εκδήλωση λατρείας γι' αυτά.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι παρ' όλο που σήμερα μεγάλος αριθμός Εσκιμώων έχει εκχριστιανιστεί, μεγάλη έκπληξη για τον κόσμο της Ορθοδοξίας, στην αγιολογική και υμνολογική βιβλιογραφία, είναι η αναφορά της στον Άγιο Πέτρο τον Εσκιμώο της φυλής των Αλεούτων, ο οποίος είχε μεγαλώσει και ζήσει όπως όλοι οι Εσκιμώοι, παλεύοντας για επιβίωση μέσα στον αφιλόξενο για τον άνθρωπο, Αρκτικό Κύκλο. Όμως ο Θεός είχε στο σχέδιό Του να τον αναδείξει Πρωτομάρτυρα και Νεομάρτυρα της Ορθοδοξίας και υπάρχει μάλιστα υμνογραφικό παράρτημα με απολυτίκια του Αγίου Πέτρου του Εσκιμώου, όπως:
« Σε, τον ήρωα, εν τοις βασάνοις και αθλήσαντα φρικτώς εν πάγοις Νεομάρτυρα Πέτρον τιμήσωμεν, των Αλεούτων ελπίδα και καύχημα και των εν δούλοις λαών εγκαλλώπισμα Μάρτυς ένδοξε, τον πάντων Θεόν ικέτευε το έαρ εισελθείν εν ταις ψυχαίς ημών. Εκ των ηπείρων του κόσμου συναχθέντες πάντες εις Κίναν οι φιλόθεοι στραφώμεν των Κινέζων μαρτύρων εορτήν ποιούντες. Αυτοί γαρ ζωήν εδώρισαν τω Χριστώ αγρίως αναιρεθέντες ώσπερ αμνοί και οικούντες παράδεισον λαούς φρουρούσι της γης αεί Θεώ πρεσβεύοντες δι' ειρήνην παγκόσμιον».
Οι Εσκιμώοι χριστιανοί, είναι φανερό ότι είναι επηρεασμένοι από την πρωτόγονη παλιά τους θρησκεία, εκείνη του μυστικισμού και του αποκρυφισμού, η οποία αντανακλά σε όλες τις οργανικές, ψυχικές και πνευματικές δομές της ζωής τους. Ως μυστικιστές, απορρίπτουν τον τωρινό φαινομενικό κόσμο και επιδιώκουν να αποδράσουν στον Αληθινό πρωτόγονο δικό τους. Ως αποκρυφιστές, θέλουν να οργανώσουν και να εξουσιάσουν τα φαινόμενα της φύσης και να τα φέρουν σε αρμονία με τον αιώνιο νόμο του αληθινού κόσμου που ανήκει στη ζωή του πρωτογονισμού.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε γι' αυτούς, ότι αναπτύσσεται η θεωρία με τις σταγόνες σοφίας πως όλες οι θρησκείες μπορούν να συνυπάρξουν και να λειτουργήσουν θετικά τόσο στην ηθική όσο και στην πνευματική υγεία των ατόμων, καθώς επίσης να συντελέσουν και στην ειρηνική συνύπαρξη του ανθρώπινου γένους.
Ο πρώιμος πολιτισμός των Εσκιμώων εισάγει με τη διατήρηση του πρωτογονισμού του νέες καινοτομίες στον πλανήτη, προσοδοφόρες και αποτελεσματικές για την επίλυση κάποιων προβλημάτων του πλανήτη μας.
Οι Εσκιμώοι γίνονται αντικείμενα εθνογραφικού ενδιαφέροντος, που μέσα από το μάτι των μοντερνιστών του αιώνα μας και ύστερα από μια διαδικασία επανερμηνείας τους σε σχέση με το νέο περιβάλλον ύπαρξής τους στον πλανητικό κόσμο, θα πρέπει να δηλώσουμε πώς ο πρωτογονισμός τους είναι μια όψη και άποψη του μέλλοντος της καινοτόμου ιστορίας της ανθρωπότητας.
