Βουλιάξαμε μα δεν αλλάξαμε
Του Μιχάλη Πιτένη
Ο άρτος, κυριολεκτικά πλέον, λείπει από πολλά σπίτια, αλλά τα θεάματα περισσεύουν. Αεροπλάνα, άρματα μάχης, ερπυστριοφόρα μεταφοράς προσωπικού κ.α. παρεμφερή, «λάμπρυναν την παρέλαση της επετείου του ΟΧΙ, ανύψωσαν το ηθικό απάντων και έστειλαν ηχηρό μήνυμα προς όσους επιβουλεύονται τα ιερά και τα όσια της φυλής».
Περήφανος, στήθηκε απέναντι απ΄ τα άρματα και κάτω απ΄ τα αεροπλάνα ο αγλαός Υπουργός Άμυνας (σ. σ. και η υπόλοιπη ηγεσία του τόπου βεβαίως, βεβαίως), σαφέστατα ικανοποιημένος πως έκανε το καθήκον του ως Έλλην πολιτικός. Προσέφερε στο λαό θέαμα. Για τον άρτο ας περιμένει… Δεν ξεφουρνίσαμε ακόμα…
Είναι λαϊκισμός να πούμε πως την ώρα που περικόπτεις δραματικά μισθούς των ενστόλων, αποτελεί πρόκληση το να ξοδεύεις χρήματα για τα καύσιμα μηχανών που θα μας κάνουν περήφανους και θα στείλουν μήνυμα στον εχθρό (σ. σ. ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε πως οι Τούρκοι, αν θεωρήσουμε πως αυτοί μας απόμειναν ως εχθρός, ήταν έτοιμοι για θερμό επεισόδιο, αλλά μόλις είδαν τανκς και αεροπλάνα στις παρελάσεις το έβαλαν στο… ψυγείο). Βεβαίως είναι, και μάλιστα λαϊκισμός του χειρίστου είδους, διότι όπως και αν τα υπολογίσεις όσο και αν τα αθροίσεις ή τα αφαιρέσεις, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει δραματικά. Άλλαξε όμως δραματικά η ζωή των ενστόλων, και όχι μόνο, λόγω των περικοπών και εκείνο που τουλάχιστον θα ήθελαν θα ήταν να ΄χε αλλάξει και η νοοτροπία όσων ηγούνται. Να δώσουν δηλαδή οι μεν το κάτι τις τους για να σωθεί η πατρίδα, αλλά να δώσουν και οι δε. Έστω και απ΄ τη νοοτροπία τους… Αλλάζει, όμως, μέσα σε τόσο σύντομο διάστημα ό,τι επί χρόνια διαμορφώθηκε ως πολιτική αντίληψη και προκρίνει το φαίνεσθαι και το δήθεν έναντι του ουσιαστικού και του έχοντος πραγματικό περιεχόμενο; Αν άλλαζε, ίσως αυτό και μόνο να έφτανε για την ανύψωση του ηθικού. Ενστόλων και μη…
Δεν αλλάζει όμως και εκείνο που τρομάζει περισσότερο δεν είναι το ρήμα αλλά το αρνητικό μόριο «δεν» που μπαίνει για να χαρακτηρίσει προθέσεις και ενέργειες. Δεν τους νοιάζει. Δεν θέλουν. Δεν μπορούν.
Μήνυμα ξεκάθαρα αρνητικό. Όπως και αν το δεις, όπως και αν το αναλύσεις. Βουλιάξαμε μα δεν αλλάξανε.
Αλλά και εμείς… Κάποιες συμπεριφορές μαρτυρούν πως παραμένουμε κολλημένοι σε ό,τι είχαμε μάθει μέχρι τώρα. Για παράδειγμα, εκπαιδευτικοί πραγματοποιούν, ακόμα, τις γενικές τους συνελεύσεις τις ώρες που το δημόσιο σχολείο θα έπρεπε να είναι ανοικτό και εκείνοι στις θέσεις τους, προσφέροντας μια ακόμα μέρα σχόλης στα παιδιά. Οι 5, 6 ή 7 ώρες μαθημάτων που θα χαθούν σε μια μέρα δεν στοιχίζουν στη μάθηση των παιδιών, αλλά θα κοστίσουν στο μέλλον, όταν το λάθος μήνυμα που τους δίδεται σ΄ αυτή την ηλικία αρχίζει να γίνεται δική τους συμπεριφορά μα με δική μας νοοτροπία.
Ψύλλοι στ΄ άχυρα. Είναι όμως το παράδειγμα που προαναφέρεται απλώς ένας ψύλλος, ή υπάρχει ακόμα σμήνος ολόκληρο; Δεν τα ξέρουμε όλα. Βλέπουμε μόνο όσα υποπίπτουν στην αντίληψη μας. Και δεν υποπίπτουν πολλά. Ναι, αλλά απ΄ αυτό μπορείς να κρίνεις πως δεν αλλάξαμε; Κι απ΄ αυτό και από τόσα άλλα που σαν μικρές, μικρές ψηφίδες, διαφόρων χρωμάτων και σχημάτων, συνθέτουν τη σημερινή εικόνα της κοινωνίας μας. Μια εικόνα που δείχνει πως, τελικά, βουλιάξαμε μα δεν αλλάξαμε. Ούτε αυτοί, ούτε εμείς. Απλώς κρυμμένοι πίσω απ΄ το δάχτυλο μας, αν και βλέπουμε τον ίδιο εαυτό πάντα στον καθρέπτη, φανταζόμαστε πως είναι κάποιος άλλος. Γιατί αυτό πάντα μας αρέσει και αυτό προτιμάμε. Να είναι κάποιος άλλος…
Ο άρτος, κυριολεκτικά πλέον, λείπει από πολλά σπίτια, αλλά τα θεάματα περισσεύουν. Αεροπλάνα, άρματα μάχης, ερπυστριοφόρα μεταφοράς προσωπικού κ.α. παρεμφερή, «λάμπρυναν την παρέλαση της επετείου του ΟΧΙ, ανύψωσαν το ηθικό απάντων και έστειλαν ηχηρό μήνυμα προς όσους επιβουλεύονται τα ιερά και τα όσια της φυλής».
Περήφανος, στήθηκε απέναντι απ΄ τα άρματα και κάτω απ΄ τα αεροπλάνα ο αγλαός Υπουργός Άμυνας (σ. σ. και η υπόλοιπη ηγεσία του τόπου βεβαίως, βεβαίως), σαφέστατα ικανοποιημένος πως έκανε το καθήκον του ως Έλλην πολιτικός. Προσέφερε στο λαό θέαμα. Για τον άρτο ας περιμένει… Δεν ξεφουρνίσαμε ακόμα…
Είναι λαϊκισμός να πούμε πως την ώρα που περικόπτεις δραματικά μισθούς των ενστόλων, αποτελεί πρόκληση το να ξοδεύεις χρήματα για τα καύσιμα μηχανών που θα μας κάνουν περήφανους και θα στείλουν μήνυμα στον εχθρό (σ. σ. ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε πως οι Τούρκοι, αν θεωρήσουμε πως αυτοί μας απόμειναν ως εχθρός, ήταν έτοιμοι για θερμό επεισόδιο, αλλά μόλις είδαν τανκς και αεροπλάνα στις παρελάσεις το έβαλαν στο… ψυγείο). Βεβαίως είναι, και μάλιστα λαϊκισμός του χειρίστου είδους, διότι όπως και αν τα υπολογίσεις όσο και αν τα αθροίσεις ή τα αφαιρέσεις, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει δραματικά. Άλλαξε όμως δραματικά η ζωή των ενστόλων, και όχι μόνο, λόγω των περικοπών και εκείνο που τουλάχιστον θα ήθελαν θα ήταν να ΄χε αλλάξει και η νοοτροπία όσων ηγούνται. Να δώσουν δηλαδή οι μεν το κάτι τις τους για να σωθεί η πατρίδα, αλλά να δώσουν και οι δε. Έστω και απ΄ τη νοοτροπία τους… Αλλάζει, όμως, μέσα σε τόσο σύντομο διάστημα ό,τι επί χρόνια διαμορφώθηκε ως πολιτική αντίληψη και προκρίνει το φαίνεσθαι και το δήθεν έναντι του ουσιαστικού και του έχοντος πραγματικό περιεχόμενο; Αν άλλαζε, ίσως αυτό και μόνο να έφτανε για την ανύψωση του ηθικού. Ενστόλων και μη…
Δεν αλλάζει όμως και εκείνο που τρομάζει περισσότερο δεν είναι το ρήμα αλλά το αρνητικό μόριο «δεν» που μπαίνει για να χαρακτηρίσει προθέσεις και ενέργειες. Δεν τους νοιάζει. Δεν θέλουν. Δεν μπορούν.
Μήνυμα ξεκάθαρα αρνητικό. Όπως και αν το δεις, όπως και αν το αναλύσεις. Βουλιάξαμε μα δεν αλλάξανε.
Αλλά και εμείς… Κάποιες συμπεριφορές μαρτυρούν πως παραμένουμε κολλημένοι σε ό,τι είχαμε μάθει μέχρι τώρα. Για παράδειγμα, εκπαιδευτικοί πραγματοποιούν, ακόμα, τις γενικές τους συνελεύσεις τις ώρες που το δημόσιο σχολείο θα έπρεπε να είναι ανοικτό και εκείνοι στις θέσεις τους, προσφέροντας μια ακόμα μέρα σχόλης στα παιδιά. Οι 5, 6 ή 7 ώρες μαθημάτων που θα χαθούν σε μια μέρα δεν στοιχίζουν στη μάθηση των παιδιών, αλλά θα κοστίσουν στο μέλλον, όταν το λάθος μήνυμα που τους δίδεται σ΄ αυτή την ηλικία αρχίζει να γίνεται δική τους συμπεριφορά μα με δική μας νοοτροπία.
Ψύλλοι στ΄ άχυρα. Είναι όμως το παράδειγμα που προαναφέρεται απλώς ένας ψύλλος, ή υπάρχει ακόμα σμήνος ολόκληρο; Δεν τα ξέρουμε όλα. Βλέπουμε μόνο όσα υποπίπτουν στην αντίληψη μας. Και δεν υποπίπτουν πολλά. Ναι, αλλά απ΄ αυτό μπορείς να κρίνεις πως δεν αλλάξαμε; Κι απ΄ αυτό και από τόσα άλλα που σαν μικρές, μικρές ψηφίδες, διαφόρων χρωμάτων και σχημάτων, συνθέτουν τη σημερινή εικόνα της κοινωνίας μας. Μια εικόνα που δείχνει πως, τελικά, βουλιάξαμε μα δεν αλλάξαμε. Ούτε αυτοί, ούτε εμείς. Απλώς κρυμμένοι πίσω απ΄ το δάχτυλο μας, αν και βλέπουμε τον ίδιο εαυτό πάντα στον καθρέπτη, φανταζόμαστε πως είναι κάποιος άλλος. Γιατί αυτό πάντα μας αρέσει και αυτό προτιμάμε. Να είναι κάποιος άλλος…