Ποντιακά χριστουγεννιάτικα κάλαντα (από τη λαογράφο Παρθένα Τσοκτουρίδου)

Στο παρακάτω μουσικό, ποιητικό δημιούργημα, Βυζαντινής προέλευσης - το αρχαιότερο στο είδος του - με θέμα τα Χριστουγεννιάτικα Ποντιακά κάλαντα, εμφανίζεται μια συγκινησιακή ιδιορρυθμία και ιδιοτυπία, συνδυασμένη με τα στοιχεία της χαράς και του δράματος, από το γεγονός ότι δεν γίνεται σ' αυτό μόνο αναφορά στη χαρμόσυνη είδηση της Γέννησης του Χριστού, αλλά και στα Πάθη και στην Ανάστασή του.


Για τους σκλαβωμένους τότε ψυχικά ταλαιπωρημένους Πόντιους, η Γέννηση του Χριστού αποτελεί φωτεινή ελπίδα για την απελευθέρωσή τους από τη δουλεία, οι οποίοι την υπομένουν δίχως να χάνουν την πίστη τους για Ανάσταση και Εθνική Ελευθερία, που είναι πολύτιμη γι' αυτούς σαν το Ιερό Αίμα του Χριστού, ταυτίζοντας την πορεία τους με εκείνη του Σωτήρα Χριστού, που σταυρώθηκε για τη σωτηρία τους.

Η Ποντιακή Μούσα στη χαρμόσυνη γιορταστική ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων αφήνει πολλά μηνύματα για τους ασυγκίνητους Ισχυρούς και Μεγάλους της γης, όπως επίσης και νότες διαμαρτυρίας για ότι συνέβη όχι μόνο στο Χριστό αλλά και στο ξεριζωμό τους.





Χριστός ' γεννέθεν



Χριστός ' γεννέθεν, χαράν σον κόσμον

Χα καλή ώρα, καλή σ' ημέρα.

Χα καλόν παιδίν οψέ 'γεννέθεν

οψέ 'γεννέθεν, ουρανοστάθεν.

Τον εγέννεσεν η Παναγία

Τον ενέστεσεν Αι-Παρθένος.

Εκαβάλκεψεν χρυσόν πουλάρι

Κι εκατήβεν σο σταυροδρόμι.

Έρπαξαν 'Ατον οι χιλ' Εβραίοι.

Ας ακρεντικά κι ασήν καρδίαν

Αίμαν έσταξεν, χολή 'κ' εφάνθεν.

Ούμπαν έσταξεν, και μύρος έτον

Μύρος έτον και μυρωδία.

Εμυρίστεν ατο ο κόσμος όλεν

Για μυρίστ' ατο κι εσύ αφέντα.

Έρθαν τη Χριστού τα παλικάρια

Και θημίζνε τον νοικοκύρην

Νοικοκύρη μ' και βασιλέαν

Δέβα σ' ταρέζ' κι έλα σην πόρταν

Δος μας ούβας και λεφτοκάρυα.

Κι αν αν'είς μας, χαράν σην πόρταν σ'.

(Καλά Χριστούγεννα και σ' έτη πολλά).