Εξάλειψη του πατροπαράδοτου εθίμου των «παπάδων» στα Κομνηνά (της λαογράφου Παρθένας Τσοκτουρίδου)

Εξαλείφθηκε εδώ και πάνω από μια εικοσαετία το τοπικό έθιμο των «παπάδων» που είχαν φέρει από τις αλησμόνητες πατρίδες οι πρόσφυγες των Κομνηνών Εορδαίας. Σύμφωνα με το έθιμο, ανήμερα των Φώτων και κατά τις νυχτερινές ώρες, κυρίως γυναίκες, ντύνονταν με ράσα, μεταμφιεσμένες σε παπάδες και έμπαιναν στα σπίτια του χωριού κάνοντας αγιασμό στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους με βασιλικό και νερό.



Ανεξήγητο, ανερμήνευτο και υπό διερεύνηση το έθιμο αυτό, που είχε και χαρακτήρα σατιρικής φύσεως, εξαλείφθηκε τα τελευταία χρόνια και δεν διατηρείται για άγνωστους λόγους. Αν και οι πρόσφυγες κάτοικοι των Κομνηνών διατήρησαν τις παραδόσεις τους, οι οποίες κρατούσαν από τα πανάρχαια χρόνια, το έθιμο αυτό λησμονήθηκε και αγνοείται παντελώς σε σχέση με την πολιτιστική του ταυτότητα. Δεν διασώζεται μάλιστα στις μέρες μας, σε αντίθεση πάντα με το έθιμο των «Μωμόγερων», το οποίο αναζωπυρώνεται και στέκεται πάντα ψηλά στις επάλξεις των παραδόσεών μας, σταματώντας όμως κι αυτό να δίνει πλέον μηνύματα σύμφωνα με τις ιστορικές εξελίξεις, όπως γινότανε παλιά κατά καιρούς.

Στο Μωμογερίστικο τραγούδι τους όμως συνεχίζουν πάντα να λένε τα πατροπαράδοτα λόγια τους:Τα Κάλαντα οι Μωμογέρ', τα Φώτα οι ποπάδες, που σημαίνει ότι την Πρωτοχρονιά την κάνουν Μωμόγεροι, τα Φώτα οι παπάδες. Τα λόγια και μόνο αυτά μαρτυρούν το έθιμο των «παπάδων» που προϋπήρχε ως παράδοση στα ποντιακά έθιμα και το οποίο δεν διατηρείται πλέον όπως προαναφέρθηκε. Βέβαια, στη σημερινή εποχή, ασφαλώς θα ήταν ένα έθιμο παρεξηγημένο, μιας και υπάρχουν σοβαρές δημοσιευμένες αντιρρήσεις από εκπροσώπους της Εκκλησίας μας για την σατιρική ενδυμασία και μεταμφίεση με ράσα κλπ.

Ας αναλογιστούμε όμως ότι τα δύσκολα εκείνα τότε χρόνια των απελευθερωτικών μας αγώνων από τους Τούρκους, ήταν επιτακτική η ανάγκη διατήρησης της θρησκείας μας ανάμεσα στους Μουσουλμάνους και γι' αυτό το λόγο γινότανε μέσω σατιρικών μεταμφιέσεων για να μη προκαλεί την βίαιη αντίδρασή τους. Ας μη ξεχνούμε άλλωστε πως η λαϊκή παράδοση μέσω της σάτιρας είχε ένα αποκρυπτικό χαρακτήρα με μηνύματα για τη διατήρηση και διάσωσή της, με σκοπό πάντα την υπεράσπιση της πατρίδας μας, αλλά και τη διαφύλαξη των εθνικών μας συμφερόντων.