"Αντικειμενικοί" μαυρόψυχοι
Έδωσε ρέστα ο κύριος Κανέλλης στο Έθνος της Κυριακής (29.12.2013), καταγγέλοντας ουσιαστικά την κυβέρνηση ότι ναρκοθετεί τις επενδύσεις και την ανάπτυξη με τους αλλοπρόσαλλους νόμους της. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.
Μια φορά κι έναν καιρό, όταν πρωτοεφαρμόστηκαν στον τόπο οι περίφημες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων (επί υπουργείας τού αξέχαστου Δημήτρη "δώσ' τα όλα" Τσοβόλα), άρχισαν να αναγράφονται στα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων δυο ποσά: ένα το συμφωνημένο και ένα αυτό που προέκυπτε από την εφαρμογή των αντικειμενικών αξιών. Ο φόρος μεταβίβασης, τα χαρτόσημα, οι αμοιβές των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων κλπ υπολογίζονταν στο μεγαλύτερο ποσό.
Επί πλέον, ο αγοραστής ήταν υποχρεωμένος να δικαιολογεί το καταβαλλόμενο για την αγορά τίμημα. Για την ακρίβεια, ήταν υποχρεωμένος να δικαιολογεί το τίμημα επί του οποίου υπολογίζονταν τα τέλη και οι φόροι, δηλαδή το μεγαλύτερο ανάμεσα σε δηλούμενο και αντικειμενικό. Όποιο μέρος τού τιμήματος δεν μπορούσε να δικαιολογήσει με νόμιμα παραστατικά, εθεωρείτο τεκμαρτό εισόδημα και, εκτός από τον φόρο μεταβίβασης, πλήρωνε και τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος.
Στην πράξη, για την συντριπτική πλειοψηφία των συναλλαγών ακινήτων, αναγραφόταν στα συμβόλαια ως πραγματικό τίμημα ποσό ίσο προς το αντικειμενικό: αφού η αγοραία αξία ήταν υψηλότερη, δεν υπήρχε λόγος να δηλωθεί υψηλότερο τίμημα (άρα να πληρωθούν μεγαλύτεροι φόροι) από αυτό με το οποίο "βολευόταν" το κράτος. Π.χ., αγόραζες ένα ακίνητο για 150 δραχμές κι έγραφες στο συμβόλαιο την αντικειμενική αξία που ήταν 100 δραχμές. Έτσι, πλήρωνες φόρο για 100, κατέβαλλες με επίσημη επιταγή το κατοστάρικο και ξοφλούσες τα υπόλοιπα πενήντα με μετρητά σε χαρτοσακκούλα. Όμως, με τον τρόπο αυτό δεν πλήρωνες απλώς λιγότερους φόρους αλλά "καθάριζες" κι ένα πενηντάρι "βρόμικα" λεφτά. Διπλή η ωφέλεια.
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Με τις αγοραίες αξίες των ακινήτων να έχουν κατρακυλήσει πολύ κάτω από τις αντικειμενικές, το παραπάνω "μοντελάκι" δεν δουλεύει: αυτό που κάποτε είχε αντικειμενική αξία 100, έχει πλέον αγοραία 70 κι όχι 150. Άρα, εσύ θα πληρώσεις 70 αλλά οι φόροι και τα τέλη θα εξακολουθούν να υπολογίζονται στο κατοστάρικο. Άσε δε που θα πρέπει να δικαιολογήσεις πόθεν έσχες όχι για 70 αλλά για 100.
Εδώ είναι που εξεμάνη ο κύριος Κανέλλης τού Έθνους. Πώς να αναθερμανθεί -σου λέει- η αγορά των ακινήτων όταν οι αγοραστές παθαίνουν διπλή ζημιά: από τη μια πληρώνουν παραπάνω φόρους κι από την άλλη πρέπει να δικαολογήσουν μεγαλύτερο εισόδημα; Φέρνει δε ως παράδειγμα την αγορά ενός ακινήτου, το οποίο κόστισε στον αγοραστή 350.000 αλλά έχει αντικειμενική αξία 855.000 κι αρχίζει να χτυπιέται και να φωνάζει πως έτσι δεν πρόκειται να δει ανάπτυξη ο τόπος...
Κατ' αρχάς, ας παραβλέψουμε το γεγονός ότι -με οικονομικούς όρους μιλώντας- οι αγοραπωλησίες ακινήτων δεν συνιστούν ανάπτυξη. Τα τούβλα παραμένουν τούβλα και τα λιόδεντρα παραμένουν λιόδεντρα όσες φορές κι αν αλλάξουν χέρια. Στην αγορά ακινήτων μπορεί να υπάρχει κερδοσκοπία, μπορεί να υπάρχει αλισβερίσι, μπορεί να διακινούνται μεγάλα ποσά αλλά δεν υπάρχει παραγωγή. Όσοι διαθέτουν στοιχειώδεις γνώσεις οικονομικών καταλαβαίνουν τι εννοώ.
Πάμε, όμως, παρακάτω. Τί ζητάει ο κύριος Κανέλλης; Να ισχύσει η επιβολή φόρου μεταβίβασης και ο υπολογισμός τού πόθεν έσχες στο πραγματικό τίμημα και όχι στην αντικειμενική αξία. Φυσικά, κάτι τέτοιο ακούγεται εξαιρετικά λογικό. Όμως, στην πράξη είναι -υπό τις τρέχουσες συνθήκες- απύθμενα αισχρό. Και η αισχρότητά του αναδεικνύεται από την απάντηση στο εξής ερώτημα: ποιοί είναι αυτοί που πουλάνε ακίνητα και ποιοί είναι αυτοί που τα αγοράζουν σ ή μ ε ρ α ;
Η απάντηση είναι εξώφθαλμα απλή: πουλάνε οι φουκαράδες, οι οποίοι είτε δεν μπορούν πλέον να τα συντηρήσουν είτε δεν έχουν άλλο τρόπο για να καλύψουν τις ανάγκες τους (άλλωστε, επειδή έχουν ανάγκη πουλάνε φτηνά) και αγοράζουν οι "αφράτοι", που βρίσκουν την ευκαιρία να κονομήσουν, πατώντας στην ανάγκη των συνανθρώπων τους, ακριβώς όπως έκαναν κάποτε, επί κατοχής, κάποιοι μαυρόψυχοι τοκογλύφοι, που δίνανε στους πεινασμένους δυο-τρία κιλά αλεύρι με αντάλλαγμα μια σακκούλα χρυσαφικά.
Αυτούς τους μαυρόψυχους είναι που συμπονάει ο κύριος Κανέλλης. Γι' αυτούς είναι που νοιάζεται. Νοιάζεται, πρώτον, μπας και πληρώσουν κανα φράγκο παραπανίσιο φόρο, λες και δεν τους αρκεί που ο φόρος μεταβίβασης κατρακύλησε στο 3% για πάρτη τους. Κυρίως, όμως, νοιάζεται να μη βγει στην φόρα το μαύρο χρήμα: στο παράδειγμα της εφημερίδας, ο αγοραστής θα πρέπει να δικαιολογήσει 855.000 για την αγορά και όχι 350.000. Αυτά είναι για τα οποία νοιάζεται ο κύριος Κανέλλης.
"Αντικειμενική", πλην μαυρόψυχη δημοσιογραφία...
Δεν ξέρω τι θα κάνει επ' αυτού ο Στουρνάρας. Δεν είμαι μάντης. Όμως, όταν βλέπω τα κοράκια τού αστικού τύπου να τροχίζουν τα νύχια τους, έχω λόγους να φοβάμαι ότι κάπου παραμονεύει θάνατος...
