Το πραγματικό μήνυμα της Πρωτομαγιάς: Διαχρονικό , πιο επίκαιρο από ποτέ.
(του Αλέξη Λιοσάτου, υποψήφιου περιφερειακού συμβούλου Π.Ε. Κοζάνης με το συνδυασμό «Αλλάζουμε Εποχή».)
“Θάρθει μια εποχή που η σιωπή του τάφου μας θα είναι πιο ισχυρή από τις φωνές που στραγγαλίζετε σήμερα.” (August Spies, γερμανός μετανάστης, ηγέτης της εργατικής εξέγερσης του Σικάγο, αμέσως πριν τον απαγχονισμό του το 1887)
Η Πρωτομαγιά θεωρείται παγκόσμια μέρα του εργάτη. «Δεν είναι αργία, είναι απεργία!» συνηθίζουμε να λέμε. Είναι αλήθεια ότι στις περισσότερες περιπτώσεις πλέον αντιμετωπίζεται «εθιμοτυπικά». Ακόμα κι έτσι, αυτή τη μέρα κάθε χρόνο συνολικά διαδηλώνουν εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη ενάντια στις κυβερνήσεις τους και τις πολιτικές τους. Και βέβαια, σε όλη τη διαδρομή της ιστορίας, ακόμα και στα χρόνια μας, υπάρχουν περιπτώσεις που η Πρωτομαγιά αποκτά το πραγματικό νόημά της. Όσο αποκτούμε μια σφαιρική εικόνα της ιστορίας των λαϊκών αγώνων, με τα πολυεθνικά και διεθνιστικά χαρακτηριστικά τους, τόσο καλύτερα μπορούμε να εμνευστούμε στον αγώνα για τη νίκη των «από κάτω», για τις δικές μας μεγάλες στιγμές. Η ίδια η πρώτη «Πρωτομαγιά» που ξεκίνησε από το Σικάγο κι απέκτησε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα παγκόσμιες διαστάσεις, αποτελεί μια τέτοια πηγή και υπόδειγμα διεθνισμού.
Η διεθνής μέρα των εργατών δεν προέκυψε ξαφνικά, αλλά μέσα από τα προχωρήματα της ταξικής πάλης. Απεργίες και πολυεθνικοί εργατικοί αγώνες καταγράφονται από την πολύ πρώιμη ιστορία του καπιταλισμού, όπως στις φυτείες καπνού της Βιρτζίνια (ΗΠΑ) το 1676, όπου λευκοί και μαύροι εξεγείρονται από κοινού. Από τις φλόγες της Γαλλικής Επανάστασης ορίζεται μια συγκεκριμένη μέρα του Σεπτέμβρη ως εργατική αργία. Στις ΗΠΑ η πρώτη καταγεγραμμένη απεργία (στον τομέα της ένδυσης) ξεσπά το 1768 (Νέα Υόρκη) και τη δεκαετία του 1790 αρχίζει να γιορτάζεται η 4η Ιουλίου κάθε έτους ως η μέρα που οι εργάτες και οι καταπιεσμένοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους. (Η παράδοση αυτή στις ΗΠΑ διατηρήθηκε ως τη δεκαετία του 1880.)
Η Πρωτομαγιά του 1886 στις ΗΠΑ κι η εξέγερση του Σικάγο
Στις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ ο παραγόμενος πλούτος μεγάλωνε στον αναπτυγμένο κόσμο, ο χρόνος εργασίας στις βιομηχανίες έφτανε τις 12 και 18 ώρες ημερησίως, οι εργάτες δούλευαν για εξαθλιωτικούς μισθούς, ζούσαν σε πολύ φτωχά μικρά δωμάτια, με ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής και άθλια ποιότητα νερού και τροφής. Έτσι οι εργατικοί αγώνες γενικεύονται, φτιάχνονται από τους εργαζόμενους συνδικάτα σαν όργανα υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους. Το αίτημα για οχτάωρη εργασία διατυπώνεται για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1829, ενώ στις ΗΠΑ το 1866. Το αίτημα του οκταώρου αποδέχεται και η Διεθνής Ενωση Εργατών (Πρώτη Διεθνής) το 1866, η οποία έχει ήδη δημιουργηθεί από το 1864 για να συντονίσει τους αγώνες του διεθνούς τάξης των εργαζομένων όλων των χωρών.Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και οι συνδικαλιστικές διεκδικήσεις δε σημαίνουν αυτόματα τη βελτίωση του επιπέδου ζωής Για παράδειγμα, το 1870 η παιδική θνησιμότητα στις εργατικές γειτονιές της Νέα Υόρκης είναι κατά 65% ανώτερη αυτής του 1810.
Το 1884, η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας αποφάσισε ότι η 1η Μαΐου του 1886 θα είναι ημέρα ενός εκτεταμένου απεργιακού αγώνα των εργατών με σκοπό την καθιέρωση του Οκταώρου. "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο".
Αυτή η απεργία αρχίζει να οργανώνεται και να προπαγανδίζεται παντού από το Δεκέμβρη του 1885. Είναι τέτοια η ορμητική εμπλοκή του κόσμου που μερικοί μικροεργοδότες από φόβο παραχωρούν το 8ωρο πριν την απεργία. Την 1η Μάη απεργεί και διαδηλώνει μισό εκατομμύριο εργατών, και η μάχη εξελίσσεται σε γενικευμένη απεργία διαρκείας. Σε μερικές περιπτώσεις κρατά ένα μήνα, ενώ στο Σικάγο παίρνει χαρακτήρα εξέγερσης. Το καθεστώς χτυπά στο ψαχνό. Μαύροι και λευκοί, Αμερικανοί μαζί με Πολωνούς, Γερμανούς και Βοημούς μετανάστες, προτεστάντες, εβραίοι και καθολικοί δίνουν από κοινού έναν ηρωικό αγώνα, που γνωρίζει αρκετούς νεκρούς. Οι Γερμανοί μετανάστες μάλιστα πρωταγωνιστούν στην εξέγερση και στους δρόμους εμφανίζονται δίγλωσσες αφίσες με καλέσματα στις διαδηλώσεις.
Το τέλος του πανεργατικού ξεσηκωμού της 1ης Μάη βρίσκει 200.000 εργάτες να κερδίζουν το 8ωρο και άλλοι 200.000 εργάτες να κερδίζουν τη μείωση του χρόνου εργασίας τους από τις 12 στις 9-10 ώρες. Σε πολλές, περιπτώσεις κατοχυρώνεται η ημιαργία του Σαββάτου και η κυριακάτικη αργία. Στις 14 Ιουλίου 1889, το Συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς ορίζει την Πρωτομαγιά ως παγκόσμια μέρα πάλης και ενότητας των εργατών του κόσμου.
Η εξέγερση και οι νίκες του 1886 φωτίζουν το μέλλον και βάζουν τις βάσεις για τη συγκρότηση μιας μαχητικής εργατικής τάξης στις ΗΠΑ. Μαχητικές απεργίες ξεσπάνε από τους σιδηρουργούς στο Homestead (1892), τους εργάτες μεταφοράς (Pullman) στο Σικάγο (1894), τους ανθρακωρύχους στην Pennsylvania (1902).
Η πρωτομαγιά του Σικάγο δίνει ώθηση στους αγώνες των εργαζομένων διεθνώς. Το 1887, πραγματοποιείται μια μεγάλη κοινή διαδήλωση Άγγλων και Ιρλανδών φτωχών στο Λονδίνο ενάντια στη λιτότητα-η κατάληξή της ήταν η «σφαγή του Τραφάλγκαρ». Η πρώτη 1ομαγιά στο Λονδίνο γιορτάζεται αγωνιστικά το 1896. Το 1888 οι εργαζόμενοι στη διόρυξη του Ισθμού της Κορίνθου κήρυξαν απεργία με αίτημα το σωστό υπολογισμό των ωρών εργασίας. Τα αιτήματα των απεργών στη διόρυξη του Ισθμού το 1888 αφορούσαν τον υπολογισμό των ωρών εργασίας, καθώς υφίσταντο σκληρή εκμετάλλευση από τους εργολάβους. Η πρώτη Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα έγινε το 1894, με κεντρικό αίτημα το 8ωρο.
Στο Σικάγο, το 1905 γεννιούνται οι Wobblies της IWW [|Βιομηχανικοί εργάτες του Κόσμου]. Ένα ριζοσπαστικό συνδικαλιστικό κίνημα που κερδίζει γρήγορα δεκάδες χιλιάδες εργάτες, πρωτοστατεί στους αγώνες και οδηγεί σε εργατικές και κοινωνικές κατακτήσεις στη χώρα για μια εικοσαετία.Οι IWW εντάσσουν στις γραμμές τους χιλιάδες μετανάστες, κάποιοι από τους οποίους αποκτάνε και ηγετικό ρόλο.
Τις πρώτες δεκαετίες εκατοντάδες Ιταλοί και Έλληνες μετανάστες δίνουν μάχες μαζί με τους αμερικανούς συναδέλφους τους και κάποιοι εξελίσσονται σε πρωταγωνιστές κινημάτων, όπως ο Λούις Τίκας (που σκοτώθηκε στις απεργίες των ορυχείων του Κολοράντο το 1914 ). Ήταν ένας από τους πολλούς Έλληνες που χάσαν τη ζωή τους για το δίκιο της πολυεθνικής αμερικανικής εργατικής τάξης. Χιλιάδες Ελληνες της Αμερικής απελάθηκαν ανάμεσα στο 1919 και στο 1921. Τυπογραφεία και λέσχες λεηλατήθηκαν, ενώ πολλοί εκτελέστηκαν. Το 1917 κυκλοφορεί η «Οργάνωσις», η πρώτη ελληνόγλωσση σοσιαλιστική εφημερίδα, η οποία εκδόθηκε από τα ελληνικά μέλη του Εργατικού Κόμματος. Την ίδια χρονιά στη Νέα Υόρκη ιδρύθηκε η Ελληνική Σοσιαλιστική Ενωση του Συνδικάτου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αμερικής και τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η «Φωνή του Εργάτου», έκδοση της ελληνικής ομοσπονδίας του Εργατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Αμερικής.
Σε αυτούς τους αγώνες στις ΗΠΑ η 1η Μάη 1886 θα γίνει ξανά και ξανά σημείο αναφοράς για τους αγωνιστές. Το ίδιο και στην Ελλάδα. Μάλιστα οι προγραμματισμένες πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις του 1919 και του 1924 απαγορεύονται από το καθεστώς, υπό το φόβο κλιμάκωσης των λαϊκών κινητοποιήσεων που γνώριζαν ανοδική πορεία. Κορυφαία στιγμή της αντικατοχικής αντίστασης στην Ελλάδα αποτελεί η Πρωτομαγιά του 1944. Σε απάντηση της εκτέλεσης 200 αγωνιστών της ελευθερίας στην Καισαριανή από τους Ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους, οι οι εργατογειτονιές της Αθήνας πραγματοποιούν γενική απεργία. Απαγορευμένη προφανώς είναι η Πρωτομαγιά, όπως όλες οι διαδηλώσεις, και στη χούντα του 1967-74, παρ όλα αυτά το 1972 γίνεται συγκέντρωση και διαλύεται από την Ασφάλεια.
Τα μηνύματα της Πρωτομαγιάς του Σικάγο δικαιώνονται ξανά και ξανά στην ιστορία του 20ού και και 21ου αιώνα.
ΕΞΕΓΕΡΘΕΙΤΕ-ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟ!
Το 1917, στα συντρίμια του Α’ Παγκοσμίου πόλεμου, ξεσπά η επανάσταση των εργατών και των αγροτών στην τσαρική Ρωσία. Η νίκη της αποτελεί σάλπισμα για την «έφοδο στον ουρανό».Ρώσοι κάνουν προπαγάνδα σε Γερμανούς φαντάρους να στρέψουν τα όπλα τους στο Γερμανό «Κάιζερ». Ο εθνικισμός στη Γερμανία μετατρέπεται σε επανάσταση. Ένα διεθνές κύμα επαναστάσεων και δίχως προηγούμενο εργατικών αγώνων σαρώνει την Ευρώπη και τον κόσμο. Γερμανία, Ουγγαρία, Αυστρία 1918-9, Ιταλία 1919-20. Γερμανία ξανά 1921-1923. Βουλγαρία 1923 , Αγγλία 1926. Κίνα 1925-27....
Η ίδια η ρώσικη επανάσταση συνιστά αποτέλεσμα ενός κορυφαίου διεθνισμού. Σε δεκάδες καταπιεσμένες εθνότητες υπό τον τσάρο παρέχονται ίσα δικαιώματα, ακόμα και το δικαίωμα της πλήρους αυτοδιάθεσης και αποχωρισμού από τη Ρωσία. Έτσι πολλές από τις εθνότητες αναγνωρίζουν στη Ρωσία ειλικρινή αλτρουισμό και αλληλεγγύη και προσδένονται στο σοσιαλιστικό άρμα, και μόνο έτσι είναι εφικτή η συγκρότηση της ΕΣΣΔ. Όχι τυχαία, επί κρίσης της ΕΣΣΔ το 1989-91, πρώην «κομμουνιστές» ηγέτες με τη βοήθεια δυτικών συμφερόντων μοιράζουν κομμάτια γης κατά τα συμφέροντά τους επιστρατεύοντας τον εθνικισμό.
Το 1920-22, μέσα στην εθνικιστική υστερία της μικρασιατικής εκστρατείας του ελληνικού κεφαλαίου, αναπτύσσεται ένα γιγάντιο αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα. Οι ηγέτες του καταδικάζονται σαν «προδότες του έθνους», επειδή παλεύουν για μην πεθάνουν φτωχοί Έλληνες και Τούρκοι...
Τη δεκαετία του’30, εν μέσω της μεγαλύτερης ιστορικά οικονομικής κρίσης και της εξαθλίωσης εκατομμυρίων ζωών, ξεσπά ένα νέο επαναστατικό κύμα στην Ευρώπη (Αυστρία ’34, Ελλάδα ‘36, Ισπανία ’36- ‘37, Γαλλία ’36) και στις ΗΠΑ ’34-’36, και ξανά μετά την ήττα των Ναζί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1944-5).
Τη δεκαετία του ’60 σπάει η φαινομενική νηνεμία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Στις ΗΠΑ ξεσπά τεράστιο αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία στο Βιετνάμ.Αμερικανοί, φτωχοί λευκοί και μαύροι, που έχουν στείλει τα παιδιά τους στον πόλεμο και τα βλέπουν να επιστρέφουν σε φέρετρα, πρωταγωνιστούν στον αγώνα και ζητάνε την άμεση παύση της επέμβασης. Μια μεγάλη αντιπολεμική ασπίδα απλώνεται στον πλανήτη και σε συνδυασμό με την ηρωική αντίσταση των Βιετκόνγκ οδηγούν την υπερδύναμη στην ήττα. Ένα «remake» παρακολουθήσαμε και πιο πρόσφατα, με τον πόλεμο στο Ιράκ. Το αντιπολεμικό κίνημα αγκάλιασε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, με αποκορύφωμα το Φλεβάρη του 2003, που υπολογίζονται 100 εκατομμύρια διαδηλωτές. Αυτή η κινητοποίηση έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στο βάλτωμα και πρακτικά στην ήττα των κατοχικών δυνάμεων των ΗΠΑ.
Στη Γαλλία, στις 10 Μάη 68, ξεσπά η μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία, που κρατά σχεδόν 20 μέρες. Αφορμή είναι η καταστολή που γνωρίζει μια φοιτητική διαδήλωση.Ντόπιοι και μετανάστες φοιτητές κι εργάτες ενώνονται, και μάλιστα ο πιο γνωστός ηγέτης των φοιτητών, ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ είναι γερμανοεβραίος. Ακολουθούν το «θερμό φθινόπωρο» στην Ιταλία (1969), η κυβέρνηση της Αριστεράς και η επανάσταση στη Χιλή (1970-73) , η εξέγερση Πολυτεχνείου στην Ελλάδα, οι επαναστάσεις που ρίχνουν τις χούντες στην Πορτογαλία (1974-5, «επανάσταση των γαριφάλλων») και Ισπανία (1975-7). Στην Ελλάδα το Νοέμβρη του ’73 οι φοιτητές διαδηλώνουν με το σύνθημα «Απόψε θα γίνει Ταϋλάνδη», γιατί τις ίδιες μέρες γίνεται εξέγερση στη χώρα της ΝΑ Ασίας.
Στο Σιατλ το Νοέμβρη του 1999, εργατικά συνδικάτα ,δίκτυα της αριστεράς και αγωνιστές από όλο τον κόσμο πετυχαίνουν μια γιγάντια κινητοποίηση που οδηγεί τις συνομιλίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σε κατάρρευση.Οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ξανά την ισχύ της συλλογικότητας, κάτι που είχε ξεχαστεί από την προπαγάνδα περί «τέλους της ιστορίας» στην αρχή της δεκαετίας και την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού.Αυτή η εξέγερση θεωρείται η αφετηρία του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος, με κορυφαίες στιγμές τις διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών δεκάδων χωρών στη Γένοβα (2001) και Φλωρεντία (2003).Η εξέγερση του Σιατλ πατάει πάνω στο μεγάλο απεργιακό κύμα στη Γαλλία του 1995 και τους αγώνες εργατών, ακτημόνων και ιθαγενών στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του ’90 (πχ Ζαπατίστας στο Μεξικό).
Το Φλεβάρη-Απρίλη 2006 μεγάλες γενικές απεργίες ξεσπάνε στη Γαλλία, για το νόμο πρώτης απασχόλησης (CPE), με πρωτοπόρα τη νεολαία. Είναι νόμος που επιβάλλει την ανασφάλιστη και πλήρως απροστάτευτη νομικά εργασία των νέων κάτω των 25 χρονών. Ο νόμος γκρεμίζεται μέσα σε γενική κατακραυγή. Τον Απρίλη η Αριστερά στις σχολές σηκώνει το σύνθημα «να γίνει της Γαλλίας». Και πράγματι, το Μάη-Ιούνη 2006 ξεσπάνε 440 καταλήψεις. Εκείνο το κίνημα βάζει τις βάσεις για την ανατροπή της αναθεώρησης του άρθρου 16, που απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τους αποκλεισμούς στην εκπαίδευση.
Το Δεκέμβρη του 2008 η εξέγερση της νεολαίας στην Ελλάδα είπαν κάποιοι πως ήταν «εικόνα από το μέλλον». Πράγματι! Είχε προηγηθεί η εξέγερση της νεολαίας στην Ιταλία.Το 2009 η νεολαία ξεσπά στο Ιράν το 2009 , στην Αγγλία το 2011. Το 2011 ξετυλίγεται και το γαϊτανάκι της αραβικής άνοιξης, με παλλαϊκό χαρακτήρα και μπροστάρηδες τους νέους. Στην Τυνησία, ένας νέος μικροπωλητής αυτοπυρπολείται διαμαρτυρόμενος για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Ο θάνατός του οδηγεί σε εξέγερση και άμεση πτώση του Μπεν Αλί. Το μήνυμα ελήφθη από τις αραβικές μάζες.Ακολουθούν εξεγέρσεις σε Αίγυπτο, Λιβύη, Αλγερία, Μαρόκο, Υεμένη, Συρία, Κατάρ, Μπαχρέιν, Ιορδανία. Την ίδια περίοδο έχουμε μαζικές εκρήξεις από τους λαούς στην Αλβανία,τη Βουλγαρία, από τους Τουρκοκύπριους της Κύπρου ενάντια στο κράτος της Τουρκίας. Πέρυσι επαναλαμβάνεται το σκηνικό στη Βουλγαρία και την Τουρκία.Η πτώση του Μουμπάρακ από το κίνημα της πλατείας Ταχρίρ στην Αίγυπτο εγκαινιάζει τα κινήματα των πλατειών. Μάης 2011 στην Ισπανία (Los Indignados), Ιούνιος 2011 Ελλάδα, ΗΠΑ (Occupy), Toυρκία (Ταξίμ) κ.ο.κ.
Στη Λατινική Αμερική έχουμε μαζικά κινήματα από κοινού ιθαγενών και λευκών φτωχών και φαινόμενο «ντόμινο»: Αργεντινή 2001, τη Βενεζουέλα (2002-3), τη Βολιβία (2005), το Εκουαδόρ (2006) κτλ.
Το φετινό Φλεβάρη-Μάρτη πραγματοποιήθηκε μεγάλη εργατική εξέγερση στη γειτονική μας Βοσνία, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και τις επιθέσεις σε εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα. Δημιουργήθηκαν λαϊκά συμβούλια που συζητούσανε για το μέλλον της χώρας. Η εξέγερση έσπασε μετά από 20 χρόνια τις εθνικιστικές διαιρέσεις μουσουλμάνων και χριστιανών, βόσνιων και κροατών φτωχών, αφού όλοι αυτοί από κοινού πάλευαν ενάντια στην κυβέρνησή τους. Η εξέγερση προκάλεσε κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στα Βαλκάνια και έδειξε ξανά τις δυνατότητες των λαών για ειρηνική συνύπαρξη , διεθνιστική αλληλεγγύη και συνεργασία στο μέλλον.
ΚΟΙΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΝΤΟΠΙΩΝ, ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ, «ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ». ΠΟΛΛΕΣ ΦΥΛΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΗ, ΕΝΑΣ ΕΧΘΡΟΣ!
Το 1909 στη Θεσσαλονίκη ιδρύεται η Εργατική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης, γνωστή κι ως Φεντερασιόν . Σύντομα έγινε η πιο μαζική σε όλη τη Μακεδονία.Μια ένωση που οργάνωσε την εργατική αντίσταση των εβραίων, των ελλήνων, των σλαβοφώνων και των μουσουλμάνων της περιοχής.Εξέδιδε εφημερίδα σε τέσσερις γλώσσες. Γραμματέας της ήταν ο εβραίος σοσιαλιστής Αβραάμ Μπεναρόγια. Το 1911 η Φεντερασιόν ανέλαβε τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη και έπειτα από επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων συνελήφθησαν οι πρωτεργάτες.
Οι δύο ιταλοί μετανάστες και αναρχικοί Σάκκο και Βαντσέττι χρησιμοποιούνται σαν εξιλαστήρια θύματα από το αμερικάνικο κράτος , με σκοπό τον παραδειγματισμό και την υποταγή των υπολοίπων. Συλλαμβάνονται για ληστεία και φόνο το 1920 και εκτελούνται σε ηλεκτρική καρέκλα το 1927. Το 1920 αστικοί κύκλοι ήδη έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται σχέδια για την ήττα της διεθνούς επανάστασης που εξαπλώνεται στον πλανήτη: με την κλιμάκωση της ρατσιστικής προπαγάνδας , των ρατσιστικών επιθέσεων και τις φασιστικές οργανώσεις. Η ταυτότητα των δυο αγωνιστών συμβολίζει τη στοχοποίηση των μεταναστών και του κομμουνιστικού «κινδύνου».
Τη δεκαετία του ’30 έχουμε μια νέα άνοδο του συνδικαλιστικού κινήματος, των απεργιών και των καταλήψεων στις ΗΠΑ, με αιτήματα που φτάνουν ως τον εργατικό έλεγχο και τη συλλογική διαχείριση του πλούτου. Είναι αυτοί οι αγώνες (και η απειλή κλιμάκωσής τους) που οδηγούν σε κατακτήσεις και στο «New Deal». Εκείνα τα χρόνια ο «προοδευτικός» Ρούσβελτ επέβαλε την απέλαση 400.000 μεταναστών εργατών από το Μεξικό. Αυτό βέβαια δε βοήθησε την αμερικάνικη εργατική τάξη να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την κρίση, ούτε μείωσε την ανεργία. Παρά την τρομερή έκταση του ρατσισμού, που αγγίζει μέχρι και τις ηγεσίες των συνδικάτων, μεγάλο τμήμα της μαύρης εργατικής τάξης συμμετέχει μαζί με τους λευκούς στις κινητοποιήσεις, με τη βοήθεια της Αριστεράς.
Στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’30 ξεκινάνε πογκρόμ εναντίον των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τον προπάτορα της χρυσής αβγής, τη παρακρατική συμμορία ΕΕΕ. Έλληνες χριστιανοί και εβραίοι αμύνονται μαζί.Τότε εντάσσονται μαζικά στην Αριστερά και τα προσφυγικά στοιχεία από τη Μ.Ασία και τον Πόντο. Άλλωστε η Αριστερά είναι αυτή που τους υπερασπίζεται σαν ταξικά αδέλφια, όταν τα πρώτα χρόνια έλευσής τους το ελληνικό κράτος τους αντιμετωπίζει σαν «λαθραίους» και φορείς ασθενειών (για να τους χρησιμοποιήσει φυσικά σαν φτηνό εργατικό δυναμικό...) Στην κορύφωση του ταξικού αγώνα εκείνα τα χρόνια, το 1936 ξεσπά η 1ομαγιά στη Θεσσαλονίκη εξελίσσεται σε απεργία διαρκείας και εξέγερση, που τείνει να πάρει πανεθνικές διαστάσεις.
Στην Ισπανική Επανάσταση του 1936-7, 60.000 εθελοντές άλλων χωρών (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία κλπ) συγκροτούν τις Διεθνείς Ταξιαρχίες και αποφασίζουν να δώσουν τη ζωή τους για τους αντιφασίστες Ισπανούς αδελφούς τους ενάντια στο φασίστα Φράνκο.
Στην Αγγλία του 1936-37 , ο φασισμός γνωρίζει άνοδο, δωροδοκώντας άγγλους φτωχούς και στοχοποιώντας εβραίους και μετανάστες. Η Αριστερά πρωτοστατεί σε κινητοποιήσεις και σταματά εξώσεις φτωχών από τα σπίτια τους, ανεξαρτήτως εθνικότητας και καταφέρνει να ανακόψει το φασιστικό κίνδυνο.
Στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναπτύσσονται ισχυρά αντιναζιστικά μέτωπα.Κορυφαίο όλων το ελληνικό ΕΑΜ. Παρά τη σκόπιμη καλλιέργεια έχθρας μεταξύ σλαβόφωνων , τουρκόφωνων κι ελληνόφωνων, εβραίων, μουσουλμάνων και χριστιανών, όλοι μαζί συγκροτούν ένα μεγάλο αντιφασιστικό μέτωπο που τσακίζει τη ναζιστική μηχανή και «μας σώζει από την πείνα». Οι ταξικοί δεσμοί ενάντια στον κοινό εχθρό σπάνε όλες τις επιμέρους «διαφοροποιήσεις» και αυτό είναι απαραίτητος όρος για τη νίκη. Αυτή η ενότητα μαζί με ξενόγλωσσες αφίσες και φυλλάδια μιλάνε στη γλώσσα και Ιταλών και Γερμανών φαντάρων-κάποιοι παραδίνουν τον οπλισμό τους ή πολεμάνε στο πλευρό του ΕΑΜ. Το ίδιο γίνεται και στο πολυεθνικό-πολύγλωσσο Βέλγιο την ίδια περίοδο.
Στην Αγγλία του ’77-’81 ξεχωρίζει το αντιφασιστικό κίνημα της Αντιναζιστικής Λίγκας και του κινήματος «Ροκ Ενάντια στο Ρατσισμό». Μπροστά στην καλπάζουσα άνοδο των νεοναζί του «Εθνικού Μετώπου» που στοχοποιούνε τους μαύρους πολίτες. Λευκοί και μαύροι απαντάνε με διαδηλώσεις και αντιρατσιστικά μουσικά φεστιβάλ που συσπειρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου.Οι φασίστες απομονώνονται, το ’81 περνάνε κρίση και διαλύονται.
Όσον αφορά την ιστορία που προλάβαμε κι εμείς να ζήσουμε, στην Ελλάδα του 2001 γίνονται κάποιες από τις μεγαλύτερες απεργίες στην ιστορία της Ελλάδας ενάντια στον «αντι-ασφαλιστικό» νόμο Γιαννίτση (ΠΑΣΟΚ). Μάλιστα 1η Μάη 2001 εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές κάνουν επίδειξη δύναμης. Τελικά ο νόμος καταργείται και ο Γιαννίτσης πάει σπίτι του.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, τα συνδικάτα και το κίνημα στις ΗΠΑ Λατινοαμερικανοί και άλλοι μετανάστες εργάτες άρχισαν ξανά να οργανώνονται από κοινού με τους ντόπιους. Έτσι, την Πρωτομαγία του 2006 δέκα εκατομμύρια , κυρίως λατινογενείς μετανάστες αλλά και ντόπιοι σπάσανε το φόβο και απέργησαν, αναβιώνοντας την επέτειο μετά από χρόνια.Εκείνη η διαδήλωση στρεφόταν ενάντια στο μεταναστευτικό νόμο που σκόπευε να περάσει τότε ο Μπους.Κάτω από τη μαζική πίεση, αποσύρθηκαν οι χειρότερες διατάξεις που προέβλεπαν μαζικές απελάσεις.
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα μετανάστες και ντόπιοι οργανώθηκαν μαζί για να παλέψουν ενάντια στην εργοδοσία, εξέλεξαν ακόμα και μετανάστες συνδικαλιστές, όπως στους οικοδόμους, τους αλιεργάτες, τους κούριερ, τις καθαρίστριες... Τέτοια σωματεία κατάφεραν να σταματήσουν απολύσεις και περικοπές για όλους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Ένα από αυτά τα σωματεία, στις καθαρίστριες, είχε γραμματέα την Κ.Κούνεβα, που αγωνιζόταν μαχητικά ενάντια στους δουλέμπορους ενοικίασης εργαζομένων. Η εργοδοσία στα τέλη του 2008 της έριξε βιτριόλι στο πρόσωπο σε μια προσπάθεια να τυφλώσει και να φιμώσει την εργάτρια, τη γυναίκα, τη μετανάστρια, την αγωνίστρια. Δεκάδες χιλιάδες ντόπιων έβγαιναν για μήνες να διαδηλώσουν προς ένδειξη αλληλεγγύης, αλλά και διαισθανόμενοι ότι δέχεται επίθεση το δικαίωμα μας να αντιστεκόμαστε. Άλλωστε αυτή η ολομέτωπη επίθεση που δέχονταν, η ανεργία και η φτώχεια, η καταπίεση, η ανασφάλεια, η έλλειψη ελπίδας και διεξόδου οδήγησαν τη νεολαία στο βίαιο ξέσπασμα του 2008, την εξέγερση του Δεκέμβρη, με ορατή τη συμμετοχή μεταναστών νέων.
Επέτειος?
Σήμερα η «Πρωτομαγιά» δεν είναι απλά «επέτειος». Σαν έννοια ζει στους αγώνες των λαού της Ελλάδας για να σπάσει τον αδύναμο κρίκο, σκίζοντας τα μνημόνια και στέλοντας μηνύματα στην Ευρώπη. Ζει στους αγώνες των λαών της Ευρώπης ενάντια στη λιτότητα, τη χρεοκρατία και το ευρωπαϊκό υπερ-μνημόνιο. Στο ξύπνημα των εργατικών αγώνων σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν... Η Πρωτομαγιά ζει στους αγώνες στην Ελλάδα και την Ευρώπη ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό που βγαίνει από το αβγό του. Η «Πρωτομαγιά» στέλνει μηνύματα ενάντια στα εθνικιστικά μίση, την ώρα που πυκνώνουν τα σύννεφα του πολέμου πάνω από την Ουκρανία (με τις ευλογίες Ρωσίας-ΕΕ-ΗΠΑ) και μηνύματα για τη δύναμη που έχουν οι εργάτες στα χέρια τους , σήμερα που ματοκυλιούνται από τις χούντες οι λαοί της Συρίας και της Αίγυπτου. Γι αυτούς τους λόγους πρέπει να διαδηλώσουμε αντί να πάμε για «πικ-νίκ».
Σήμερα τα δικαιώματα των εργαζομένων του «σύγχρονου κόσμου» γνωρίζουν επιστροφή στο παρελθόν. Εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά γυναίκες κι άντρες ζουν με λιγότερα από 370 δολάρια τον χρόνο.Μια φουρνιά δισεκατομμυρίων παραγωγικότατων εργατών ζει στην Ασία, την Κίνα, την Ινδία, την Αφρική με μεροκάματα 1 και 2 ευρώ.
Στην Ελλάδα βιώνουμε τη σκλαβιά των Μανωλάδων και των Μνημονίων και στην κυριολεξία μας γυρίζουν στο 19ο αιώνα. Η καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας ψηφίστηκε το 1909 και σήμερα καταστρατηγείται. Η μονιμότητα δημοσίων υπαλλήλων που σήμερα γκρεμίζεται με τις απολύσεις και την «αξιολόγηση» κατοχυρώθηκε το 1911. Το 1920 καθιερώθηκε η 8ωρη εργασία για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Μεταξύ 1917-1920 δημιουργήθηκε η Επιθεώρηση Εργασίας και κατοχυρώθηκαν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Σήμερα η 8ωρη εργασία και οι ΣΣΕ τείνουν να γίνουν ... ανέκδοτο.
H Πρωτομαγιά είναι όλα αυτά μαζί που αναφέραμε κι ακόμα περισσότερα. Θυμίζει την ανάγκη για πάλη όλων των εργαζομένων πέρα από σύνορα και καταγωγή, θυμίζει τον κοινό εχθρό την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Θυμίζει τις μεγάλες νίκες που καρπωθήκαμε και την αιματοβαμμένη ιστορία της τάξης μας. Και αξίζει να παλεύουμε κάθε χρόνο για να της προσδίδουμε το νόημα που της αρμόζει, με απεργία και διαδηλώσεις: Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!!!
“Θάρθει μια εποχή που η σιωπή του τάφου μας θα είναι πιο ισχυρή από τις φωνές που στραγγαλίζετε σήμερα.” (August Spies, γερμανός μετανάστης, ηγέτης της εργατικής εξέγερσης του Σικάγο, αμέσως πριν τον απαγχονισμό του το 1887)
Η Πρωτομαγιά θεωρείται παγκόσμια μέρα του εργάτη. «Δεν είναι αργία, είναι απεργία!» συνηθίζουμε να λέμε. Είναι αλήθεια ότι στις περισσότερες περιπτώσεις πλέον αντιμετωπίζεται «εθιμοτυπικά». Ακόμα κι έτσι, αυτή τη μέρα κάθε χρόνο συνολικά διαδηλώνουν εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη ενάντια στις κυβερνήσεις τους και τις πολιτικές τους. Και βέβαια, σε όλη τη διαδρομή της ιστορίας, ακόμα και στα χρόνια μας, υπάρχουν περιπτώσεις που η Πρωτομαγιά αποκτά το πραγματικό νόημά της. Όσο αποκτούμε μια σφαιρική εικόνα της ιστορίας των λαϊκών αγώνων, με τα πολυεθνικά και διεθνιστικά χαρακτηριστικά τους, τόσο καλύτερα μπορούμε να εμνευστούμε στον αγώνα για τη νίκη των «από κάτω», για τις δικές μας μεγάλες στιγμές. Η ίδια η πρώτη «Πρωτομαγιά» που ξεκίνησε από το Σικάγο κι απέκτησε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα παγκόσμιες διαστάσεις, αποτελεί μια τέτοια πηγή και υπόδειγμα διεθνισμού.
Η διεθνής μέρα των εργατών δεν προέκυψε ξαφνικά, αλλά μέσα από τα προχωρήματα της ταξικής πάλης. Απεργίες και πολυεθνικοί εργατικοί αγώνες καταγράφονται από την πολύ πρώιμη ιστορία του καπιταλισμού, όπως στις φυτείες καπνού της Βιρτζίνια (ΗΠΑ) το 1676, όπου λευκοί και μαύροι εξεγείρονται από κοινού. Από τις φλόγες της Γαλλικής Επανάστασης ορίζεται μια συγκεκριμένη μέρα του Σεπτέμβρη ως εργατική αργία. Στις ΗΠΑ η πρώτη καταγεγραμμένη απεργία (στον τομέα της ένδυσης) ξεσπά το 1768 (Νέα Υόρκη) και τη δεκαετία του 1790 αρχίζει να γιορτάζεται η 4η Ιουλίου κάθε έτους ως η μέρα που οι εργάτες και οι καταπιεσμένοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους. (Η παράδοση αυτή στις ΗΠΑ διατηρήθηκε ως τη δεκαετία του 1880.)
Η Πρωτομαγιά του 1886 στις ΗΠΑ κι η εξέγερση του Σικάγο
Στις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ ο παραγόμενος πλούτος μεγάλωνε στον αναπτυγμένο κόσμο, ο χρόνος εργασίας στις βιομηχανίες έφτανε τις 12 και 18 ώρες ημερησίως, οι εργάτες δούλευαν για εξαθλιωτικούς μισθούς, ζούσαν σε πολύ φτωχά μικρά δωμάτια, με ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής και άθλια ποιότητα νερού και τροφής. Έτσι οι εργατικοί αγώνες γενικεύονται, φτιάχνονται από τους εργαζόμενους συνδικάτα σαν όργανα υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους. Το αίτημα για οχτάωρη εργασία διατυπώνεται για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1829, ενώ στις ΗΠΑ το 1866. Το αίτημα του οκταώρου αποδέχεται και η Διεθνής Ενωση Εργατών (Πρώτη Διεθνής) το 1866, η οποία έχει ήδη δημιουργηθεί από το 1864 για να συντονίσει τους αγώνες του διεθνούς τάξης των εργαζομένων όλων των χωρών.Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και οι συνδικαλιστικές διεκδικήσεις δε σημαίνουν αυτόματα τη βελτίωση του επιπέδου ζωής Για παράδειγμα, το 1870 η παιδική θνησιμότητα στις εργατικές γειτονιές της Νέα Υόρκης είναι κατά 65% ανώτερη αυτής του 1810.
Το 1884, η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας αποφάσισε ότι η 1η Μαΐου του 1886 θα είναι ημέρα ενός εκτεταμένου απεργιακού αγώνα των εργατών με σκοπό την καθιέρωση του Οκταώρου. "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο".
Αυτή η απεργία αρχίζει να οργανώνεται και να προπαγανδίζεται παντού από το Δεκέμβρη του 1885. Είναι τέτοια η ορμητική εμπλοκή του κόσμου που μερικοί μικροεργοδότες από φόβο παραχωρούν το 8ωρο πριν την απεργία. Την 1η Μάη απεργεί και διαδηλώνει μισό εκατομμύριο εργατών, και η μάχη εξελίσσεται σε γενικευμένη απεργία διαρκείας. Σε μερικές περιπτώσεις κρατά ένα μήνα, ενώ στο Σικάγο παίρνει χαρακτήρα εξέγερσης. Το καθεστώς χτυπά στο ψαχνό. Μαύροι και λευκοί, Αμερικανοί μαζί με Πολωνούς, Γερμανούς και Βοημούς μετανάστες, προτεστάντες, εβραίοι και καθολικοί δίνουν από κοινού έναν ηρωικό αγώνα, που γνωρίζει αρκετούς νεκρούς. Οι Γερμανοί μετανάστες μάλιστα πρωταγωνιστούν στην εξέγερση και στους δρόμους εμφανίζονται δίγλωσσες αφίσες με καλέσματα στις διαδηλώσεις.
Το τέλος του πανεργατικού ξεσηκωμού της 1ης Μάη βρίσκει 200.000 εργάτες να κερδίζουν το 8ωρο και άλλοι 200.000 εργάτες να κερδίζουν τη μείωση του χρόνου εργασίας τους από τις 12 στις 9-10 ώρες. Σε πολλές, περιπτώσεις κατοχυρώνεται η ημιαργία του Σαββάτου και η κυριακάτικη αργία. Στις 14 Ιουλίου 1889, το Συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς ορίζει την Πρωτομαγιά ως παγκόσμια μέρα πάλης και ενότητας των εργατών του κόσμου.
Η εξέγερση και οι νίκες του 1886 φωτίζουν το μέλλον και βάζουν τις βάσεις για τη συγκρότηση μιας μαχητικής εργατικής τάξης στις ΗΠΑ. Μαχητικές απεργίες ξεσπάνε από τους σιδηρουργούς στο Homestead (1892), τους εργάτες μεταφοράς (Pullman) στο Σικάγο (1894), τους ανθρακωρύχους στην Pennsylvania (1902).
Η πρωτομαγιά του Σικάγο δίνει ώθηση στους αγώνες των εργαζομένων διεθνώς. Το 1887, πραγματοποιείται μια μεγάλη κοινή διαδήλωση Άγγλων και Ιρλανδών φτωχών στο Λονδίνο ενάντια στη λιτότητα-η κατάληξή της ήταν η «σφαγή του Τραφάλγκαρ». Η πρώτη 1ομαγιά στο Λονδίνο γιορτάζεται αγωνιστικά το 1896. Το 1888 οι εργαζόμενοι στη διόρυξη του Ισθμού της Κορίνθου κήρυξαν απεργία με αίτημα το σωστό υπολογισμό των ωρών εργασίας. Τα αιτήματα των απεργών στη διόρυξη του Ισθμού το 1888 αφορούσαν τον υπολογισμό των ωρών εργασίας, καθώς υφίσταντο σκληρή εκμετάλλευση από τους εργολάβους. Η πρώτη Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα έγινε το 1894, με κεντρικό αίτημα το 8ωρο.
Στο Σικάγο, το 1905 γεννιούνται οι Wobblies της IWW [|Βιομηχανικοί εργάτες του Κόσμου]. Ένα ριζοσπαστικό συνδικαλιστικό κίνημα που κερδίζει γρήγορα δεκάδες χιλιάδες εργάτες, πρωτοστατεί στους αγώνες και οδηγεί σε εργατικές και κοινωνικές κατακτήσεις στη χώρα για μια εικοσαετία.Οι IWW εντάσσουν στις γραμμές τους χιλιάδες μετανάστες, κάποιοι από τους οποίους αποκτάνε και ηγετικό ρόλο.
Τις πρώτες δεκαετίες εκατοντάδες Ιταλοί και Έλληνες μετανάστες δίνουν μάχες μαζί με τους αμερικανούς συναδέλφους τους και κάποιοι εξελίσσονται σε πρωταγωνιστές κινημάτων, όπως ο Λούις Τίκας (που σκοτώθηκε στις απεργίες των ορυχείων του Κολοράντο το 1914 ). Ήταν ένας από τους πολλούς Έλληνες που χάσαν τη ζωή τους για το δίκιο της πολυεθνικής αμερικανικής εργατικής τάξης. Χιλιάδες Ελληνες της Αμερικής απελάθηκαν ανάμεσα στο 1919 και στο 1921. Τυπογραφεία και λέσχες λεηλατήθηκαν, ενώ πολλοί εκτελέστηκαν. Το 1917 κυκλοφορεί η «Οργάνωσις», η πρώτη ελληνόγλωσση σοσιαλιστική εφημερίδα, η οποία εκδόθηκε από τα ελληνικά μέλη του Εργατικού Κόμματος. Την ίδια χρονιά στη Νέα Υόρκη ιδρύθηκε η Ελληνική Σοσιαλιστική Ενωση του Συνδικάτου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αμερικής και τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η «Φωνή του Εργάτου», έκδοση της ελληνικής ομοσπονδίας του Εργατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Αμερικής.
Σε αυτούς τους αγώνες στις ΗΠΑ η 1η Μάη 1886 θα γίνει ξανά και ξανά σημείο αναφοράς για τους αγωνιστές. Το ίδιο και στην Ελλάδα. Μάλιστα οι προγραμματισμένες πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις του 1919 και του 1924 απαγορεύονται από το καθεστώς, υπό το φόβο κλιμάκωσης των λαϊκών κινητοποιήσεων που γνώριζαν ανοδική πορεία. Κορυφαία στιγμή της αντικατοχικής αντίστασης στην Ελλάδα αποτελεί η Πρωτομαγιά του 1944. Σε απάντηση της εκτέλεσης 200 αγωνιστών της ελευθερίας στην Καισαριανή από τους Ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους, οι οι εργατογειτονιές της Αθήνας πραγματοποιούν γενική απεργία. Απαγορευμένη προφανώς είναι η Πρωτομαγιά, όπως όλες οι διαδηλώσεις, και στη χούντα του 1967-74, παρ όλα αυτά το 1972 γίνεται συγκέντρωση και διαλύεται από την Ασφάλεια.
Τα μηνύματα της Πρωτομαγιάς του Σικάγο δικαιώνονται ξανά και ξανά στην ιστορία του 20ού και και 21ου αιώνα.
ΕΞΕΓΕΡΘΕΙΤΕ-ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟ!
Το 1917, στα συντρίμια του Α’ Παγκοσμίου πόλεμου, ξεσπά η επανάσταση των εργατών και των αγροτών στην τσαρική Ρωσία. Η νίκη της αποτελεί σάλπισμα για την «έφοδο στον ουρανό».Ρώσοι κάνουν προπαγάνδα σε Γερμανούς φαντάρους να στρέψουν τα όπλα τους στο Γερμανό «Κάιζερ». Ο εθνικισμός στη Γερμανία μετατρέπεται σε επανάσταση. Ένα διεθνές κύμα επαναστάσεων και δίχως προηγούμενο εργατικών αγώνων σαρώνει την Ευρώπη και τον κόσμο. Γερμανία, Ουγγαρία, Αυστρία 1918-9, Ιταλία 1919-20. Γερμανία ξανά 1921-1923. Βουλγαρία 1923 , Αγγλία 1926. Κίνα 1925-27....
Η ίδια η ρώσικη επανάσταση συνιστά αποτέλεσμα ενός κορυφαίου διεθνισμού. Σε δεκάδες καταπιεσμένες εθνότητες υπό τον τσάρο παρέχονται ίσα δικαιώματα, ακόμα και το δικαίωμα της πλήρους αυτοδιάθεσης και αποχωρισμού από τη Ρωσία. Έτσι πολλές από τις εθνότητες αναγνωρίζουν στη Ρωσία ειλικρινή αλτρουισμό και αλληλεγγύη και προσδένονται στο σοσιαλιστικό άρμα, και μόνο έτσι είναι εφικτή η συγκρότηση της ΕΣΣΔ. Όχι τυχαία, επί κρίσης της ΕΣΣΔ το 1989-91, πρώην «κομμουνιστές» ηγέτες με τη βοήθεια δυτικών συμφερόντων μοιράζουν κομμάτια γης κατά τα συμφέροντά τους επιστρατεύοντας τον εθνικισμό.
Το 1920-22, μέσα στην εθνικιστική υστερία της μικρασιατικής εκστρατείας του ελληνικού κεφαλαίου, αναπτύσσεται ένα γιγάντιο αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα. Οι ηγέτες του καταδικάζονται σαν «προδότες του έθνους», επειδή παλεύουν για μην πεθάνουν φτωχοί Έλληνες και Τούρκοι...
Τη δεκαετία του’30, εν μέσω της μεγαλύτερης ιστορικά οικονομικής κρίσης και της εξαθλίωσης εκατομμυρίων ζωών, ξεσπά ένα νέο επαναστατικό κύμα στην Ευρώπη (Αυστρία ’34, Ελλάδα ‘36, Ισπανία ’36- ‘37, Γαλλία ’36) και στις ΗΠΑ ’34-’36, και ξανά μετά την ήττα των Ναζί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1944-5).
Τη δεκαετία του ’60 σπάει η φαινομενική νηνεμία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Στις ΗΠΑ ξεσπά τεράστιο αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία στο Βιετνάμ.Αμερικανοί, φτωχοί λευκοί και μαύροι, που έχουν στείλει τα παιδιά τους στον πόλεμο και τα βλέπουν να επιστρέφουν σε φέρετρα, πρωταγωνιστούν στον αγώνα και ζητάνε την άμεση παύση της επέμβασης. Μια μεγάλη αντιπολεμική ασπίδα απλώνεται στον πλανήτη και σε συνδυασμό με την ηρωική αντίσταση των Βιετκόνγκ οδηγούν την υπερδύναμη στην ήττα. Ένα «remake» παρακολουθήσαμε και πιο πρόσφατα, με τον πόλεμο στο Ιράκ. Το αντιπολεμικό κίνημα αγκάλιασε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, με αποκορύφωμα το Φλεβάρη του 2003, που υπολογίζονται 100 εκατομμύρια διαδηλωτές. Αυτή η κινητοποίηση έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στο βάλτωμα και πρακτικά στην ήττα των κατοχικών δυνάμεων των ΗΠΑ.
Στη Γαλλία, στις 10 Μάη 68, ξεσπά η μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία, που κρατά σχεδόν 20 μέρες. Αφορμή είναι η καταστολή που γνωρίζει μια φοιτητική διαδήλωση.Ντόπιοι και μετανάστες φοιτητές κι εργάτες ενώνονται, και μάλιστα ο πιο γνωστός ηγέτης των φοιτητών, ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ είναι γερμανοεβραίος. Ακολουθούν το «θερμό φθινόπωρο» στην Ιταλία (1969), η κυβέρνηση της Αριστεράς και η επανάσταση στη Χιλή (1970-73) , η εξέγερση Πολυτεχνείου στην Ελλάδα, οι επαναστάσεις που ρίχνουν τις χούντες στην Πορτογαλία (1974-5, «επανάσταση των γαριφάλλων») και Ισπανία (1975-7). Στην Ελλάδα το Νοέμβρη του ’73 οι φοιτητές διαδηλώνουν με το σύνθημα «Απόψε θα γίνει Ταϋλάνδη», γιατί τις ίδιες μέρες γίνεται εξέγερση στη χώρα της ΝΑ Ασίας.
Στο Σιατλ το Νοέμβρη του 1999, εργατικά συνδικάτα ,δίκτυα της αριστεράς και αγωνιστές από όλο τον κόσμο πετυχαίνουν μια γιγάντια κινητοποίηση που οδηγεί τις συνομιλίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σε κατάρρευση.Οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ξανά την ισχύ της συλλογικότητας, κάτι που είχε ξεχαστεί από την προπαγάνδα περί «τέλους της ιστορίας» στην αρχή της δεκαετίας και την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού.Αυτή η εξέγερση θεωρείται η αφετηρία του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος, με κορυφαίες στιγμές τις διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών δεκάδων χωρών στη Γένοβα (2001) και Φλωρεντία (2003).Η εξέγερση του Σιατλ πατάει πάνω στο μεγάλο απεργιακό κύμα στη Γαλλία του 1995 και τους αγώνες εργατών, ακτημόνων και ιθαγενών στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του ’90 (πχ Ζαπατίστας στο Μεξικό).
Το Φλεβάρη-Απρίλη 2006 μεγάλες γενικές απεργίες ξεσπάνε στη Γαλλία, για το νόμο πρώτης απασχόλησης (CPE), με πρωτοπόρα τη νεολαία. Είναι νόμος που επιβάλλει την ανασφάλιστη και πλήρως απροστάτευτη νομικά εργασία των νέων κάτω των 25 χρονών. Ο νόμος γκρεμίζεται μέσα σε γενική κατακραυγή. Τον Απρίλη η Αριστερά στις σχολές σηκώνει το σύνθημα «να γίνει της Γαλλίας». Και πράγματι, το Μάη-Ιούνη 2006 ξεσπάνε 440 καταλήψεις. Εκείνο το κίνημα βάζει τις βάσεις για την ανατροπή της αναθεώρησης του άρθρου 16, που απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τους αποκλεισμούς στην εκπαίδευση.
Το Δεκέμβρη του 2008 η εξέγερση της νεολαίας στην Ελλάδα είπαν κάποιοι πως ήταν «εικόνα από το μέλλον». Πράγματι! Είχε προηγηθεί η εξέγερση της νεολαίας στην Ιταλία.Το 2009 η νεολαία ξεσπά στο Ιράν το 2009 , στην Αγγλία το 2011. Το 2011 ξετυλίγεται και το γαϊτανάκι της αραβικής άνοιξης, με παλλαϊκό χαρακτήρα και μπροστάρηδες τους νέους. Στην Τυνησία, ένας νέος μικροπωλητής αυτοπυρπολείται διαμαρτυρόμενος για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Ο θάνατός του οδηγεί σε εξέγερση και άμεση πτώση του Μπεν Αλί. Το μήνυμα ελήφθη από τις αραβικές μάζες.Ακολουθούν εξεγέρσεις σε Αίγυπτο, Λιβύη, Αλγερία, Μαρόκο, Υεμένη, Συρία, Κατάρ, Μπαχρέιν, Ιορδανία. Την ίδια περίοδο έχουμε μαζικές εκρήξεις από τους λαούς στην Αλβανία,τη Βουλγαρία, από τους Τουρκοκύπριους της Κύπρου ενάντια στο κράτος της Τουρκίας. Πέρυσι επαναλαμβάνεται το σκηνικό στη Βουλγαρία και την Τουρκία.Η πτώση του Μουμπάρακ από το κίνημα της πλατείας Ταχρίρ στην Αίγυπτο εγκαινιάζει τα κινήματα των πλατειών. Μάης 2011 στην Ισπανία (Los Indignados), Ιούνιος 2011 Ελλάδα, ΗΠΑ (Occupy), Toυρκία (Ταξίμ) κ.ο.κ.
Στη Λατινική Αμερική έχουμε μαζικά κινήματα από κοινού ιθαγενών και λευκών φτωχών και φαινόμενο «ντόμινο»: Αργεντινή 2001, τη Βενεζουέλα (2002-3), τη Βολιβία (2005), το Εκουαδόρ (2006) κτλ.
Το φετινό Φλεβάρη-Μάρτη πραγματοποιήθηκε μεγάλη εργατική εξέγερση στη γειτονική μας Βοσνία, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και τις επιθέσεις σε εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα. Δημιουργήθηκαν λαϊκά συμβούλια που συζητούσανε για το μέλλον της χώρας. Η εξέγερση έσπασε μετά από 20 χρόνια τις εθνικιστικές διαιρέσεις μουσουλμάνων και χριστιανών, βόσνιων και κροατών φτωχών, αφού όλοι αυτοί από κοινού πάλευαν ενάντια στην κυβέρνησή τους. Η εξέγερση προκάλεσε κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στα Βαλκάνια και έδειξε ξανά τις δυνατότητες των λαών για ειρηνική συνύπαρξη , διεθνιστική αλληλεγγύη και συνεργασία στο μέλλον.
ΚΟΙΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΝΤΟΠΙΩΝ, ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ, «ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ». ΠΟΛΛΕΣ ΦΥΛΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΗ, ΕΝΑΣ ΕΧΘΡΟΣ!
Το 1909 στη Θεσσαλονίκη ιδρύεται η Εργατική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης, γνωστή κι ως Φεντερασιόν . Σύντομα έγινε η πιο μαζική σε όλη τη Μακεδονία.Μια ένωση που οργάνωσε την εργατική αντίσταση των εβραίων, των ελλήνων, των σλαβοφώνων και των μουσουλμάνων της περιοχής.Εξέδιδε εφημερίδα σε τέσσερις γλώσσες. Γραμματέας της ήταν ο εβραίος σοσιαλιστής Αβραάμ Μπεναρόγια. Το 1911 η Φεντερασιόν ανέλαβε τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη και έπειτα από επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων συνελήφθησαν οι πρωτεργάτες.
Οι δύο ιταλοί μετανάστες και αναρχικοί Σάκκο και Βαντσέττι χρησιμοποιούνται σαν εξιλαστήρια θύματα από το αμερικάνικο κράτος , με σκοπό τον παραδειγματισμό και την υποταγή των υπολοίπων. Συλλαμβάνονται για ληστεία και φόνο το 1920 και εκτελούνται σε ηλεκτρική καρέκλα το 1927. Το 1920 αστικοί κύκλοι ήδη έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται σχέδια για την ήττα της διεθνούς επανάστασης που εξαπλώνεται στον πλανήτη: με την κλιμάκωση της ρατσιστικής προπαγάνδας , των ρατσιστικών επιθέσεων και τις φασιστικές οργανώσεις. Η ταυτότητα των δυο αγωνιστών συμβολίζει τη στοχοποίηση των μεταναστών και του κομμουνιστικού «κινδύνου».
Τη δεκαετία του ’30 έχουμε μια νέα άνοδο του συνδικαλιστικού κινήματος, των απεργιών και των καταλήψεων στις ΗΠΑ, με αιτήματα που φτάνουν ως τον εργατικό έλεγχο και τη συλλογική διαχείριση του πλούτου. Είναι αυτοί οι αγώνες (και η απειλή κλιμάκωσής τους) που οδηγούν σε κατακτήσεις και στο «New Deal». Εκείνα τα χρόνια ο «προοδευτικός» Ρούσβελτ επέβαλε την απέλαση 400.000 μεταναστών εργατών από το Μεξικό. Αυτό βέβαια δε βοήθησε την αμερικάνικη εργατική τάξη να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την κρίση, ούτε μείωσε την ανεργία. Παρά την τρομερή έκταση του ρατσισμού, που αγγίζει μέχρι και τις ηγεσίες των συνδικάτων, μεγάλο τμήμα της μαύρης εργατικής τάξης συμμετέχει μαζί με τους λευκούς στις κινητοποιήσεις, με τη βοήθεια της Αριστεράς.
Στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’30 ξεκινάνε πογκρόμ εναντίον των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τον προπάτορα της χρυσής αβγής, τη παρακρατική συμμορία ΕΕΕ. Έλληνες χριστιανοί και εβραίοι αμύνονται μαζί.Τότε εντάσσονται μαζικά στην Αριστερά και τα προσφυγικά στοιχεία από τη Μ.Ασία και τον Πόντο. Άλλωστε η Αριστερά είναι αυτή που τους υπερασπίζεται σαν ταξικά αδέλφια, όταν τα πρώτα χρόνια έλευσής τους το ελληνικό κράτος τους αντιμετωπίζει σαν «λαθραίους» και φορείς ασθενειών (για να τους χρησιμοποιήσει φυσικά σαν φτηνό εργατικό δυναμικό...) Στην κορύφωση του ταξικού αγώνα εκείνα τα χρόνια, το 1936 ξεσπά η 1ομαγιά στη Θεσσαλονίκη εξελίσσεται σε απεργία διαρκείας και εξέγερση, που τείνει να πάρει πανεθνικές διαστάσεις.
Στην Ισπανική Επανάσταση του 1936-7, 60.000 εθελοντές άλλων χωρών (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία κλπ) συγκροτούν τις Διεθνείς Ταξιαρχίες και αποφασίζουν να δώσουν τη ζωή τους για τους αντιφασίστες Ισπανούς αδελφούς τους ενάντια στο φασίστα Φράνκο.
Στην Αγγλία του 1936-37 , ο φασισμός γνωρίζει άνοδο, δωροδοκώντας άγγλους φτωχούς και στοχοποιώντας εβραίους και μετανάστες. Η Αριστερά πρωτοστατεί σε κινητοποιήσεις και σταματά εξώσεις φτωχών από τα σπίτια τους, ανεξαρτήτως εθνικότητας και καταφέρνει να ανακόψει το φασιστικό κίνδυνο.
Στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναπτύσσονται ισχυρά αντιναζιστικά μέτωπα.Κορυφαίο όλων το ελληνικό ΕΑΜ. Παρά τη σκόπιμη καλλιέργεια έχθρας μεταξύ σλαβόφωνων , τουρκόφωνων κι ελληνόφωνων, εβραίων, μουσουλμάνων και χριστιανών, όλοι μαζί συγκροτούν ένα μεγάλο αντιφασιστικό μέτωπο που τσακίζει τη ναζιστική μηχανή και «μας σώζει από την πείνα». Οι ταξικοί δεσμοί ενάντια στον κοινό εχθρό σπάνε όλες τις επιμέρους «διαφοροποιήσεις» και αυτό είναι απαραίτητος όρος για τη νίκη. Αυτή η ενότητα μαζί με ξενόγλωσσες αφίσες και φυλλάδια μιλάνε στη γλώσσα και Ιταλών και Γερμανών φαντάρων-κάποιοι παραδίνουν τον οπλισμό τους ή πολεμάνε στο πλευρό του ΕΑΜ. Το ίδιο γίνεται και στο πολυεθνικό-πολύγλωσσο Βέλγιο την ίδια περίοδο.
Στην Αγγλία του ’77-’81 ξεχωρίζει το αντιφασιστικό κίνημα της Αντιναζιστικής Λίγκας και του κινήματος «Ροκ Ενάντια στο Ρατσισμό». Μπροστά στην καλπάζουσα άνοδο των νεοναζί του «Εθνικού Μετώπου» που στοχοποιούνε τους μαύρους πολίτες. Λευκοί και μαύροι απαντάνε με διαδηλώσεις και αντιρατσιστικά μουσικά φεστιβάλ που συσπειρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου.Οι φασίστες απομονώνονται, το ’81 περνάνε κρίση και διαλύονται.
Όσον αφορά την ιστορία που προλάβαμε κι εμείς να ζήσουμε, στην Ελλάδα του 2001 γίνονται κάποιες από τις μεγαλύτερες απεργίες στην ιστορία της Ελλάδας ενάντια στον «αντι-ασφαλιστικό» νόμο Γιαννίτση (ΠΑΣΟΚ). Μάλιστα 1η Μάη 2001 εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές κάνουν επίδειξη δύναμης. Τελικά ο νόμος καταργείται και ο Γιαννίτσης πάει σπίτι του.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, τα συνδικάτα και το κίνημα στις ΗΠΑ Λατινοαμερικανοί και άλλοι μετανάστες εργάτες άρχισαν ξανά να οργανώνονται από κοινού με τους ντόπιους. Έτσι, την Πρωτομαγία του 2006 δέκα εκατομμύρια , κυρίως λατινογενείς μετανάστες αλλά και ντόπιοι σπάσανε το φόβο και απέργησαν, αναβιώνοντας την επέτειο μετά από χρόνια.Εκείνη η διαδήλωση στρεφόταν ενάντια στο μεταναστευτικό νόμο που σκόπευε να περάσει τότε ο Μπους.Κάτω από τη μαζική πίεση, αποσύρθηκαν οι χειρότερες διατάξεις που προέβλεπαν μαζικές απελάσεις.
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα μετανάστες και ντόπιοι οργανώθηκαν μαζί για να παλέψουν ενάντια στην εργοδοσία, εξέλεξαν ακόμα και μετανάστες συνδικαλιστές, όπως στους οικοδόμους, τους αλιεργάτες, τους κούριερ, τις καθαρίστριες... Τέτοια σωματεία κατάφεραν να σταματήσουν απολύσεις και περικοπές για όλους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Ένα από αυτά τα σωματεία, στις καθαρίστριες, είχε γραμματέα την Κ.Κούνεβα, που αγωνιζόταν μαχητικά ενάντια στους δουλέμπορους ενοικίασης εργαζομένων. Η εργοδοσία στα τέλη του 2008 της έριξε βιτριόλι στο πρόσωπο σε μια προσπάθεια να τυφλώσει και να φιμώσει την εργάτρια, τη γυναίκα, τη μετανάστρια, την αγωνίστρια. Δεκάδες χιλιάδες ντόπιων έβγαιναν για μήνες να διαδηλώσουν προς ένδειξη αλληλεγγύης, αλλά και διαισθανόμενοι ότι δέχεται επίθεση το δικαίωμα μας να αντιστεκόμαστε. Άλλωστε αυτή η ολομέτωπη επίθεση που δέχονταν, η ανεργία και η φτώχεια, η καταπίεση, η ανασφάλεια, η έλλειψη ελπίδας και διεξόδου οδήγησαν τη νεολαία στο βίαιο ξέσπασμα του 2008, την εξέγερση του Δεκέμβρη, με ορατή τη συμμετοχή μεταναστών νέων.
Επέτειος?
Σήμερα η «Πρωτομαγιά» δεν είναι απλά «επέτειος». Σαν έννοια ζει στους αγώνες των λαού της Ελλάδας για να σπάσει τον αδύναμο κρίκο, σκίζοντας τα μνημόνια και στέλοντας μηνύματα στην Ευρώπη. Ζει στους αγώνες των λαών της Ευρώπης ενάντια στη λιτότητα, τη χρεοκρατία και το ευρωπαϊκό υπερ-μνημόνιο. Στο ξύπνημα των εργατικών αγώνων σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν... Η Πρωτομαγιά ζει στους αγώνες στην Ελλάδα και την Ευρώπη ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό που βγαίνει από το αβγό του. Η «Πρωτομαγιά» στέλνει μηνύματα ενάντια στα εθνικιστικά μίση, την ώρα που πυκνώνουν τα σύννεφα του πολέμου πάνω από την Ουκρανία (με τις ευλογίες Ρωσίας-ΕΕ-ΗΠΑ) και μηνύματα για τη δύναμη που έχουν οι εργάτες στα χέρια τους , σήμερα που ματοκυλιούνται από τις χούντες οι λαοί της Συρίας και της Αίγυπτου. Γι αυτούς τους λόγους πρέπει να διαδηλώσουμε αντί να πάμε για «πικ-νίκ».
Σήμερα τα δικαιώματα των εργαζομένων του «σύγχρονου κόσμου» γνωρίζουν επιστροφή στο παρελθόν. Εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά γυναίκες κι άντρες ζουν με λιγότερα από 370 δολάρια τον χρόνο.Μια φουρνιά δισεκατομμυρίων παραγωγικότατων εργατών ζει στην Ασία, την Κίνα, την Ινδία, την Αφρική με μεροκάματα 1 και 2 ευρώ.
Στην Ελλάδα βιώνουμε τη σκλαβιά των Μανωλάδων και των Μνημονίων και στην κυριολεξία μας γυρίζουν στο 19ο αιώνα. Η καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας ψηφίστηκε το 1909 και σήμερα καταστρατηγείται. Η μονιμότητα δημοσίων υπαλλήλων που σήμερα γκρεμίζεται με τις απολύσεις και την «αξιολόγηση» κατοχυρώθηκε το 1911. Το 1920 καθιερώθηκε η 8ωρη εργασία για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Μεταξύ 1917-1920 δημιουργήθηκε η Επιθεώρηση Εργασίας και κατοχυρώθηκαν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Σήμερα η 8ωρη εργασία και οι ΣΣΕ τείνουν να γίνουν ... ανέκδοτο.
H Πρωτομαγιά είναι όλα αυτά μαζί που αναφέραμε κι ακόμα περισσότερα. Θυμίζει την ανάγκη για πάλη όλων των εργαζομένων πέρα από σύνορα και καταγωγή, θυμίζει τον κοινό εχθρό την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Θυμίζει τις μεγάλες νίκες που καρπωθήκαμε και την αιματοβαμμένη ιστορία της τάξης μας. Και αξίζει να παλεύουμε κάθε χρόνο για να της προσδίδουμε το νόημα που της αρμόζει, με απεργία και διαδηλώσεις: Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!!!