Ο Ερντογάν διαμεσολαβητής στη ρωσο-ουκρανική ένταση;
Και ενώ η ένταση στις σχέσεις Ρωσίας Ουκρανίας συνεχίζεται, ο Ερντογάν ξαφνικά ανέλαβε ρόλο διαμεσολαβητή. Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέτρεψε τον Ρώσο και τον Ουκρανό ομόλογό του, σε διαφορετικές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις που είχε, να επιλύσουν την ένταση που έχει προκύψει μεταξύ των δύο χωρών μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας. Πριν σκεφτείτε ότι γελούν και τα ψάρια στη Μαύρη Θάλασσα, ας εξετάσουμε την πρωτοβουλία Ερντογάν για να δούμε τον απώτερο στόχο της.
Ο νεο- οθωμανός πρόεδρος της Τουρκίας βρήκε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να θυμίσει έξυπνα και χωρίς κόπο σε Πούτιν και Ποροσένκο ότι είναι κι αυτός στο παιχνίδι και, μάλιστα, διεκδικεί μερίδιο από την γεωπολιτική αξία της περιοχής, θέλοντας να αναλάβει τον ρόλο του δήθεν διαμεσολαβητή. Γνωρίζει βέβαια ότι ο Πούτιν δεν θα επέτρεπε ποτέ να βρεθεί με τον Ερντογάν διαμεσολαβητή, αντιθέτως, κατά την πάγια τακτική της Ρωσίας, θα τον χρησιμοποιούσε, αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να αυτοπροσφερθεί και να πλασάρει έξυπνα την Τουρκία ως κληρονόμο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που ενδιαφέρεται για την περιοχή του Εύξεινου Πόντου.
Την ώρα, λοιπόν, που η Ρωσία ετοιμάζεται να αναπτύξει νέες συστοιχίες πυραύλων εδάφους-αέρος S-400 στη χερσόνησο της Κριμαίας σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας και ο Πούτιν κατηγορεί τον Ποροσένκο ότι ενορχήστρωσε μια ναυτική «πρόκληση» προκειμένου να ενισχύσει τη φθίνουσα δημοτικότητά του ενόψει των εκλογών του επόμενου χρόνου, ο Ερντογάν θυμήθηκε τον διάλογο και την διπλωματία. Πουλάει ταυτόχρονα εκδούλευση στον Ποροσένκο αλλά έρχεται και πιο κοντά στον Πούτιν.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ερντογάν έχει και άλλο χαρτί το οποίο επιθυμεί μάλλον να παίξει με την παραπάνω πρωτοβουλία του. Πρόκειται για τους Τατάρους της Κριμαίας, οι οποίοι είναι σουνίτες μουσουλμάνοι τουρκικής καταγωγής (μέχρι εκεί φτάνουν τα σύνορα της καρδιάς του Ερντογάν, απλά δεν τολμάει να το δηλώσει ευθέως στον Πούτιν). Και το χαρτί των Τατάρων που είναι εναντίον των Ρώσων ο Ερντογάν θα χρειαστεί να το βάλει στο τραπέζι. Απλά όχι ακόμη…
Με την παραπάνω πρωτοβουλία επίσης, ο δήθεν διπλωμάτης και ισορροπιστής Ερντογάν βρήκε ευκαιρία να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, πουλώντας δήθεν εκδούλευση στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ. Όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, οι δυο ηγέτες επικοινώνησαν τηλεφωνικά και «εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για το συμβάν στο στενό του Κερτς και τη συνέχιση της κράτησης ουκρανικών πλοίων και πληρώματος». Φυσικά, λησμονήθηκε η πρόσφατη παρατεταμένη κράτηση των δυο Ελλήνων. Εξάλλου ο Εντογάν μπορεί να ισχυριστεί ότι συνετίστηκε με το διεθνές δίκαιο όταν τους αποφυλάκισε τον περασμένο Αύγουστο.
Καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος γνωστοποίησε την απόφασή του να ακυρώσει μια προγραμματισμένη συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν σήμερα Σάββατο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ομάδας των Είκοσι (G20) στην Αργεντινή, αφότου παρέλαβε την πλήρη έκθεση για περιστατικό της Κυριακής στο στενό του Κερτς που έχει πυροδοτήσει την κλιμάκωση των σχέσεων Μόσχας – Κιέβου, ο Ερντογάν βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να αποτελεί το μεσάζοντα τους. Μια θέση που τον ευνοεί διότι ξαναμπαίνει πάλι στο κάδρο των ΗΠΑ μετά από μια μακρά περίοδο άσχημων σχέσεων. Βέβαια, για να μην μπερδευόμαστε, οι διαφορές ΗΠΑ- Ερντογάν δεν έχουν λυθεί οριστικά, αλλά στην προκειμένη περίπτωση ο Τούρκος πρόεδρος έχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τις ξεπαγώσει.
Με άλλα λόγια ο Ερντογάν αναλαμβάνει για την Δύση, την θέση που μέχρι πρότινος είχε η Γερμανία της Άνγκελα Μέρκελ στην μακρά ρωσο-ουκρανική διένεξη. Εκμεταλλευόμενος την πολιτική αδυναμία της Γερμανίδας καγκελαρίου, βγάζει εαυτόν στην γεωπολιτική σκακιέρα ως διαιτητή. Εξάλλου μην λησμονούμε ότι κατά την διάρκεια της ουκρανικής κρίσης του 2014 που οδήγησε στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, η Γερμανία απέτυχε τελικά να παίξει τον ρόλο που θα ήθελε η Δύση. Ενώ σήμερα μοιάζει εξαρτημένη από την ρωσική ενέργεια καθώς είναι δεσμευμένη στο πρόγραμμα του αγωγού NordStream 2, ο οποίος θα επιτρέψει στη Ρωσία να παρακάμψει την Ουκρανία κατά τη μεταφορά του αερίου της στην Ευρώπη.
Το ερώτημα που προκύπτει και μένει να απαντηθεί είναι ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει ο Ερντογάν για τον ρόλο του μεσάζοντα.
Πρώτη δημοσίευση στο Geopolitics and Daily News