Στέφανος Τσιαλής: Τα θαύματα είναι συνδεδεμένα με την ιστορία μας
Ένα απόγευμα, κεντρικά της πόλης, βγαίνοντας από τη ραδιοφωνική εκπομπή του Deutschland Radio Kultur, έπειτα η ηχογράφηση στην εταιρεία Genuin, κοσμοπολίτης Έλληνας της τέχνης, με υψηλού επιπέδου μουσική παιδεία-Βερολίνο, Βιέννη, Γκότα, Κοπεγχαγη, διεθνής η διαδρομή του, σε σπουδαίες σκηνές, με 80 και, ορχήστρες στο ενεργητικό του, και την υποτροφία του Ιδρύματος Richard Wagner στα πρώτα βήματα του ως Μαέστρου στο Κρατικό Θέατρο του Μάινινγκεν. Ένα απόγευμα, κεντρικά της πόλης της Αθήνας, περπατώντας στην οδό Κανάρη, με μια στάση λίγων λεπτών για να πούμε δύο κουβέντες–τότε ακριβώς, που ο Στέφανος Τσιαλής, επίσημα αναλαμβάνει πρώτος Αρχιμουσικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Σοβαρός κι ολιγόλογος, σκεπτικός, επιζητά τη δυναμική των συνειδητοποιημένων ανθρώπων και πιστεύει στην επόμενη μέρα - για ένα εγχείρημα που το 2014 τον έφερε στην αλήθεια της εγχώριας πραγματικότητας αλλά εξελίχτηκε σε βάσιμο όραμα του, αποτελώντας για τον ίδιο, μια απόφαση ζωής.
Η επιτέλεση ''θαυμάτων'' είναι συνδεδεμένη με την ιστορία μας...
«Όλα αρχίζουν από το μυαλό, θα πει. «Από τον τρόπο που σκεφτόμαστε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Επικρατώντας τα θετικά μας στοιχεία, τα οποία είναι πολλά, μπορούμε να κάνουμε θαύματα -το πιστεύει. Γιατί, ποιος μπορεί να αρνηθεί, ότι είμαστε δημιουργικοί, εύστροφοι, ευέλικτοι-προσαρμοστικοί, ενθουσιώδεις, γενναιόδωροι και συμπονετικοί; Η επιτέλεση ″θαυμάτων″ είναι συνδεδεμένη με την ιστορία μας. Κι αυτά τα θαύματα, συντελέστηκαν τις στιγμές που ήμασταν ενωμένοι. Στις ευτυχείς ιστορικά συγκυρίες που το μικρόβιο της διχόνοιας -που ξετυλίγεται σαν κόκκινη κλωστή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα - είχε παραμεριστεί, και το εγώ, μπήκε στην υπηρεσία του εμείς».
Γεννημένος στην Ερμούπολη από Δανή μητέρα και Έλληνα πατέρα, ταλαντούχος, η μουσική του γνώση κτίστηκε σπουδάζοντας πιάνο στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης, Μουσικολογία στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, Διευθυντής Ορχήστρας στην Ακαδημία Μουσικής της Βιέννης- αποφοίτησε με διακρίσεις παρακολούθησε σεμινάρια των Leonard Bernstein, Vaclav Neumann και Rolf Reuter. Το 1997 πρώτος Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Δωματίου της Κεντρικής Γερμανίας έως το 2004 και μόνιμος προσκεκλημένος μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας του Βερολίνου. Πρώτος Αρχιμουσικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Θουριγγίας το 2009 έως το 2013. Η Ορχήστρα της Λειψίας, η Συμφωνική Ορχήστρα του Αμβούργου, η Συμφωνική Ορχήστρα του Βερολίνου, η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Στουτγάρδης, η Συμφωνική Ορχήστρα της Νυρεμβέργης, η Tonkunstler Ορχήστρα της Βιέννης. η Συμφωνική του Γουίννιπεγκ, η Κρατική Ορχήστρα της Βαϊμάρης, οι Φιλαρμονικές Ορχήστρες του Θεάτρου της Μπολόνια, η Ορχήστρα Haydn του Μπολτσάνο είναι κάποιες από τις διεθνείς συνεργασίες του. Το Σεπτέμβριο του 2018 διευθύνει ως προσκεκλημένος Μαέστρος την εναρκτήρια συναυλία της δέκατης επετειακής καλλιτεχνικής περιόδου της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Κατάρ με την «Domestica» του Στράους. Η «Ηλέκτρα», η «Σαλώμη», η «Μόνα Λίζα είναι ορισμένα από τα 60 έργα του ρεπερτορίου του στην Όπερα ενώ έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτεςόπως οι Peter Konwitschny, August Everding και Christine Mielitz. Θεωρείται από τους σημαντικότερους ερμηνευτές έργων του Μίκη Θεοδωράκη.
Το 2019 πρόκειται να κυκλοφορήσει από την εταιρία “NAXOS” μία ηχογράφηση με έργα του Νίκου Σκαλκώττα.
Στη τετραετή θητεία του ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΚΟΑ αφουγκράστηκε τις όποιες ανησυχίες των καλλιτεχνών συνεργατών του και μ’ ένα δομικό ανασχεδιασμό στη λειτουργία της ορχήστρας, κατόρθωσε, παρά τις κακομορφίες της ελληνικής κρίσης, την διάδοση του έργου της ΚΟΑ -συνεπώς και την αύξηση κατά πολύ, του κοινού της.
«Η ζωή αλλά και η εμπειρία μου στην Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, με κάνει να αισιοδοξώ για την επόμενη μέρα της Ελλάδας. Αν μάθαμε κάτι μέσα από την κρίση, για την οποία σε πολύ μεγάλο ποσοστό ευθυνόμαστε οι ίδιοι, είναι ότι το δυναμικό της χώρας είναι εντυπωσιακό, τόσο το ανθρώπινο όσο και το φυσικό. Για την Κ.Ο.Α., η κρίση ήταν τελικά ευκαιρία να δείξει τις πραγματικές της δυνατότητες, καθώς οι παλιές βεβαιότητες και συνήθειες έπρεπε να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Εν τέλει «πενία τέχνας κατεργάζεται».
Πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από την πεποίθηση ότι φταίνε πάντα οι άλλοι...
Γίναμε πιο επινοητικοί και επικοινωνιακοί, βελτιωθήκαμε στις καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές μας δράσεις, με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού καλύψαμε κενές θέσεις μουσικών, το πνεύμα της συνεργασίας με κορυφαίους μουσικούς όπως ο Λεωνίδας Καβάκος, επικράτησε σταδιακά αντικαθιστούμε φθαρμένα μουσικά όργανα. Με λίγα λόγια, δεδομένων των συνθηκών, πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Για μένα, το αύριο της Ορχήστρας συνδέεται με την αξιοποίηση δυνατοτήτων, την προσαρμογή και το άνοιγμα στον διεθνή μουσικό χώρο. Η εντεινόμενη προσπάθεια -με λιγότερες, έστω, δικλείδες ασφαλείας-, είναι η βάση για να προχωρήσουμε στο μέλλον.
Για την Ελλάδα; «Πιστεύω, θα πει ότι, ότι ήρθε η ώρα να ξεπεράσουμε τις γνωστές παθογένειες και τις νοσηρές νοοτροπίες του παρελθόντος. Να απαλλαγούμε από την πεποίθηση ότι φταίνε πάντα οι άλλοι, από τον εγωισμό, την ανευθυνότητα, την επιπολαιότητα, την κακώς εννοούμενη, συχνά παιδαριώδη, ευθιξία. Να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας και να αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεων μας. Αν θέλετε, να ενηλικιωθούμε».
