Περί έκτρωσης: ένα αποτρόπαιο νομοσχέδιο και ο κίνδυνος της εξιδανίκευσης
Στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ υπήρξε μια φοβερή οπισθοδρόμηση, οι αμβλώσεις έγιναν παράνομες μετά τις έξι εβδομάδες κύησης, όταν δηλαδή ακούγεται ο χτύπος της καρδιάς του εμβρύου. Με εξαίρεση όταν απειλείται η ζωή της μητέρας. Δεν αποτελεί εξαίρεση η περίπτωση βιασμού. Είναι τερατώδης, μεσαιωνική νομοθεσία και απίστευτα σκληρή προς τη γυναίκα. Είναι επίσης και ιδιαιτέρως ανώφελη. Μια γυναίκα στην Αλαμπάμα που επιθυμεί να διακόψει μια εγκυμοσύνη αν έχει χρήματα θα πάει σε κάποιον γιατρό σε κάποια άλλη πολιτεία και θα κάνει μια ασφαλή επέμβαση. Μια γυναίκα που δεν έχει χρήματα θα καταφύγει σε παράνομη έκτρωση με μεγάλους κινδύνους για την υγεία της και την ίδια τη ζωή της. Εκτρώσεις θα συνεχίζουν να γίνονται απλώς θα γίνονται αλλού ή παράνομα. Φυσικά η ανθρώπινη ζωή δεν είναι ποτέ δυνατό να προστατευτεί με απόλυτες αξίες. Η ανθρώπινη ζωή προστατεύεται μόνο με την παιδεία, μόνο όταν μπορούμε να κρίνουμε το καθετί ανά περίσταση. Οι ανθρώπινες ιστορίες δεν μπορούν να μπαίνουν σε σακιά «σωστού» και «λάθους», «ηθικού» και «ανήθικου», «αμαρτωλού» και «ευσεβούς».
Πριν βιαστούμε να πούμε πως δεν είμαστε ο Θεός για να αποφασίζουμε για τη διακοπή μιας κύησης, ας θυμηθούμε πως ο άνθρωπος σήμερα έχει από καιρό ξεχάσει τη φυσική πορεία σχεδόν στο οτιδήποτε και ως προς το θέμα της αναπαραγωγής πειραματίζεται μάλλον ανεξέλεγκτα. Η παρένθετη μητρότητα δεν είναι ο ορισμός του «παρά φύσει»; Περήφανα γράφουμε στις εφημερίδες πως ηλικιωμένη γιαγιά κυοφόρησε το έμβρυο του γιου της. Αυτό το έμβρυο κάποτε θα γίνει παιδί και αναρωτιέμαι αν θα έχει μεγάλη σύγχυση, όταν μάθει πώς ήρθε στον κόσμο. Δεν θέλω να κατηγορήσω τη συγκεκριμένη μέθοδο παρά μόνο να υποδείξω πως στη σύγχρονη επιστήμη αρέσει να κάνει τον Θεό όσον αφορά στο θέμα της αναπαραγωγής και όχι μόνο στην περίπτωση της έκτρωσης. Πάντως καλό είναι γενικά να μη θυμόμαστε τον Θεό μόνο όταν θέλουμε να κατηγορήσουμε ή να τιμωρήσουμε. Υπάρχει και ο Θεός της ελεύθερης βούλησης και της αγάπης. Αυτόν συνήθως τον παραβλέπουμε γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να μισούμε τους τρίτους, επειδή δεν τολμάμε να δούμε τι μισούμε στον εαυτό μας.
Όσον αφορά στην Αλαμπάμα, οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους και όσοι ψήφισαν το νομοσχέδιο δεν υπολόγισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η παγκόσμια οργή είναι πολύ εύκολο τώρα να κυκλοφορήσει μέσω διαδικτύου, αστέρες του Χόλιγουντ αποδοκιμάζουν έξαλλες και πολλές άρχισαν να περιγράφουν στο διαδίκτυο προσωπικές εμπειρίες σε σχέση με την έκτρωση, όπως έγινε πρόσφατα με το γυναικείο κίνημα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Επίσης, ξεκίνησε μποϊκοτάζ στην Αλαμπάμα, η πολιτεία μπορεί να πληγεί οικονομικά από αυτήν την υπόθεση. Μακάρι η δύναμη των πολλών και οι ανθρωπιστικές αξίες που έχει κατακτήσει ο σύγχρονος άνθρωπος να μπορούν να σταματούν τους παραλογισμούς που επιβάλουν οι λίγοι και ισχυροί χωρίς βία. Όλη αυτή η αναταραχή όμως κρύβει έναν μεγάλο κίνδυνο. Τον κίνδυνο να εξιδανικεύσουμε τελικά την έκτρωση.
Είναι απόλυτα λογικό το ότι οι γυναίκες στην Αλαμπάμα βγήκαν στους δρόμους και φωνάζουν όμως εμείς εδώ ας διατυπώσουμε ψύχραιματην ανάγκη μας για σεβασμό στα σώματά μας. Όταν μια γυναίκα χρησιμοποιεί την άμβλωση ως αντισύλληψη, σίγουρα αυτό δεν είναι σεβασμός στο σώμα της. Είναι συχνό όταν νιώθουμε πως μας στερούν κάτι να το εξιδανικεύουμε αυτόματα, να βλέπουμε μόνο τα θετικά του. Κάποτε σε μια εκπαίδευση για την εγκυμοσύνη είδα βίντεο με υπερηχογράφημα που έγινε στη διάρκεια μιας έκτρωσης. Το έμβρυο μαζευόταν στα τοιχώματα της μήτρας για να γλιτώσει από τη λαβίδα. Έχουν περάσει πάνω από δέκα χρόνια και δεν ξεχνώ αυτήν την εικόνα. Αυτή η εικόνα με κάνει να παίρνω πολύ στα σοβαρά αυτό το θέμα. Κατά τη γνώμη μου, η έκτρωση δεν είναι αναφαίρετο δικαίωμα της γυναίκας με την έννοια που είναι αγαθά, όπως η η μόρφωση ή η ψήφος. Δικαιούμαστε τη νομιμότητα της έκτρωσης, τη δυνατότητα να καταφύγουμε σε αυτήν αν το χρειαστούμε. Δεν είναι τόσο απλό όμως να λέμε ότι «δικό μας είναι το σώμα και ό,τι θέλουμε το κάνουμε», ειδικά αν στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε στ’ αλήθεια για τι μιλάμε. Όταν αυτό θα σας το πει η έφηβη κόρη σας, η οποία κάπου στο διαδίκτυο θα το έχει διαβάσει, τι θα της απαντήσετε;
Η έκτρωση είναι μια χειρουργική επέμβαση, στην οποία πρέπει να καταφεύγουμε, όταν το κρίνουμε απόλυτα αναγκαίο, και την οποία θα πρέπει να προσπαθούμε να προλαμβάνουμε. Είναι μια διαδικασία που ενέχει κινδύνους τόσο για το σώμα της γυναίκας όσο και για την ψυχή της. Μπορεί να υπάρχουν παροδικές σωματικές συνέπειες, όπως μολύνσεις ή διάτρηση της μήτρας ή και μόνιμες, όπως στειρότητα. Μια γυναίκα που κάνει μια έκτρωση βιώνει την απόλυτη σύγκρουση μέσα της και ακόμη κι αν έχει σοβαρούς λόγους να μην επιθυμεί αυτήν την εγκυμοσύνη, μπορεί να υποφέρει μετά από μετατραυματικό στρες ή κατάθλιψη, ακόμη και να έχει ενοχές σε όλη της τη ζωή. Όταν δε μιλάμε για έφηβες, οι κίνδυνοι είναι ακόμη μεγαλύτεροι. Σε κάθε περίπτωση είναι καλό μια γυναίκα που σκέφτεται να υποβληθεί σε έκτρωση να πάρει στα σοβαρά αυτή τη διαδικασία και να αναζητήσει ψυχολογική βοήθεια για να μπορέσει να την επεξεργαστεί. Το ίδιο και μια γυναίκα που έχει υποβληθεί σε έκτρωση και η εμπειρία αυτή τη βασανίζει έκτοτε. Δεν είναι κάτι τόσο απλό όσο ακούγεται μερικές φορές.
Επίσης, εμείς οι γυναίκες έχουμε καταπιεστεί ανά τους αιώνες από τους άντρες αλλά ένας άνδρας σε μια χώρα που είναι νόμιμη η έκτρωση μπορεί να γίνει πατέρας χωρίς να το θέλει ή να χάσει ένα μωρό επειδή δεν το ήθελε η σύντροφός του. Η γυναίκα που έχει το σώμα που κυοφορεί θα πάρει την τελική απόφαση. Μπορεί και οι άντρες να νιώσουν πως δεν έχουν δικαιώματα και έχουν κι εκείνοι συναισθήματα. Δεν θέλω με τίποτα να υποβαθμίσω τα όσα έχουν περάσει οι γυναίκες και τα σώματά τους στους περασμένους καιρούς. Απλώς κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Καλό είναι να μην μένουμε στον ρόλο του θύματος, να μη βαλτώνουμε στην οργή, να μη γινόμαστε απόλυτοι, να μην αναμασάμε τον σενσενσιοναλισμό που ρέει άφθονος στο διαδίκτυο. Για ποιο λόγο; Μα γιατί πολύ απλά διαμορφώνουμε τις στάσεις των σημερινών εφήβων, αγοριών και κοριτσιών, τις στάσεις των επόμενων γενιών. Όταν λέμε απόλυτα «η έκτρωση είναι δικαίωμα μιας γυναίκας και δεν αφορά κανέναν άλλον» και μένουμε μόνο σε αυτό, ένας νεαρός θα υποτιμήσει τη διαδικασία, δεν θα θεωρήσει πως είναι απαραίτητο να την αποτρέψει παίρνοντας προφυλάξεις και αν χρειαστεί να την περάσει η σύντροφός του θα τη θεωρήσει “γυναικείο θέμα που αφορά μόνο εκείνην”. Ένα κορίτσι δεν θα υποψιαστεί πόσο πόνο μπορεί να συνοδεύει γιατί μπορεί να τη θεωρήσει ένδειξη γυναικείας χειραφέτησης.
Το αν θα κάνει κάποια μεμονωμένη γυναίκα έκτρωση όντως δεν μας αφορά καθόλου. Γιατί πολύ απλά δεν πρέπει να μας αφορά τι κάνουν οι άλλοι. Γιατί δεν ξέρουμε τι έχουν περάσει και τι περνούν. Γιατί δεν ξέρουμε τα οικονομικά τους. Γιατί δεν ξέρουμε τι επιθυμίες και τι φόβους έχουν μέσα τους. Εν τέλει γιατί είναι τοξικό για εμάς να κρίνουμε και να κατηγορούμε τους άλλους, είναι κάτι που μας κάνει πάντα κακό και μας απομακρύνει από τον δικό μας εαυτό, από τις δικές μας αδυναμίες. Μας αφορούν όμως ως κοινωνία τα ποσοστά των εκτρώσεων, μας αφορά ο λόγος για τον οποίο γίνονται. Μας αφορά αν θεωρείται από τους νέους αντισύλληψη, αν υπάρχει τόση άγνοια για ένα τόσο σημαντικό θέμα στην εποχή της πληροφόρησης. Μας αφορά το να μεγαλώνουμε παιδιά που θα είναι σωστά ενημερωμένα, γιατί έτσι θα είναι πιο ευτυχισμένα. Μας αφορά να σταματήσουμε να βλέπουμε τον κόσμο με όρους «άσπρου-μαύρου» γιατί έτσι εν τέλει ανακαλύπτουμε όλο και περισσότερο την ανθρώπινη ζωή και μόνο έτσι θα μπορέσουμε στ’ αλήθεια να βρούμε τρόπους να την προστατέψουμε.
