Η έλλειψη μέτρου (και διάκρισης) θα φάει αυτόν τον τόπο
Μια κυβέρνηση με κυρίαρχο στίγμα το νεοφιλελεύθερο, και εν πολλοίς το εθνομηδενιστικό (αν και με πινελιές εθνικών ενοχών).
Κάνει το λάθος ο κ. Μητσοτάκης και αντιπαραβάλει στον κρατικιστικό εθνομηδενισμό της παγκοσμιοποίησης, τον νεοφιλελεύθερο εθνομηδενισμό της παγκοσμιοποίησης. Θα τον εκδικηθεί κι αυτόν η ελληνική πραγματικότητα, που ’ναι στριφνή, κακιά και υπερπολύπλοκη.
Έξω γελάνε με την σύγκρουση κρατισμού - αντικρατισμού, που είναι κοπής του 1980. Τα σοβαρά αυτοδύναμα κράτη έχουν υιοθετήσει πια υβριδικές μορφές κρατικής παρέμβασης/ελεύθερης οικονομίας. Βοήθησε και η εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης, όπου από υποτιθέμενο πεδίο θριάμβου της ελεύθερης αγοράς, μετεξελίχθηκε σε πεδίο θριάμβου οικονομιών που το κράτος έχει κυρίαρχο ρόλο, αν και σχεδιαστικό (Κίνα, ευρύτερα, νοτιοανατολική Ασία), με τις (πιο) ελεύθερες μορφές επιχειρείν να αναλαμβάνουν εκτελεστικό ρόλο.
Το ίδιο σε άλλην εκδοχή, (προσπαθούν να) κάνουν οι ΗΠΑ, που το κράτος τους έχει προστατευτικό ρόλο σε πολύ ζωτικά κομμάτια της οικονομίας (όπως για παράδειγμα η εφαρμοσμένη έρευνα ή τα όπλα, τα μόνα πεδία στα οποία διατηρεί κάποιο προβάδισμα η Αμερική). Και βέβαια πληρώνουν την έλλειψη εθνικής παιδείας, λογουχάρη, στις πολύ κακές επιδόσεις του εκπαιδευτικού τους συστήματος (ιδίως της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας βαθμίδας), αλλά και τις ανισότητες που προκαλεί το εκπαιδευτικό τους σύστημα [και γι′ αυτόν ακριβώς τον λόγο εισάγουν ένα μεγάλο μέρος του μορφωμένου εργατικού δυναμικού τους, ιδίως τους κογκνιτάριους (μάστορες της γνώσης) απ′ έξω].
Προσοχή: Ο κρατισμός στην Ελλάδα, ισχύει στην παρούσα του, εκδημοκρατισμένη εκδοχή από το 1974 [οι πιο παλιοί θα θυμούνται τον Αβέρωφ να ψέγει τον υπουργό του κόμματός του Παπαληγούρα για ‘σοσιαλμανία’]. Πρέπει όντως να εγκαταλειφθεί. Επειδή όμως η δραστηριότητά του έχει αφήσει πίσω του έναν ιδιωτικό τομέα απολύτως καχεκτικό, η απότομη φιλελευθεροποίηση που παρουσιάζει εν είδει ανάπτυξης ο κ. Μητσοτάκης, ισοδυναμεί με εκχώρηση των οικονομικών πόρων της χώρας στις πολυεθνικές ― κάτι που δεν θα λειτουργήσει υπέρ της μεσαίας τάξης που λέει ότι υπερασπίζεται.
Η επιβίωση της τελευταίας κρίνεται παίζεται στο στοίχημα της ανόρθωσης του μικρού και μεσαίου κλάδου των παραγωγικών επιχειρήσεων. Αλλά αυτό, ως “εθνική παραγωγή” βρίσκεται έξω από την ατζέντα τεχνοκρατών που έχουν μάθει να λειτουργούν με βάση την “ουτοπία” του παγκόσμιου εμπορίου. Η παγκόσμια οικονομία, όμως, και κυρίως οι χώρες εντός της, δεν λειτουργούν έτσι.
Αν ήταν τόσο εύκολο, να αλλάζουμε κάθε μαθητευόμενο κεϋνσιανιστή με έναν μαθητευόμενο νεοφιλελεύθερο, και τούμπαλιν, ανά τετραετία, δεν θα ’μασταν στα χάλια που είμαστε.
Υ.Γ. Θα αντιδράσουν κάποιοι προερχόμενοι από την αριστερά ή/και τον αντιεξουσιαστικό χώρο στις έννοιες “ενδογενούς φιλελευθεροποίησης” και “εγχώριος ιδιωτικός τομέας”. «Ίδια είναι τα αφεντικά», θα σκεφτούν. Κι αυτό παλιό είναι. Η πιο επιθετική μορφή επιχειρηματικότητας (το airbnbας πούμε), έχει πάρει κάτι από την δική τους ιδεολογία και... δεν έχει αφεντικά. Χρησιμοποιεί την διάχυτη ατομική ιδιοκτησία, μέσα από μια πλατφόρμα που παρέχει απλώς πρόσβαση σε αυτήν. Τι έχει καταφέρει με αυτόν τον τρόπο; Να πετυχαίνει την πιο επιθετική εμπορευματοποίηση (επειδή ακριβώς είναι διάχυτη) που είδε ποτέ οικονομική ανάπτυξη ενός κλάδου, μεταβάλλοντας ολόκληρες γειτονιές σε “κάδρο” της.