H φονικότερη ημέρα της κρίσης στην Ουκρανία: Η μάχη του Ιλόβαϊσκ τον Αύγουστο του 2014
Εκατοντάδες ήταν οι άνδρες που σκοτώθηκαν κατά την υποχώρηση των δυνάμεων του ουκρανικού στρατού και εθελοντών από την πόλη του Ιλόβαϊσκ, στα ανατολικά της Ουκρανίας, στις 29 Αυγούστου 2014- τη φονικότερη ημέρα της κρίσης στην Ουκρανία, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.
Ουκρανοί βετεράνοι υποστηρίζουν πως στην περιοχή βρίσκονταν δυνάμεις του ρωσικού στρατού, ωστόσο η Μόσχα αρνείται κατηγορηματικά πως Ρώσοι στρατιώτες συμμετείχαν στη μάχη: Ο πρόεδρος Πούτιν έχει πει απλά πως όσοι Ρώσοι ήταν εκεί ήταν εθελοντές που ακολούθησαν το «κάλεσμα της καρδιάς τους».
Σύμφωνα με τον 45χρονο Ρομάν Ζινένκο, πρώην στρατιώτη που υπηρέτησε σε τάγμα εθελοντών της αστυνομίας το οποίο συμμετείχε στη μάχη, στην αρχή φαινόταν σαν μια επιχείρηση σαν όλες τις άλλες. Ο ουκρανικός στρατός είχε περικυκλώσει την πόλη και το τάγμα έλαβε διαταγή να εξοντώσει τη δύναμη των φιλορώσων. Ωστόσο στις 24 Αυγούστου, Ημέρα Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, άρχισαν να λαμβάνουν κλήσεις από συγγενείς: Τα ουκρανικά ΜΜΕ μετέδιδαν πως το Ιλόβαϊσκ ήταν περικυκλωμένο.
«Δεν το βλέπαμε, επειδή ο ουκρανικός στρατός είχε θέσεις γύρω από την πόλη» είπε στο BBC. «Στις 24 Αυγούστου μάλιστα καταλάβαμε τις οχυρωμένες θέσεις του εχθρού».
Ωστόσο την επόμενη ημέρα άρχισαν να δέχονται βαρέα πυρά όλμων, ενώ το σχολείο που χρησιμοποιούσαν σαν βάση δέχτηκε επίθεση. «Καταλάβαμε πως ο εχθρός είχε ενισχύσεις...δεν μπορούσαμε να φανταστούμε την έκταση της παγίδας. Οι δυνάμεις μας είχαν περικυκλώσει το Ιλόβαϊσκ, μα οι δυνάμεις μας είχαν περικυκλωθεί από τον εχθρό».
Άρχισαν διαπραγματεύσεις και ετοιμαζόταν ανθρωπιστικός διάδρομος για την αποχώρησή τους, όπως τους είπαν, αλλά η απόσυρσή τους καθυστερούσε. Το πρωί της 29ης Αυγούστου 2014, ωστόσο, ήρθε η εντολή για αποχώρηση από το Ιλόβαϊσκ, σε δύο φάλαγγες.
«Κανείς δεν ήξερε τις διαδρομές» λέει ο Ζινένκο.
Κατά την αποχώρηση πέρασαν από τον πρώτο «δακτύλιο» του κλοιού χωρίς προβλήματα, μα λίγα χιλιόμετρα μετά η φάλαγγα δέχτηκε πυρά. «Ήταν απλά ένα πεδίο βολής και εμείς ήμασταν οι στόχοι» λέει ο 45χρονος βετεράνος.
Τα λάστιχα και ο κινητήρας του φορτηγού όπου βρισκόταν ο ίδιος και άλλοι στρατιώτες χτυπήθηκαν, οπότε πήγαν σε ένα ελαφρύ τεθωρακισμένο και συνέχισαν, εν μέσω πυρών. Πίσω τους ένα άλλο τεθωρακισμένο, που μετέφερε πάνω από 10 στρατιώτες, χτυπήθηκε από βλήμα, με πτώματα να πετάγονται παντού. Συνέχισαν μερικά χιλιόμετρα ακόμα, μέχρι που το όχημά τους αχρηστεύτηκε. Ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει αβλαβής, ωστόσο ο διοικητής του, Ντένις Τομίλοβιτς, χτυπήθηκε στο κεφάλι από βλήμα από πυροβόλο 30 χιλιοστών. «Άλλος ένας ήταν δίπλα του, τραυματίστηκε και εκείνος. Όταν ο Ντεν χτυπήθηκε στο κεφάλι, κομμάτια από το κράνος και το κρανίο του τον έκοψαν στον αγκώνα» θυμάται ο Ρομάν Ζινένκο, που κατάφερε, μαζί με τους συντρόφους του, να βγει από τον κλοιό δύο ημέρες μετά.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 366 Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στη μάχη του Ιλόβαϊσκ. Ωστόσο, στην πραγματικότητα οι νεκροί ενδέχεται να είναι τουλάχιστον 400, εάν συμπεριληφθούν στρατιώτες που έχουν καταχωρηθεί ως αγνοούμενοι ή μη ταυτοποιηθέντες από συγγενείς.
Το ουκρανικό γενικό επιτελείο κάνει λόγο για «εισβολή» από τον ρωσικό στρατό, ενώ σχετική αναφορά κάνει λόγο για έλλειψη προετοιμασίας και λάθη από τους διοικητές. Αν και πολλοί σκοτώθηκαν και από την πλευρά των φιλορώσων αποσχιστών, το Κίεβο επιμένει ότι οι αντάρτες απλά δεν είχαν τη δυνατότητα να κερδίσουν τη μάχη, και ότι εννέα μονάδες του ρωσικού στρατού πέρασαν στο ουκρανικό έδαφος και περικύκλωσαν τις ουκρανικές δυνάμεις. Η Ρωσία κάνει λόγο για αντεπίθεση από τις δυνάμεις των αποσχιστών της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ». Αρνείται τα περί ένοπλης υποστήριξης στους αποσχιστές και υποστηρίζει πως μόνο Ρώσοι εθελοντές, που δεν είχαν σχέση με τον ρωσικό τακτικό στρατό, πολέμησαν στο Ντονμπάς της Ουκρανίας. Η Μόσχα επιμένει πως οι αποσχιστές χρησιμοποιούσαν εξοπλισμό της σοβιετικής περιόδου, που είχαν καταλάβει από τον ουκρανικό στρατό, και όχι σύγχρονα ρωσικά όπλα.
Ο Ζινένκο λέει πως δεν συνάντησαν Ρώσους στρατιώτες στο ίδιο το Ιλόβαϊσκ, ωστόσο «οι μαχητές που είχαν θέσεις γύρω από το Ιλόβαϊσκ και απέκρουσαν επιθέσεις με άρματα μάχης κατέλαβαν ένα ρωσικό άρμα Τ-72Β3 που θα μπορούσε να ανήκει μόνο στον ρωσικό στρατό».Ο ίδιος λέει επίσης ότι είδε ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό στην πρώτη γραμμή- οχήματα που δεν έχει ο ουκρανικός στρατός.
Ένας άλλος βετεράνος που μίλησε στο BBC, ο Βαντίμ Γιακουσένκο, 40 ετών, ήταν σε σημείο ελέγχου κοντά στο Ιλόβαϊσκ και αιχμαλωτίστηκε από άνδρες οι οποίοι, σύμφωνα με τον ίδιο, ανήκαν στον τακτικό ρωσικό στρατό. Επίσης, λέει πως είδε σύγχρονο εξοπλισμό ρωσική προέλευσης, με διακριτικά υπό τη μορφή λευκών κύκλων και σβησμένων αριθμών. «Υπήρχε ένας τύπος ονόματι Βάνια από την Κόστρομα, που έλεγε ανοιχτά πως ήταν από την 76η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία Πσκοφ του ρωσικού στρατού» επιμένει ο ίδιος. «Γκρίνιαζε πως του χαλάσαμε τις διακοπές. Είχε παντρευτεί πρόσφατα και σχεδίαζε μήνα του μέλιτος, αλλά κλήθηκε από τη μεραρχία του και απεστάλη με τρένο στο Ροστόφ, για να καταλήξει μετά στην Ουκρανία».
Επίσης, όπως προσθέτει, τους Ρώσους πρόδιδαν οι προφορές και οι στολές τους- καθώς και τα παρατσούκλια που χρησιμοποιούσαν.
