Προεδρικές εκλογές στο Αφγανιστάν. Μια ευκαιρία να νικήσει η δημοκρατία τον φόβο
Η αστάθεια και η πολιτική, κοινωνική αναταραχή στο Αφγανιστάν διαφαίνεται πολύ εύκολα από τη δυσκολία προγραμματισμού και μόνο της διεξαγωγής της διαδικασίας των Προεδρικών εκλογών. Συγκεκριμένα, οι Προεδρικές εκλογές της 28ης Σεπτεμβρίου, έχουν αναβληθεί δύο φορές, καθώς η πρώτη ημερομηνία των εκλογών ήταν η 20ή Απριλίου 2019 και η δεύτερη η 20ή Ιουλίου. Η Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή του Αφγανιστάν επικαλέστηκε πως οι λόγοι συνδέονται με προβλήματα της εκλογικής διαδικασίας όπως λ.χ ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί διάφορα προγράμματα εκπαίδευσης στελεχών της επιτροπής ή πως οι χειμερινές συνθήκες δεν ευνοούσαν για την ομαλή διεξαγωγή. Ωστόσο, υποστηρίζεται πως ο φόβος που επικρατεί από τη δράση των Ταλιμπάν για τις προσπάθειες εμποδισμού των εκλογών είναι ο πραγματικός λόγος της αναβλητικότητας. Πράγματι, οι ισχυρισμοί επαληθεύονται από την εμπειρία των Βουλευτικών εκλογών στις οποίες υπήρξαν καταγγελίες για διαφορά, νοθεία, βίαια περιστατικά και παρακώλυση της διαδικασίας καθώς πολλά εκλογικά κέντρα ήταν κλειστά.1
Οι κατηγορίες για διαφθορά και νοθεία των εκλογικών διαδικασιών είναι μια από τις αιτίες που η χώρα δεν έχει καταφέρει να ανασυγκροτηθεί. Συνεπώς, οι προσπάθειες για τη διαμόρφωση ενός δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης υπονομεύονται από τις βίαιες επιθέσεις των Ταλιμπάν. Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι πολίτες παραμένουν επιφυλακτικοί για την προεκλογική ψηφοφορία, καθώς φοβούνται τη βία εκ μέρους των Ταλιμπάν, οι οποίοι στοχεύουν στη διακοπή της ψηφοφορίας προκειμένου να διατηρήσουν την απογοήτευση στους Αφγανούς πως η κατάσταση στη χώρα, που επλήγη μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2001, δεν δύναται να βελτιωθεί. Οι αναλυτές αναφέρουν ότι η κόπωση των ψηφοφόρων και οι ανησυχίες για την ασφάλεια θα μπορούσαν να μειώσουν την προσέλευση, για να υπονομεύσουν τη νομιμότητα της ψηφοφορίας και να δώσουν σε οποιονδήποτε νικητή μόνο μια αδύναμη εντολή να κυβερνήσει μια χώρα που εξελίσσεται από την οικονομική αναταραχή, τον κλιμακωτό πόλεμο και τον πολιτικό αγώνα.2 Εκτιμάται πως η προσέλευση στις κάλπες θα είναι ιδιαιτέρως χαμηλή εξαιτίας της ανασφάλειας, και της έλλειψης εμπιστοσύνης στα όργανα διοίκησης εκλογών.
Συγκεκριμένα, έρευνα3 που διεξήχθη από το Ίδρυμα Διαφανών Εκλογών του Αφγανιστάν στην οποία συμμετείχαν μέσω συνέντευξης 5200 άτομα, παρουσίασε τα ακόλουθα αποτελέσματα:
• Το 57.13 % των συμμετεχόντων δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για τις προσεχείς εκλογές και δεν πρόκειται να ψηφίσει κανέναν από τους υποψηφίους του Προέδρου
• 42.87 % των συμμετεχόντων θα συμμετάσχουν στις εκλογές του 2019
Σε ένα κλίμα ανασφάλειας, με μια κυβέρνηση η οποία αδυνατεί να εξασφαλίσει τον περιορισμό της δράσης των Ταλιμπάν το κυρίαρχο συναίσθημα είναι ο φόβος. Η ομάδα των Ταλιμπάν από το 2001 και έπειτα κυβέρνησε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας και συνεχίζει να αντιτάσσεται στην κεντρική κυβέρνηση και να παρακωλύει τις εκλογικές διαδικασίες. 4 Το τίμημα είναι αρκετά μεγάλο, αναλογιζόμενοι πως η συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες αποτελεί σαφή ένδειξη της δημοκρατικής βιωσιμότητας σε μια κοινωνία. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό τόσο από τη νυν κυβέρνηση όσο και από τη διεθνή κοινότητα πως η «Ειρήνη και οι Εκλογές» δεν είναι δύο διαφορετικά θέματα, αλλά πως οι εκλογές αποτελούν ίσως τη λύση για την εξομάλυνση των κρίσεων και των εντάσεων με απώτερο σκοπό την Ειρήνη. Η υποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και ο περιορισμός των Ταλιμπάν από την εξουσία θα δώσει το μήνυμα πως η ένοπλη βία δεν έχει αποτελέσματα.
1 Freedom House. (2018). Freedom in the World 2018: Afghanistan, Freedom House. Διαθέσιμο σε: https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/afghanistan
2 F., Bezhan. (2019). Fear, Fatigue Could Undermine Afghan Presidential Vote, Radio Free Europe Radio Liberty. Διαθέσιμο σε: https://www.rferl.org/a/fear-fatigue-could-undermine-afghan-presidential-vote/30179717.html
3 Βάσει έρευνας που έγινε τον Αύγουστο από το Ίδρυμα Διαφανών Εκλογών του Αφγανιστάν TransparentElectionFoundationofAfghanistan (TEFA). Διαθέσιμη σε: https://www.facebook.com/naeem.ayubzada/posts/10219459514059812
