H «πικρή» ιστορία πίσω από την αγαπημένη γεύση των παιδικών μας χρόνων
Σχεδόν τα 3/4 των φουντουκιών παγκοσμίως προέρχονται από την Τουρκία ενώ ο μεγαλύτερος αγοραστής τους είναι η Ferrero, που είναι και ο βασικός παραγωγός της Nutella.
Οι ξηροί καρποί όμως που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή της αγαπημένης μας γεύσης συλλέγονται κυρίως από μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων και μικρών παιδιών, που εργάζονται για πολλές ώρες και ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές.
Οι καταγγελίες που μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί δεν είναι λίγες. «Για εμένα το φουντούκι σημαίνει δυστυχία, σκληρή δουλειά και σωματικός πόνος», εξηγεί ο Μεχμέτ Κελέσκι, καθώς μεταφέρει ένα σακί 35 κιλών ξηρών καρπών στην πλάτη του.
Δίπλα του, μια οικογένεια Κούρδων κινείται ανάμεσα στα δέντρα για να συλλέξει ό,τι βρει. Ο πατέρας χρησιμοποιεί ένα ξύλινο έλασμα για να τινάζει τα κλαδιά, ενώ η σύζυγος και τα παιδιά του σκύβουν στα γόνατα για να πιάσουν ό,τι πέφτει.
Όπως σημειώνουν οι εργάτες που μίλησαν στο BBC, η εργασία είναι εξαντλητική και πολλές φορές μπορεί να φτάσει ακόμα και τις δώδεκα ώρες τη μέρα.
Οι πλαγιές πάνω στα βουνά που συλλέγονται οι καρποί είναι τόσο απότομες, οπότε είναι πολύ εύκολο κανείς να χάσει την ισορροπία του και να χτυπήσει.
Ο Μουσταφά και ο Μοχάμεντ εργάζονται παράνομα στα βουνά της Τουρκίας, αφού είναι μόλις 12 και 10 ετών.
Οι περισσότεροι από τους εργάτες είναι εποχικοί και προέρχονται από το νότιο και ανατολικό τμήμα της Τουρκίας. Είναι κυρίως Κούρδοι και πλήττονται από τη φτώχεια.
Για τη δουλειά τους παίρνουν περίπου 15 ευρώ την ημέρα. Οι οικογένειες όμως που εργάζονται μαζί θα κερδίσουν πολύ λιγότερα αφού μεταξύ άλλων τμήμα των χρημάτων τους το διαθέτουν ώστε να πληρώσουν τον διακινητή που αναλαμβάνει να τους πάρει μακριά από την πατρίδα τους.
O Kαζίμ Γιαμάν, ιδιοκτήτης ενός χωραφιού από το οποίο συλλέγονται οι ξηροί καρποί, λέει ότι είναι ενάντια στην παιδική εργασία. «Μαθαίνουν τα παιδιά να δουλεύουν σαν μηχανές καθαρά για το κέρδος. Οι περισσότεροι αγρότες το δέχονται, εμείς όμως όχι. Υπάρχουν ακόμα και γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να εργάζονται για να κερδίζουν πιο πολλά χρήματα».
Να αναφερθεί πως η Τουρκία διαθέτει περίπου 400.000 οικογενειακούς οπωρώνες φουντουκιού. Οι περισσότεροι είναι μικροσκοπικοί. Οι πιο πολλοί καλλιεργητές δεν γνωρίζουν καν πού καταλήγουν οι ξηροί καρποί τους.
Η Ferrero αγοράζει περίπου το 1/3 της συνολικής τουρκικής σοδειάς. Σε μια σπάνια συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC ο Μπαμσί Ακίν, ένα από τα κορυφαία στελέχη της εταιρείας Ferrero Hazelnut Company, ερωτηθείς για τον έμπορο και τον μεσίτη της εταιρείας, τόνισε πως η Ferrero δεν τους ρωτά καν για την ακριβή πηγή των καρπών.
«Πρόσφατα είδα έναν πατέρα να τοποθετεί έναν πολύ βαρύ σάκο με καρύδια στους ώμους του γιου του. Είπα στον άνδρα “τι κάνεις εκεί;” Και εκείνος μου απάντησε πως πρέπει να το συνηθίσουμε», υπογραμμίζει ο Καζίμ Γιαμάν.
Στο μεταξύ, μία από τις οικογένειες που εργάζεται στον οπωρώνα, μένει σε μια ξύλινη καλύβα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Αποτελείται από έξι άτομα και θα κατοικεί εκεί τουλάχιστον για τον επόμενο μήνα.
Η μητέρα της οικογένειας, η Αϊσέ, απαντώντας σε ερώτηση του δημοσιογράφου του BBC για το αν τρώει η ίδια ξηρούς καρπούς δηλώνει γελώντας: «Προσωπικά δεν μου αρέσουν. Έχω υποφέρει τόσο πολύ εξαιτίας τους που δεν θέλω ούτε να τους βλέπω».
