Έλλη Πασπαλά: Η τζαζ, η ζεστή φωνή της Έλα Φιτζέραλντ και ο «παιχνιδιάρης» Ντίζι Γκιλέσπι
Κάνει βουτιά στη μεγάλη μουσική παράδοση της τζαζ, της μουσικής που άνθισε στην καρδιά της Αμερικής, σε ένα πρόγραμμα με τίτλο «Elly loves jazz» και τραγούδια που σφράγισαν φωνές θρυλικές, από την Μπίλι Χαλιντέι, την Έλα Φιτζέραλντ και την Νίνα Σιμόν, μέχρι τον Νατ Κινγκ Κόουλ και τον Φρανκ Σινάτρα.
Λίγο πριν ανέβει στο stage της μουσικής σκηνής «Πειραιώς 131» για να μας αφηγηθεί ιστορίες γεμάτες έρωτα, πάθη, προδοσίες αλλά και ξέφρενη χαρά -όπως μόνο η τζαζ μπορεί να αφηγηθεί- η γεννημένη στη Νέα Υόρκη Έλλη Πασπαλά μιλά στη HuffPost για την Έλα Φιτζέραλντ, τον Ντίζι Γκιλέσπι -όταν τον είδε για πρώτη φορά live κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’80- για τους αγαπημένους της δίσκους, τα νεοϋρκέζικα τζαζ κλαμπ, αλλά και τα αγαπημένα τραγούδια της Ευανθίας Ρεμπούτσικα και της Λίνας Νικολακοπούλου, οι οποίες συνυπογράφουν το πρόγραμμα.
-Ποιό είναι το στοιχείο που κάνει τη τζαζ τόσο γοητευτικά ιδιαίτερη; Οι καταβολές της, η μελαγχολία της, η ελευθερία του αυτοσχεδιασμού;
... Φυσικά όλα αυτά, δεν θα έλεγα όμως, ότι η τζαζ είναι τόσο μελαγχολική. Σαφώς κάποια κομμάτια έχουν αυτό το στοιχείο, αλλά δεν θα έβαζα τη μελαγχολία επάνω σε αυτή τη μουσική. Ναι, οι καταβολές είναι ιδιαίτερες, ξεκίνησε από τα μπλουζ.
Αυτό που προσωπικά με γοητεύει είναι ένα ευρύτερο πεδίο που υπάρχει, αρμονικά και ρυθμικά, και κάτι που απογειώνει. Που κάνει τον μουσικό και τον τραγουδιστή εν μέρει δημιουργό. Επιτρέπει ένα πιο ανοιχτό πεδίο αυτοσχεδιασμού και φαντασίας και σε αφήνει να καταθέσεις κάτι προσωπικό στο κομμάτι που ερμηνεύεις.
-Μπίλι Χαλιντέι, Νίνα Σιμόν ή, Έλα Φιτζέραλντ; Ποιά είναι η δική σας μαγική φιγούρα;
Αγαπώ και τις τρεις και θα προσέθετα επίσης, τη Σάρα Βον και την Κασάντρα Γουίλσον, όπως και τον Νατ Κινγκ Κόουλ και τον Αλ Τζαρό, αλλά νομίζω από όλους, η πολύ οικεία μου είναι η Έλα Φιτζέραλντ. Πρώτα πρώτα για την απίστευτη φωνή -τη ζεστασιά, τον όγκο, την ομορφιά της φωνής της και τη μουσικότητα της- και την εξίσου απίστευτη χαρά που μετέδιδε κάθε φορά που τραγουδούσε. Είτε ήταν μία απλή λυρική φράση, είτε στα καταπληκτικά της cut, στους αυτοσχεδιασμούς της. Και ακόμη, γι′ αυτό το απέραντο χαμόγελο της.
-Έχετε δει live τον Ντίζι Γκιλέσπι. Πότε και πού; Τι δεν θα λησμονήσετε ποτέ από εκείνη τη βραδιά;
Τον είχα δει και στην Αθήνα, αλλά πριν από αυτό τον είχα δει στη Νέα Υόρκη. Πρέπει να ήταν κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’80, δεν θυμάμαι σε ποιο κλαμπ (θυμάμαι μόνο την περιοχή που ήταν το κλαμπ), μαζί με τα αδέλφια μου. Και αυτό που θα μου μείνει αξέχαστο ήταν η χαρά που έκανε ο μεγάλος μου αδελφός ακούγοντας και βλέποντας τον Γκιλέσπι.
Είχαμε καταπληκτικές θέσεις, καθόμαστε ακριβώς μπροστά του και ο αδελφός μου είχε ένα χαμόγελο, από το ένα αυτί μέχρι το άλλο. Στο τέλος ενός κομματιού, τον παρατήρησε ο Γκιλέσπι και τον έδειξε με το δάχτυλο, μιμούμενος το χαμόγελο του (αδελφού μου). Ήταν πολύ παιχνιδιάρης ο Γκιλέσπι. Ασύλληπτος μουσικός, απίστευτος τρομπετίστας. Το παίξιμο του ήταν ανάμεσα στο παιχνίδι και την πνευματικότητα. Αυτός ο χαμογελαστός χωρίς λόγια, διάλογος που έγινε μεταξύ των δύο, του αδελφού μου και του Γκιλέσπι, ήταν πραγματικά μοναδικός.
-Το πρόγραμμα συνυπογράφουν η Ευανθία Ρεμπούτσικα και η Λίνα Νικολακοπούλου. Για ποιά τραγούδια θέσατε «βέτο» (ρωτώ χαριτολογώντας, βεβαίως), είπατε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν οπωσδήποτε; Ποιά είναι τα αγαπημένα τζαζ κομμάτια της Ρεμπούτσικα και της Νικολακοπούλου;
Δεν μπορώ να πω ότι τέθηκε θέμα βέτο, είμαστε σύμφωνες, μόλις πρότεινε ένα τραγούδι η μία ενθουσιαζόταν η άλλη. Τα τραγούδια που θέλαμε οπωσδήποτε να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ήταν το «Moonriver», το «Nature Boy», το «Cry Me A River», το «Lover Man»... Από τα αγαπημένα κομμάτια της Ευανθίας είναι το «Moonriver» και της Λίνας το «Don’t Explain» της Μπίλι Χαλιντέι. -βεβαίως, της αρέσει όπως το τραγουδούσε η Ανίτα Ο′ Ντέι.
-Το τραγούδι που σας συγκινεί περισσότερο;
Δεν μπορώ να πω ότι κάποιο με συγκινεί περισσότερο από άλλα, όλα όσα έχω επιλέξει -και έχουμε επιλέξει με την Ευανθία και την Λίνα- με συγκινούν πάρα πολύ, ίσως το καθένα με διαφορετικό τρόπο.
-Το αγαπημένο σας τζαζ κλαμπ στη Νέα Υόρκη; Πώς το ανακαλύψατε;
Νομίζω ότι αυτό που μου έρχεται πρώτα απ′ όλα στο μυαλό είναι το Village Vanguard. Ομολογώ ότι δεν θυμάμαι πώς το ανακάλυψα, αλλά το Village Vanguard είναι σαν να λέμε, ο ναός της τζαζ στη Νέα Υόρκη ή, μάλλον, ένας από τους ναούς, γιατί υπήρξαν και άλλοι, όπως το Sweet Basil, το Blue Note...
-Οι τρεις καλύτεροι δίσκοι στην ιστορία της τζαζ, ποιοί είναι κατά τη γνώμη σας;
Εδώ πραγματικά δυσκολεύομαι. Είναι τόσο υποκειμενικό αυτό. Μπορώ να σας πω ποιοί είναι οι αγαπημένοι μου δίσκοι ή, κάποιους από τους αγαπημένους μου δίσκους. Φυσικά, είναι το «My Favorite Things» του Τζον Κολτρέιν, αγαπώ πάρα πολύ τον Μακόι Τάινερ, ένας πολύ αγαπημένος μου δίσκος, αν και από την εφηβεία μου, όταν άκουσα για πρώτη φορά τον Τσικ Κορία είναι το «Piano Improvisations Vol.1» με σόλο πιάνο. Ο Κιθ Τζάρετ, ο Μάιλς Ντέιβις -δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω και πού να καταλήξω. Ένας πάρα πολύ ωραίος μουσικός ήταν ο Μπένι Γκούντμαν. Και φυσικά, όλοι οι δίσκοι με τα αφιερώματα που έχει κάνει η Έλα Φιτζέραλντ στο Κόουλ Πόρτερ και στον Τζορτζ Γκέρσουιν.
-Με ποιό τραγούδι θα ανοίξετε το πρόγραμμα;
Αυτό θα μου επιτρέψετε να το κρατήσω μυστικό...
Info
«Elly loves jazz»
Πειραιώς 131, Αθήνα, 2103450922
Από το Σάββατο 19 Οκτωβρίου.
Πρόγραμμα: Σάββατα 19, 26 Οκτωβρίου και 2 , 9 Νοεμβρίου.
Μαζί με την Έλλη ο David Lynch στα σαξόφωνα και κρουστά, ο Τάκης Φαραζής στο πιάνο, ο Πέτρος Βαρθακούρης στο κοντραμπάσο και ο Βασίλης Ποδαράς στα τύμπανα.
Προπώληση : viva.gr και 210-3450922
Τιμές εισιτηρίων
Ορθίων : 10 ευρώ
Καθήμενων : Α′ ζώνη 20 ευρώ,
Β′ ζώνη 15 ευρώ.
