Αντιλήψεις Συνθέσεων στην Πολιτική
Η σύγκλιση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών το καλοκαίρι του 2015, όταν η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με την πλήρη απώλεια του ευρωπαϊκού της κεκτημένου, αλλά και η Συμφωνία των Πρεσπών, για την επίλυση της 30χρονης διένεξης με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, νυν Βόρεια Μακεδονία, αποτελούν γεγονότα πολιτικά, που είναι χαρακτηριστικά δείγματα αντιλήψεων περί πολιτικής συναίνεσης.
Από συστάσεως του ελληνικού κράτους, δεν έχει διαμορφωθεί ένας σταθερός άξονας γύρω από τον οποίο μπορούν να υπάρξουν χρήσιμες και αναγκαίες συναινετικές προσεγγίσεις. Ακόμα και όταν η χώρα εξέρχονταν από μεγάλες εθνικές δοκιμασίες, τους δυο Παγκοσμίους Πολέμους, την ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο και τον ξεριζωμό του ελληνικού στοιχείου στην Μικρά Ασία, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, την επτάχρονη δικτατορία και την Κυπριακή τραγωδία, οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να αλλάξουν τις συνθήκες ενός ελλειμματικού ή προσχηματικού προσανατολισμού στην αναγκαιότητα διαμόρφωσης ενός κλίματος σταθερής συναίνεσης στον δημόσιο βίο.
Στην περίπτωση του δημοψηφίσματος του Ιουλίου του 2015, όταν οι αυταπάτες που είχαν διαμορφωθεί μέσα από ετερόκλητα πολιτικά σύνολα, εντός και εκτός κυβερνητικού σχήματος, υποχώρησαν άτακτα το ίδιο βράδυ της πραγματοποίησης του, η χώρα πέρασε από την λογική της ρήξης, στο Κοινό Ανακοινωθέν της Προεδρίας της Δημοκρατίας με τους Πολιτικούς Αρχηγούς. Η διατύπωση της χωρίς παρεκκλίσεις, διατήρησης της ευρωπαϊκής προοπτικής, οδήγησε τις πολιτικές δυνάμεις της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης, να στηρίξουν κοινοβουλευτικά αυτήν την αδιαπραγμάτευτη συμμετοχή της χώρας στην Κοινοτική Ευρώπη. Στήριξη την στιγμή που η τρικομματική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΞΕΛΛ-Οικολόγων έχανε την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία και την πιο αριστερή πολιτική της μάζα.
Η προσέγγιση αυτή δεν διαμορφώθηκε από μια αδήριτη ανάγκη συναίνεσης, το επιβεβαίωσε η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, με το έλλειμμα εμπιστοσύνης από την φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση να είναι εμφανές. Και με τον τότε πρωθυπουργό, να έχει εμφανή την υστέρηση ως προς το ζητούμενο, την κίνηση πολιτικής συναίνεσης προς τις δυνάμεις που στήριξαν κοινοβουλευτικά την συμφωνία της χώρας με τους εταίρους της.
Η πολιτική συνθετικών λογικών απαιτεί ισχυρά και βαθιά θεμέλια, η συναίνεση δεν είναι μια προσχηματική έκκληση, πρέπει να είναι τόσο ανοικτή σε ευρύτητα, που να μην μπορεί να δημιουργεί ψήγματα αμφισβήτησης. Ο γνήσιος, συνθετικός παράγοντας της συναίνεσης δεν βασίζεται στην δικαιολογία, τοποθετεί στο τραπέζι των συζητήσεων όλες τις θέσεις, που καλύπτουν όλη την δημόσια σφαίρα. Οι κατευθύνσεις για την συναίνεση απαιτούν πολιτική στάση ακόμα και εκεί όπου για την επίτευξη τους δεν χρειάζονται ευρύτατες πλειοψηφίες.
Οι νέες πολιτικές αντιλήψεις, αυτές που βασίζονται στην σύνθεση των υπαρκτών υπόγειων κοινωνικών ρευμάτων, χαρακτηρίζονται από το μέτρο σύγκρισης να δημιουργούν γεγονότα. Η αρχιτεκτονική των υψηλών συναινέσεων είναι η δρώσα πολιτική που αφήνει πίσω της το επιφανειακό, το προσχηματικό, το αντισυστημικό. Και το ζητούμενο σήμερα για το ελληνικό δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, είναι τελικά αυτό που είχε θέσει ως πολιτική φιλοσοφία ο Παύλος Μπακογιάννης «είναι ένα πράγμα το ποσοστό που παίρνει ένα κόμμα για να σχηματίσει κυβέρνηση και είναι ένα άλλο πράγμα το ποσοστό της συναίνεσης που πρέπει να έχει στο λαό για να εφαρμόσει την πολιτική του».
