Ο «σεφ του Πούτιν», που «μαγειρεύει» (και) σκιώδεις συμφωνίες
Ο πλούσιος Ρώσος επιχειρηματίας Γεβγκένι Πριγκόζιν, γνωστός ως «σεφ του Πούτιν» είναι ο «πρωταγωνιστής» δημοσιεύματος του BBC.
Όπως αναφέρεται, ο Πριγκόζιν έκανε την περιουσία του με επιχειρήσεις catering τη δεκαετία του 1990- εξ ου και το «σεφ του Πούτιν». Στον στενό κύκλο του Ρώσου προέδρου μπήκε όταν ο Πούτιν άρχισε να δειπνεί στο πολυτελές του πλωτό εστιατόριο στην Αγία Πετρούπολη το 2001.
Έκτοτε ο Πριγκόζιν, 58 ετών, έχει επεκταθεί και σε άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας, χρησιμοποιώντας offshore εταιρείες και απολαμβάνοντας ένα πολυτελές, «τζετ-σετ» lifestyle.
Ωστόσο η αμερικανική κυβέρνηση έχει βάλει στο στόχαστρο τον Πριγκόζιν, με κυρώσεις εναντίον του ίδιου και των επιχειρήσεών του, εξαιτίας της φερόμενης εμπλοκής του σε αυτό που θεωρείται ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016. Επίσης, έρευνες δυτικών δημοσιογράφων και think tanks συνδέουν τον Πριγκόζιν με μια ρωσική οργάνωση μισθοφόρων ονόματι «Βάγκνερ» η οποία θεωρείται πως εξυπηρετεί συμφέροντα της ρωσικής κυβέρνησης σε Συρία, τη Λιβύη και την υποσαχάρια Αφρική.
Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες αυτές, ωστόσο, όπως τονίζει το BBC, οι επιχειρηματικές του δραστηριότητας παραμένουν σκιώδεις.
Ο ίδιος αναδείχτηκε στην Αγία Πετρούπολη (από όπου είναι και ο Πούτιν), αλλά δεν ήταν στην αρχική ομάδα των συνεργατών και συμμάχων του Πούτιν. Κατά την τρίτη δεκαετία της ζωής του, πριν γίνει πωλητής χοτ ντογκ και μετά εξελιχθεί σε επιτυχημένο επιχειρηματία στον χώρο της εστίασης, φυλακίστηκε για ληστεία και απάτη.
Για χρόνια κράτησε χαμηλό προφίλ, ωστόσο το 2011 μίλησε σε εφημερίδα της Αγίας Πετρούπολης για ένα παιδικό παραμύθι που είχε γράψει κάποτε.
Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, ανακοίνωσε νέες κυρώσεις σε βάρος του Πριγκόζιν στις 30 Σεπτεμβρίου, κατηγορώντας τον για συμμετοχή στις ρωσικές προσπάθειες για άσκηση επιρροής στις αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές του 2018. Επίσης, ενεπλάκη εκ νέου στην υπόθεση της διαβόητης (πλέον) Internet Research Agency (IRA), για ένα «εργοστάσιο τρολ» στην Αγία Πετρούπολη, που- σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές- χρησιμοποιούσε ψεύτικους λογαριασμούς στο Ίντερνετ και fake news για να επηρεάζει τους Αμερικανούς ψηφοφόρους στις προεδρικές εκλογές του 2016.
Σε βάρος του Πριγκόζιν, της εταιρείας του, Concord Catering, συνεργατών και της IRA απαγγέλθηκαν κατηγορίες από αμερικανικό δικαστήριο τον Φεβρουάριο του 2018. Ο ίδιος απέρριψε τις κατηγορίες, λέγοντας πως οι Αμερικανοί «βλέπουν αυτό που θέλουν να δουν. Δεν με αναστατώνει που είμαι σε αυτή τη λίστα. Αν θέλουν να βλέπουν τον διάβολο, ας τον βλέπουν».
Οι πιο πρόσφατες κυρώσεις στοχεύουν τον Πριγκόζιν και κάποια περιουσιακά του στοιχεία για «επιχειρήσεις επιρροής» που συνδέονται με τις ενδιάμεσες εκλογές του 2018 στις ΗΠΑ.
Κατά την αμερικανική κυβέρνηση, η IRA «χρησιμοποίησε φανταστικές περσόνες στα social media, διασπείροντας ψευδείς πληροφορίες. Πάντως, δεν θεωρείται πως οι δραστηριότητες αυτές επηρέασαν το αποτέλεσμα των εκλογών.
Οι αμερικανικές αρχές εκτιμούν πως χρηματοδοτεί την οργάνωση/ υπηρεσία μέσω της Concord Catering. Επίσης, υποδεικνύονται τρία ιδιωτικά τζετ και ένα πολυτελές γιοτ που φέρεται να χρησιμοποιούσαν ο ίδιος, η οικογένεια και οι συνεργάτες του. Πλέον απαγορεύεται σε άτομα και εταιρείες στις ΗΠΑ να έχουν επιχειρηματικές σχέσεις με τον ίδιο ή να παρέχουν υπηρεσίες στα αεροπλάνα και το γιοτ του (St. Vitamin). Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, τα αεροπλάνα έχουν πετάξει πολλές φορές σε προορισμούς στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Concord Catering έχει δεχτεί εντολή από δικαστήριο της Μόσχας να πληρώσει αποζημίωση σε γονείς για υπόθεση τροφικής δηλητηρίασης: Η εταιρεία παρέχει γεύματα σε σχολεία της Μόσχας, ωστόσο τον τελευταίο Δεκέμβριο περίπου 130 παιδιά νηπιαγωγείου έπαθαν δυσεντερία.
Όπως σημειώνει το Facebook, έρευνες από το Facebook και ειδικούς σε θέματα Ίντερνετ του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ υποδεικνύουν επιχειρήσεις επηρεασμού άποψης στα social media στην Αφρική, οι οποίες συνδέονται με τον Πριγκόζιν.
Στις 30 Οκτωβρίου το Facebook ανέφερε ότι ανέστειλε τη λειτουργία τριών δικτύων ρωσικών λογαριασμών, που είχαν ως στόχο τη συγκαλυμμένη άσκηση επιρροής σε αφρικανικές χώρες. Το πρώτο δίκτυο στόχευε τη Μαδαγασκάρη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Μοζαμβίκη, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Ακτή Ελεφαντοστού και το Καμερούν. Το δεύτερο δίκτυο στόχευε το Σουδάν και το τρίτο εστίαζε στη Λιβύη.
Έρευνα του BBC διαπίστωσε πως τουλάχιστον έξι υποψήφιοι δέχτηκαν χρήματα από Ρώσους στις προεδρικές εκλογές της Μαδαγασκάρης το 2018.
Ο Πριγκόζιν απέρριψε τους ισχυρισμούς του Facebook, λέγοντας πως ο αμερικανικός κολοσσός επιδίδεται σε «δημόσιες σχέσεις για λογαριασμό του».
Έναν χρόνο πριν, η Ρωσία απέστειλε 175 στρατιωτικούς εκπαιδευτές στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, για να βοηθήσουν τον στρατό του προέδρου Φαουστίν- Αρχάνγκε Τουαντέρα. Στη χώρα θεωρείται πως δραστηριοποιούνται μισθοφόροι της «Βάγκνερ»- και η Ρωσία έχει λάβει δικαιώματα εξόρυξης χρυσού και διαμαντιών. Στρατιωτική παρουσία στη χώρα διατηρεί και η Γαλλία. Αξίζει να σημειωθεί πως τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι που διερευνούσαν πιθανή σύνδεση μεταξύ των ορυχείων και της «Βάγκνερ» σκοτώθηκαν σε ενέδρα το 2018 (δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες).
Έρευνα του CNN έφερε στο φως συμβόλαιο για εξόρυξη μεταξύ της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και της Lobaye Invest, ρωσικής εταιρείας που υπάγεται στον Γεβγκένι Χοντότοφ- άλλον έναν Ρώσο επιχειρηματία που θεωρείται ότι συνδέεται με το δίκτυο του Πριγκόζιν. Ωστόσο η Lobaye Invest καλύπτεται από ένα «πέπλο» μυστικοπάθειας, και ο Πριγκόζιν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε σχέση.
Όπως αναφέρει το BBC, ο Πριγκόζιν φέρεται να συνδέεται με τη «Βάγκνερ» μέσω συμφωνίας για τροφοδοσία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, που έκλεισε επί Πούτιν.
Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών έχει βάλει τη «Βάγκνερ» σε λίστα κυρώσεων, υποστηρίζοντας πως έχει στείλει στρατιώτες να πολεμήσουν στο πλευρό των αποσχιστών στην ανατολική Ουκρανία. Όπως υποστηρίζεται, ο Πριγκόζιν έχει «εκτενείς επιχειρηματικές σχέσεις» με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
Η πιο πρόσφατη επιχειρηματική του δραστηριότητα έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός νέου ομίλου ΜΜΕ, ονόματι Patriot, που τάσσεται υπέρ του Κρεμλίνου και προορίζεται να αντιμετωπίσει «αντιρωσικά» ΜΜΕ που «δεν αναφέρουν τα καλά πράγματα που συμβαίνουν στη χώρα». Το συνολικό κοινών των μέσων του (που περιλαμβάνουν τέσσερις μεγάλες ιστοσελίδες που εδρεύουν στην Αγία Πετρούπολη) εκτιμάται πως θα είναι μεγαλύτερο από αυτά του κρατικού πρακτορείου Tass ή του RT.
