Το Ραμαζάνι στον καιρό της πανδημίας
Στις 24 Απριλίου ξεκίνησε ο ιερός μήνας του Ισλάμ «Ramadan». Πρόκειται για μια γιορτή εξίσου μεγάλη και σημαντική όπως το Πάσχα των ορθοδόξων. Η προσέλευση των πιστών στα τεμένη, κατά την περίοδο του ραμαζανιού, είναι τεράστια σε όλο τον κόσμο. Για αυτό και η πλειονότητα των κρατών ανά την υφήλιο έκλεισε κάθε είδους λατρευτικό χώρο προκειμένου να προφυλάξει τους πιστούς από τον covid-19. Η αλήθεια είναι πως κατά την περίοδο του Πάσχα (της καθολικής και αργότερα της ορθόδοξης εκκλησίας) η κατάσταση παρέμεινε υπό έλεγχο, ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι θα ισχύσει το ίδιο και για το Ισλάμ.
Η Τουρκία διατηρεί τα μέτρα που έχει ήδη λάβει με την ελπίδα ότι μετά το πέρας του Ραμαζανιού θα μπορεί να επιστρέψει στην ομαλότητα χωρίς άλλες απώλειες και με μείωση των κρουσμάτων. Συγκεκριμένα για την έναρξη του Ραμαζανιού η τουρκική κυβέρνηση είχε επιβάλει απαγόρευση κυκλοφορίας σε 31 πόλεις (22-26 Απριλίου). Μέχρι σήμερα έχει θρηνήσει 2.805 θύματα και έχει επιβεβαιώσει 110.130 κρούσματα.
Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Imran Khan, μετά από πιέσεις των θρησκευτικών ηγετών της χώρας επέτρεψε την ομαδική προσευχή στα τζαμιά του Πακιστάν την πρώτη μέρα του Ραμαζανιού. Μάλιστα, υποστήριξε την κίνησή του αυτή δηλώνοντας πως «το να αποτρέψουμε τους πιστούς να προσέλθουν στα τεμένη για να προσευχηθούν στέλνοντας δυνάμεις τις αστυνομίας και φυλακίζοντάς τους, δεν αποτελεί τακτική ελεύθερου έθνους».
Προκειμένου, δηλαδή, να «τα έχει καλά» με τον λαό του, αλλά και με τους θρησκευτικούς ηγέτες, οι οποίοι επηρεάζουν άμεσα το «ποίμνιό» τους, αποφάσισε να τους αφήσει να συνωστιστούν μέσα στα τζαμιά, χωρίς κανένα ιδιαίτερο μέτρο πρόληψης. Παρόλο που ο Οργανισμός Υγείας του Πακιστάν ήταν αντίθετος, διαμηνύοντας το ρίσκο αυτής της κίνησης. Σύμφωνα με τις παγκόσμιες μετρήσεις, το Πακιστάν, μέχρι στιγμής, έχει 281 νεκρούς και 13.323 θετικούς στον κορονοϊό.
Πρέπει να αναλογισθούμε ότι οι μουσουλμάνοι αποτελούν, περίπου, το 24% του παγκόσμιου πληθυσμού και πως η συντριπτική πλειονότητα αυτών δεν είναι απλά πιστοί, αλλά ακολουθούν τις ισλαμικές διδαχές και αρχές σε όλες τους τις εκφάνσεις. Είναι πολύ επίφοβο, εν μέσω μιας τόσο μεγάλης γιορτής, να αυξηθεί τραγικά η μεταδοτικότητα του ιού και να πληγεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού παγκοσμίως. Οι ίδιες ανησυχίες που είχαμε για το Πάσχα ισχύουν και για το Ραμαζάνι. Παρόλο που οι μεγάλοι λατρευτικοί τόποι του Ισλάμ (Μέκκα, Αλ Άκσα κλπ.) έχουν κλείσει λόγω της πανδημίας, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την εξέλιξη των γεγονότων.
Σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, ιδίως στον αραβικό κόσμο, υπάρχει έθιμο σύμφωνα με το οποίο μετά τη δύση του ήλιου (κάθε μέρα) μαζεύονται οικογένειες ή και γειτονιές ολόκληρες στις αυλές των σπιτιών και τρώνε και διασκεδάζουν όλοι μαζί, γιορτάζοντας την λήξη της νηστείας. Είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση να ελέγχει κάθε βράδυ όλη την επικράτειά της, και η αλήθεια είναι πως όσες απαγορεύσεις κι αν επιβάλει δύσκολα θα τιθασεύσει το θρησκευτικών αίσθημα των μουσουλμάνων. Τουλάχιστον να μην επικροτεί τέτοιες κινήσεις, όπως συνέβη στο Πακιστάν.
Στην Ελλάδα, η περιοχή της Ροδόπης τείνει να ξεφύγει από τον έλεγχο των αρχών. Ο κ. Ερντέμ Χουσεΐν, αρχηγός της αντιπολίτευσης του Δήμου Αρριανών κάλεσε, μέσω facebook, τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα αναρτώντας μια αυτοσχέδια ”άδεια μετακίνησης”.
Οι λατρευτικοί χώροι παραμένουν κλειστοί σε όλη την Ελλάδα μετά από Κοινή Υπουργική Απόφαση. Μάλιστα, ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιάς παρότρυνε τους μουσουλμάνους της ελληνικής επικράτειας να προσευχηθούν από το σπίτι.
Ωστόσο ποιος μπορεί να εγγυηθεί για την τήρηση των μέτρων κατά της διάδοσης του ιού; Στην Ελλάδα υπάρχουν εκατοντάδες αυτοσχέδιοι χώροι προσευχής και αρκετά τζαμιά, εκ των οποίων τα περισσότερα, μέχρι η Τουρκία να λάβει μέτρα, κώφευαν στις επιταγές τις πολιτείας. Είναι πολύ εύκολο η «καμπύλη» που κοντεύει να γίνει ευθεία να εκτοξευθεί στα ύψη και να πολλαπλασιαστούν τα κρούσματα. Καλό θα ήταν να μην πραγματοποιούνται ομαδικές προσευχές μέχρι να απαλλαγούμε από την πανδημία. Ακριβώς επειδή οι Έλληνες μουσουλμάνοι είναι ισότιμοι απέναντι στο νόμο και στο κράτος με τους Έλληνες ορθόδοξους οφείλουν εξίσου να τηρούν τα μέτρα κατά του ιού στο έπακρον. Άλλωστε, ακόμη και ο ιερότερος τόπος λατρείας του Ισλάμ, η Μέκκα, έκλεισε τις πύλες της δίνοντας το σωστό παράδειγμα προς όλους τους πιστούς. Η πολιτεία οφείλει να δείξει κατανόηση στο θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών της αλλά όχι ανοχή σε τέτοιες πράξεις αμέλειας όπως ο συνωστισμός σε μικρούς χώρους και μάλιστα κάθε Παρασκευή επί ένα μήνα. Ούτως ή άλλως το Ισλάμ παρέχει στον πιστό την δυνατότητα να προσεύχεται από το σπίτι, ή οπουδήποτε αλλού βρίσκεται την ώρα της προσευχής.
