Μπορεί η «επιτρεπτή διακινδύνευση» να είναι το νέο στάδιο της εποχής του κορονοϊού
Όταν η κυβέρνηση έλαβε την σοβαρή απόφαση να απαγορεύσει σχεδόν κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα και να περιορίσει σημαντικά ακόμη και το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας των πολιτών, ως μέτρα κατά της διάδοσης του κορονοϊού, δεν αρκέσθηκε σε απλή ανακοίνωση αυτής της απόφασης, αλλά προχώρησε ένα βήμα περαιτέρω: Επιλέγοντας να της προσδώσει και κάποιο είδος ιδεολογικού υποβάθρου και ηθικής υπεροχής, δήλωσε ότι προέβη στις ανωτέρω ενέργειες διότι η προστασία της υγείας κάθε ανθρώπου από κίνδυνο βλάβης είναι υπέρτερη κάθε άλλου αγαθού. Ωστόσο, έχει ενδιαφέρον, εάν πράγματι η θέση αυτή είναι ειλικρινής ή προσχηματική.
Η κυβέρνηση διακήρυξε ότι η προστασία της υγείας κάθε πολίτη , ακόμη και του πιο ευάλωτου, είναι περίπου απόλυτη και έχει αξία τόσο ανώτερη από κάθε άλλο αγαθό, ώστε έναντι αυτής είναι αποφασισμένη να αναστείλει για αόριστο χρονικό διάστημα καίριους τομείς για την λειτουργία του κράτους (όπως η δικαιοσύνη και η εκπαίδευση), να εξαφανίσει (άγνωστο μέχρι πότε) σχεδόν κάθε οικονομική και ψυχαγωγική δραστηριότητα , να περιορίσει στο ελάχιστο την ελευθερία κίνησης και να απαγορεύσει σχεδόν όλες τις κοινωνικές επαφές. Ωστόσο, οι έρευνες καταδεικνύουν ότι, από εκείνους που θα κολλήσουν τον ιό covid 19, ποσοστό 50% περίπου δεν πρόκειται να εμφανίζει καν συμπτώματα της νόσου, ενώ, ακόμη και από εκείνους που θα ασθενήσουν, η συντριπτική πλειονότητα εμφανίζει ελαφρά συμπτώματα και μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό ευάλωτων ασθενών (ηλικιωμένων, ή με υποκείμενο νόσημα), μπορεί να παρουσιάσει σοβαρή επιδείνωση, με συνολικό ποσοστό θνησιμότητας πιθανώς μικρότερο του 0,5 % . Ούτως εχόντων των πραγμάτων, το θεωρητικό διακύβευμα στην περίπτωση του κορoνοϊού προφανώς δεν είναι μία βέβαιη βλάβη της υγείας, αλλά μία πιθανότητα , ή κάποιος κίνδυνος βλάβης της υγείας, ο οποίος, για την συντριπτική πλειονότητα, είτε δεν θα επέλθει ποτέ, είτε, εάν επέλθει, θα έχει ασήμαντες συνέπειες.
Η αλήθεια είναι ότι, παρά τις ηχηρές διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι η έννομη τάξη της οποίας ηγείται δεν διαπραγματεύεται έστω και τον παραμικρό κίνδυνο βλάβης της υγείας ουδενός εκ των πολιτών της, ο οργανωμένος κοινωνικός βίος βρίθει δραστηριοτήτων, οι οποίες, παρά το γεγονός ότι ενέχουν επικινδυνότητα για την υγεία, όχι μόνο δεν απαγορεύονται, αλλά, πολλές φορές, θεωρούνται απολύτως αυτονόητες και πλήρως συνυφασμένες με την φυσιογνωμία των κοινωνιών μας . Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα αποτελούν παγκοσμίως μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου με 1,35 εκατομμύρια θύματα κατ’ έτος, ενώ, ειδικά στην Ελλάδα, το 2018 συνέβησαν 10.700 τροχαία ατυχήματα με 690 νεκρούς, 748 βαριά και 12.243 ελαφρά τραυματίες, αλλά, ασφαλώς, καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει παραφρονήσει τόσο πολύ ώστε να απαγορεύσει την πώληση αυτοκινήτων και την κυκλοφορία τους επειδή εγκυμονούν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με την βιομηχανία, την οικοδομική δραστηριότητα, τα ορυχεία, ή τα λατομεία , η λειτουργία των οποίων επιφέρει κινδύνους εργατικών ατυχημάτων , τα ταξίδια με αεροσκάφη που ενίοτε έχουν ως συνέπεια αεροπορικά δυστυχήματα, πλήθος δραστηριοτήτων όπως επικίνδυνα ή βίαια σπορ, αλλά ακόμη το κάπνισμα που υπολογίζεται ότι ενέχεται σε παγκόσμιο επίπεδο για 6 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, ή την εποχική γρίπη που κάθε χρόνο έχει ως αποτέλεσμα παγκοσμίως εκατοντάδες χιλιάδων νεκρούς.
Η κυβέρνηση, όπως και όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις παγκοσμίως που λαμβάνουν περίπου ανάλογα μέτρα, δεν διέκοψε κάθε κρατική ή κοινωνική δραστηριότητα και δεν περιόρισε στο ελάχιστο την προσωπική ελευθερία των πολιτών επειδή θέτει υπεράνω όλων την προστασία της υγείας και την προτάσσει έναντι κάθε δραστηριότητας που ελλοχεύει κίνδυνο, αλλά επειδή το σύστημα υγείας, το οποίο, με ευθύνη όσων κυβέρνησαν την χώρα, βρίσκεται στην 47η θέση μεταξύ 60 κρατών σε κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας με μόλις 5,5 ανά 100.000 πληθυσμού, θα καταρρεύσει εάν αναγκασθεί να αντιμετωπίσει μαζικές νοσηλείες ως αποτέλεσμα της διάδοσης του κορονοϊοὐ.Η πανδημία του κορονοϊού δεν αποτελεί κρίση υγείας, αλλά κρίση συστημάτων υγείας. Αλλά, καθώς, για να επιβιώσει το σύστημα υγείας, διακόπτεται σχεδόν κάθε κοινωνική ή κρατική δραστηριότητα, η κρίση αυτή του συστήματος υγείας , εάν συνεχιστεί για πολύ θα επεκταθεί σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και θα έχει τρομερές συνέπειες, όχι μόνο οικονομικές δεδομένου ότι η κοινωνία θα οδηγηθεί σε πρωτοφανή οικονομική καταστροφή, αλλά και ψυχολογικές, κοινωνικές και πολιτικές. Η πολιτική του συνθήματος «Μένουμε σπίτι» δεν έχει ακόμη πολλά περιθώρια εάν δεν θέλουμε να οδηγηθούμε σε συνολική καταστροφή τη κοινωνίας.
Στην θεωρία του ποινικού δικαίου αποκαλείται «επιτρεπτή διακινδύνευση» ή «επιτρεπτή κινδυνώδης δράση» δραστηριότητα, όπως οι προαναφερθείσες, η οποία , μολονότι ενέχει κινδύνους για την υγεία , θεωρείται αυτονόητη με την αιτιολογία ότι, εάν απαγορευόταν, το κοινωνικό κόστος θα ήταν αβάστακτο για μία σύγχρονη κοινωνία. Ακολούθως μία τέτοια δραστηριότητα επιτρέπεται υπό τον όρο ότι τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες επιμέλειας. Η «επιτρεπτή διακινδύνευση», ήτοι η επαναλειτουργία της κοινωνίας και του κράτους θα πρέπει να αποτελέσει πολύ σύντομα το επόμενο στάδιο της εποχής του κορονοϊού εάν δεν θέλουμε να καταστραφεί η κοινωνία. Για να συμβεί όμως κάτι τέτοιο και να μην μείνουμε άλλο στο σπίτι, οι όροι επιμέλειας, τουλάχιστον μέχρι την κυκλοφορία εμβολίου, θα πρέπει να επιβάλουν την στροφή από την απομόνωση σε δυναμικές ενέργειες και δράσεις, , όπως η διανομή και υποχρεωτική χρήση μασκών και γαντιών στο σύνολο του πληθυσμού, η διενέργεια μαζικών διαγνωστικών τεστ, η μέγιστη ενίσχυση του συστήματος υγείας και ειδικές ρυθμίσεις για τις ευπαθείς ομάδες που διατρέχουν τον πραγματικό κίνδυνο. Η «επιτρεπτή διακινδύνευση» μπορεί να διασώσει τις κοινωνίες μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το σύστημα υγείας δεν θα αφήσει αβοήθητο κανέναν που θα το έχει ανάγκη.
