Σύμφωνα με τις θεωρίες του Μάνατζμεντ, κάθε οργάνωση ή οργανισμός χρειάζεται ένα όραμα και μία αποστολή. Διότι κάθε οργάνωση μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της όταν ενστερνιστεί ένα όραμα και μία αποστολή που κινητοποιεί και δίνει κίνητρα στα μέλη της. Έτσι οργανώσεις προσδιορίζουν δηλώσεις οράματος (vision statements) και δηλώσεις αποστολής (mission statements). Το όραμα μιας οργάνωσης περιγράφει τι ελπίζει να γίνει η οργάνωση στο μέλλον, δίνει τη μεγάλη εικόνα του τι θέλει να επιτύχει η οργάνωση, με άλλα λόγια διατυπώνει τις φιλοδοξίες της οργάνωσης. Η δήλωση αποστολής περιγράφει το αντικείμενο, τους τωρινούς στόχους και τις μεθόδους για να επιτευχθούν οι στόχοι. Οι οργανώσεις επιδιώκουν την αποστολή και το όραμά τους μέσω SMART στόχων, όπου SMART σημαίνει Specific (συγκεκριμένο), Measurable (μετρήσιμο), Achievable (επιτεύξιμο), Realistic (ρεαλιστικό) και Time-bound (χρονικά προσδιορισμένο). Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, τα κριτήρια συνήθως αποδίδονται στον διάσημο γκουρού του Μάνατζμεντ, Peter Drucker (1909-2005), και στον George T. Doran (1939-2011) και άλλους.
Όταν μιλάμε για ένα εθνικό όραμα, καλύτερα να έχει προέλθει από τη βάση. Δηλαδή, ας γίνουμε υπόλογοι του εαυτού μας. Και ακόμα καλύτερα για ένα εθνικό όραμα και μία αποστολή όταν το όραμα και την αποστολή τα ενστερνίζονται όλοι οι Έλληνες ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης.
Επιτρέψτε μου να δούμε το έθνος σαν ένα οργανισμό.Ως ψηφοφόροι ψηφίζουμε βάσει του οράματος και της δήλωσης αποστολής που έχει ένας πολιτικός ηγέτης ή ένα κόμμα. Ένας πολιτικός βέβαια θα αποφύγει να παρουσιάσει πολύ συγκεκριμένους, μετρήσιμους και χρονικά προσδιορισμένους στόχους και για να έχει ελαστικότητα και γιατί είναι υπόλογος. Όπως έλεγε και ο πατέρας μου, επαναλαμβάνοντας μία ρήση πρώην καθηγητή του στην Πάντειο, πολιτικός σημαίνει άλλα να σκέφτεσαι, άλλα να λες, άλλα να εννοείς, και άλλα να πράττεις. Έτσι όταν μιλάμε για ένα εθνικό όραμα, καλύτερα να έχει προέλθει από τη βάση. Δηλαδή, ας γίνουμε υπόλογοι του εαυτού μας. Και ακόμα καλύτερα για ένα εθνικό όραμα και μία αποστολή όταν το όραμα και την αποστολή τα ενστερνίζονται όλοι οι Έλληνες ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης.
Τι όραμα θα ενστερνίζονταν όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες;
Μέσα από αυτό το πρίσμα, ας προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τι όραμα θα ενστερνίζονταν όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες. Προσέξτε, αν πούμε κάτι πού έχει σχέση με πολιτική, υπό στενή έννοια, ή θρησκεία, επί παραδείγματι, άλλοι θα συμφωνήσουν και άλλοι θα διαφωνήσουν (καλώς ή κακώς). Αν όμως πούμε κάτι για την Ελληνική οικονομία, μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι; Για παράδειγμα, πόσοι θα συμφωνούσαν για ένα όραμα μιάς Ελλάδας που είναι πολύ ισχυρή οικονομικά;Υπάρχει κανένας Έλληνας που θέλει την Ελλάδα ανίσχυρη οικονομικά; Επειδή μία Ελλάδα που είναι ισχυρή οικονομικά είναι συμβατό όραμα με τα ιδιωτικά κίνητρα του καθενός μας και τις φιλοδοξίες του για τη χώρα μας, εικάζω ότι, αν όχι ομόφωνα τελείως, μία συντριπτική πλειοψηφία θα συστρατευόταν με αυτό το όραμα. Αν η εικασία μου είναι σωστή, ας δούμε ένα SMART στόχο.
Αν πούμε, παραδείγματος χάριν, ότι ο στόχος μας είναι να είναι η Ελλάδα στις κορυφαίες 10 ή 15 Ευρωπαϊκές χώρες (όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης) όσον αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα(nominal ή σε purchasing power parity το αφήνω στους συναδέλφους μου μακροοικονομολόγους) μέσα σε 10 ή 15 χρόνια.Είναι αυτό SMART στόχος; Ας ελέγξουμε. Συγκεκριμένο είναι, μετρήσιμο είναι, πιθανώς επιτεύξιμο και ρεαλιστικό είναι, και χρονικά προσδιορισμένο είναι. (Θυμηθείτε τι κατάφερε η Ιρλανδία σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και, καλύτερα, πού ήταν η Ελλάδα πριν την κρίση όταν κόντευε να προσπεράσει την Ιταλία με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα.) Προσέξτε, το θέμα είναι να ενστερνιστεί ο στόχος από όλους, και να μεγιστοποιήσουμε την πιθανότητα επίτευξης.Νομίζω μπορούμε με διάλογο μεταξύ μας να συμφωνήσουμε καθολικά στις παραμέτρους ενός τέτοιου στόχου. Η υλοποίηση αυτού του στόχου επαφίεται στους πολιτικούς μας, που μπορούμε να τους καταστήσουμε υπόλογους, και σε μας τους ίδιους με την οικονομική μας δραστηριότητα. Θυμηθείτε, είμαστε υπόλογοι του εαυτού μας.
Ας διακρίνουμε τώρα ανάμεσα σε στόχους (goals) και σκοπούς (objectives), με την έννοια ότι οι στόχοι είναι υψηλού επιπέδου και οι σκοποί είναι πιο λεπτομερειακοί ή βήματα που χρειάζονται για την επίτευξη των στόχων. Μπορούμε να βάλουμε τους σκοπούς στο όραμα ή στη δήλωση αποστολής αναλόγως (δεν θα τσακωθούμε γι’ αυτό). Μερικοί πιθανοί σκοποί είναι:
α) Τόνωση επενδύσεων
β) Τόνωση κατανάλωσης
γ) Τόνωση εξαγωγών
δ) Προώθηση επιχειρηματικότητας
ε) Βελτίωση υποδομών
ζ) Πάταξη γραφειοκρατίας και μεταρρυθμίσεις
η) Προώθηση αξιοκρατίας
θ) Πάταξη διαφθοράς
ι) Ασφάλεια για τους πολίτες
κ) Αντιμετώπιση δημογραφικού προβλήματος
λ) Αντιμετώπιση ανισοδιανομής εισοδήματος
κ.λ.π.
Ο σκοπός μου δεν είναι να συντάξω μία εξαντλητική ή διατεταγμένη λίστα αλλά απλά να παραθέσω κάποια παραδείγματα. Επίσης, όλοι αυτοί οι σκοποί μπορούν να εκφραστούν σαν SMART σκοποί. Δηλαδή, συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, ρεαλιστικοί, και χρονικά προσδιορισμένοι.
Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι η ατμομηχανή των Βαλκανίων.Τι λέτε, ξεκινάμε;
