Η επανάσταση, η εκατονταετηρίδα και η διακοσιετηρίδα
Το 1820, ήταν μια πολύ κακή χρονιά, με πανδημίες πανούκλας, χολέρας, διφθερίτιδας και πάμπολλα άλλα , συν κακή σοδειά , λοιμούς, λιμούς, σεισμούς , πολέμους και αδυναμία είσπραξης φόρων (εισόδημα του ’20, θα αποδιδόταν τον Μάρτιο του 1821) . Όλοι ξέρουμε τι έγινε τον Μάρτιο του 1821.
Ο πρώτος εορτασμός της 25ης Μαρτίου πραγματοποιήθηκε το 1838, μετά από Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα, που έγραφε: «Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25 Μαρτίου, λαμπρά καθ’ εαυτήν εις πάντα Έλληνα διά την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνος του Ελληνικού Εθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΟΡΤΗΣ».
Στις 24 Μαρτίου, στη δύση του ηλίου, έπεσαν 21 κανονιοβολισμοί από το Λυκαβηττό, ενώ το πρωί της 25ης, άλλοι 21 κανονιοβολισμοί. Η Βασιλική μπάντα βγήκε στο δρόμο και πεζή παιάνιζε τον εωθινό. Η δοξολογία θα γινόταν στην Αγία Ειρήνη της οδού Αιόλου, που τότε εκτελούσε χρέη Καθεδρικού Ναού. Ο κόσμος πλημμύρισε την περιοχή στολισμένος με τα καλά του, σημαίες, λάβαρα, δάφνες , τραγουδώντας γνωστά ηρωικά τραγούδια της εποχής . Μαζί και ο Όθων με την Αμαλία, συνοδευόμενοι από αυλικούς και επιζώντες επώνυμους αγωνιστές, στρατηγούς. Οι κανονιοβολισμοί αυξήθηκαν συμβολικά σε 25 (λόγω 25ης). Μετά τη δοξολογία, ο κόσμος με τραγούδια και όργανα κατευθύνθηκε στην τότε πλατεία 25ης Μαρτίου, σήμερα Κλαυθμώνος, έξω από τα προσωρινά ανάκτορα , το σημερινό Μουσείο Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία. Από τον Πειραιά ( Ν.Φάληρο ) τα πλοία έριχναν ομοίως κανονιοβολισμούς.
Όμως το μεσημέρι και επάνω στο μεγάλο γλέντι, ξέσπασε νεροποντή που δεν επέτρεψε τη συνέχιση του εορταστικού προγράμματος.
Στις 25 Μαρτίου 1921, ενώ κάποιος θα περίμενε να εορταστούν τα 100 χρόνια από την έναρξη της επανάστασης, ούτε αυτό κατέστη δυνατόν . Η χώρα βρισκόταν πάλι σε πόλεμο με την υπό κατάρρευση Οθωμανική αυτοκρατορία (Τουρκία έχουμε από τις 29.10.1923 και μετά) , ενώ στο εσωτερικό, οι εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, είχαν ανατρέψει τον Βενιζέλο. Την 25η -26η Μαρτίου 1921, ανέλαβε την Πρωθυπουργία ο Πατρινός και τραγικής μοίρας, για τον ίδιο και τον τόπο, Δημήτριος Γούναρης,
Στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, το στράτευμα ήταν διηρημένο σε Βενιζελικούς και Βασιλικούς - συνέπεια του Εθνικού Διχασμού - , ενώ λίγες ημέρες πριν την 25η Μαρτίου 1921, η Ελληνική Στρατιά παρά την προσωρινή κατάληψη του Αφιόν Καραχισάρ και την προέλαση στο Εσκί Σεχίρ, υπέστη τεράστιες απώλειες (η 3η Μεραρχία ) που υποχρεώθηκε σε πολύμηνη ανασύνταξη, συνειδητοποιώντας πως δεν είχαν να κάνουν με ομάδες ατάκτων Τσετών (συμμοριτών), αλλά με έναν οργανωμένο και καλά οπλισμένο Τουρκικό πλέον στρατό , που έπαιρνε βοήθεια από τους Γερμανούς, και υπογείως από τους «συμμάχους» της Ελλάδας, που αναγνώρισαν αρχικά de facto και αργότερα de jure , το καθεστώς Προεδρίας του Μουσταφά Κεμάλ της νέας Τουρκίας, την 29η Οκτωβρίου 1923.
Λόγω των παραπάνω, τα εκατό χρόνια από την Επανάσταση του 1821 , παραδόξως γιορτάστηκαν το 1930, δηλαδή στα 109 χρόνια, από την κυβέρνηση του Βενιζέλου. Υπάρχουν και κινηματογραφικά πλάνα στο αρχείο της ΕΡΤ.
Τα 150 χρόνια γιορτάστηκαν το 1971 εν μέσω Χούντας και της αισθητικής της, ενώ οι πολυαναμενόμενες γιορτές, τελετές, εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια το έτος 2021 είναι υπό «αίρεση και προθεσμία», αφού για άλλη μια φορά η χώρα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα των εξελίξεων: πανδημία sarscov2 ( covid19 ) , καραντίνα, οικονομική ύφεση, ένταση πάλι με την Τουρκία , λαός σε διχόνοια για τα κομματικά κ.ά . Δηλαδή σύγχρονες μεν, αλλά παρόμοιες καταστάσεις με του παρελθόντος που εμπόδισαν τους δέοντες εορτασμούς της εθνικής παλιγγενεσίας . Βεβαίως έγιναν πολλές τηλεοπτικές παραγωγές (είχα την τύχη να συμμετέχω σε κάποιες από αυτές και ως αναλυτής και ως συνθέτης μουσικών θεμάτων) που θα τις δούμε το 2021 σε ιδιωτικά και συνδρομητικά κανάλια, όπως και στην ΕΡΤ, ενώ γίνονται πολλά συνέδρια μέσω διαδικτύου skype, zoom , ομιλίες , μέχρι και διαδικτυακές συναυλίες . Μεγάλη συγγραφή άρθρων και βιβλίων (ομοίως έχω συγγράψει σχετικά) , ευελπιστούμε δε, να γίνουν και όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις των φορέων μέσα στο 2021, ειδάλλως θα γιορτάσουμε τα 200 χρόνια, είτε το 2027 (επέτειος ναυμαχίας Ναβαρίνο), είτε το 2030 (επέτειος πρωτόκολλου του Λονδίνου,1830, αναγνώρισης ανεξαρτησίας της Ελλάδας, αλλά και εν ζωή κατάργηση του Καποδίστρια από τις εγγυήτριες μεγάλες δυνάμεις με εγκαθίδρυση ελέω Θεού μοναρχίας. Πίσω από αυτή την κίνηση αναζητείστε τον ηθικό αυτουργό της δολοφονίας του το 1831).
Σε κάθε περίπτωση, εάν οι Έλληνες και το κράτος μας , δεν ξεπεράσουμε τις διαχρονικές παθογένειες της διχόνοιας δολερής και δεν αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση ανασυγκρότησης σε όλες τις βαθμίδες, ζώντας μόνο από τη συνδρομή των ξένων, ελεύθεροι δεν θα είμαστε ποτέ, κατά τον Αριστοτέλειο ορισμό της Ελευθερίας και οι τελετές μνήμης, πέραν από ατυχείς θα είναι και πικρές.
