Ανεμοθύελλα μιας πιθανής γεωπολιτικής αλλαγής
Μιαδεκαετίαμετάτην πλατείαΤαχρίρκαιτα γεγονότα που σηματοδότησαν την έναρξη της Αραβικής Άνοιξης, ηΑίγυπτοςτην περασμένη βδομάδα επέστρεψεστο προσκήνιο τηςειδησιογραφίας.
Τρία γεγονότα τα οποία εκ πρώτης όψεως δεν φαίνονται συνδεδεμένα, αλλά μπορεί να προμηνύουν άσχημες εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, με τεράστιες γεωπολιτικές επιπτώσεις.
Μία χώρα της οποίας η κομβικότητα στον Αραβικό και Ισλαμικό κόσμο, αλλά και στην Μεσόγειο και στο παγκόσμιο εμπόριο δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση η εξήγηση.
Ο εγκλωβισμός του τεράστιου φορτηγού πλοίου στο Σουέζ, ο θανατηφόρος εκτροχιασμός του τρένου την επόμενη μέρα, αλλά και η επίσης φονική κατάρρευση της πολυκατοικίας στο Κάιρο την μεθεπόμενη μπορεί να μην έχουν μεταξύ τους κάποια σύνδεση, αλλά μπορεί να είναι σημάδια μίας ανησυχητικής γενικότερης εικόνας στο εσωτερικό της χώρας.
Την περασμένη Πέμπτη, ένα φορτηγόπλοίο-ουρανοξύστης, με 20.000 εμπορευματοκιβώτιασφήνωσε στον πυθμένα σε ένα απότα πιο πολυσύχναστασημείατουκόσμου, στην διώρυγα τουΣουέζ.
Μία αναπάντεχη ανεμοθύελλα και πιθανά ανθρώπινα λάθη σταμάτησαν την εμπορική και ενεργειακή διέλευση για μέρες με τεράστιες επιπτώσεις καισυνέπειεςγιατηνΑίγυπτο, καθώςκαιγια την περιφερειακήκαι παγκόσμιαοικονομία.
Οιοικονομικές, πολιτικέςκαιγεωπολιτικέςδιαστάσεις ήτανάμεσες, αλλάκαιτο αποτύπωμα θα είναι αισθητό, παρόλο τον απεγκλωβισμό του πλοίου έπειτα από μέρες.
Το Σουέζ θεωρείται ως η πιο σύντομη, αποτελεσματική και άνευ ατυχημάτων διέλευση εμπορίου και ενέργειας μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.
Το συμβάν της περασμένης βδομάδας έχει δημιουργήσει ερωτηματικά, αλλά και την αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων μεταφοράς. Ας μην ξεχνάμε, ότι το γεγονός της ύπαρξης των πλοίων μεγαθήριων όπως το Ever Given, οφείλεται εν μέρη στο κλείσιμο του Σουέζ πριν 40 χρόνια.
Μία τέτοια εξέλιξη, σήμερα θα έχει δραματικές συνέπειες στις οικονομίες της Ανατολικής Μεσογείου, από τηνΑίγυπτοέωςτηνΕλλάδα και από την Τουρκία και την Ιταλία, αλλά και στηνΚινεζική αρχιτεκτονική τουOne-Belt-One Road.
Η συγκυρία της πανδημίας καθιστά όποια επιπλέον επιβράδυνση γιατην παγκόσμιααλυσίδαεφοδιασμού ακόμα πιό ανησυχητική, μετά από ένα χρόνο μείωσης της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής και δραστηριότητας.
Τουψηλότεροκόστοςμεταφοράςκαιη περαιτέρωεπιβράδυνσητηςαλυσίδαςεφοδιασμού και της οικονομίας θα οδηγήσουν πολλά εύθραυστα πολιτικά συστήματα στα άκρα των αντοχών τους, αλλά και πολλά σε κατάρρευση.
Το 2006 και το 2008 ήταν η μείωση παραγωγής σιτηρών, οι διακυμάνσειςτωντιμώντηςενέργειας λόγο αυξανόμενης ζήτησης και το αυξανόμενοκόστοςμεταφοράς που οδήγησανσεελλείψειςτροφίμωνκαι τις κοινωνικές και πολιτικές ταραχές του 2008 και 2010 δίνοντας έναυσμα σε αυτό πουτότεθεωρήθηκε ως «ΑραβικήΆνοιξη».
ΤοιδεολογικόυπόβαθροτηςΑραβικήςΆνοιξηςήτανηαδυναμίατουμέσου πολίτηστην Τυνησία και στην Αίγυπτονααγοράσειένακιλόντομάτες.
Μία παγκόσμιαεπιβράδυνση της τροφοδοσίας και έναεπιπλέονκόστοςμεταφοράςθαγίνει άμεσα αισθητόκαιθααυξήσειτην πίεσηστιςήδηευάλωτεςκυβερνήσειςκαισυστήματαόπωςσυνέβηαπό το 2010 μέχρι το 2012.
Αυτή την στιγμήτοεπίπεδοσυστημικής ευθραυστότηταςκαιοαριθμόςτωνευάλωτωνκρατώνείναι πολύ υψηλότερος από εκείνον πριν μία δεκαετία.
ΈνακλείσιμοτουΣουέζ, το παγκόσμιοσημείοαναφοράςμετονμικρότεροαριθμόατυχημάτωναπότο 1869, θααποτελούσεοικονομικήκαταστροφήγιατηνΑίγυπτοκαθώς περισσότερααπό 5 δισεκατομμύριαδολάρια εισρέουν απευθείαςστηνΑιγυπτιακήοικονομία.
Αυτόθα είναι τεράστιο πλήγμα για την οικονομία της χώρας, η οποία δενθαείναισεθέσηνααπορροφήσειχωρίςεσωτερικήκοινωνικήκαι πολιτική πίεση.
Ταγεγονότα της Παρασκευής και του Σαββάτου είχαν μεγαλύτερηεπίδρασηεσωτερικά της χώρας καθώςηαπώλειαανθρώπινωνζωώνήταν δραματική και άμεση ένδειξη ενός κορεσμένου συστήματος.
Ενώ ο εγκλωβισμός και απεγκλωβισμός του πλοίου έχει γεωπολιτικές διαστάσεις, ο εκτροχιασμός του τρένου στην νότιαΑίγυπτο με 19 θανάτουςκαι 185 τραυματίες, και η κατάρρευση του κτιρίου στοΚάιρομε 18 θανάτουςκαιτουλάχιστον 24 τραυματίες, μπορεί να προμηνύει μιαμεγαλύτερη εσωτερική πολιτική κρίση.
Ενώ δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ των δύο τραγικών συμβάντων, από μόνα τους προσδίδουν, κακοτεχνία, διαφθορά, άλλα και κόπωση υποδομών, που συνήθως φέρνουν στο προσκήνιο διάφορους προβληματισμούς διότι προμηνύουν κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές.
Άσχημες ενδείξειςγιατηνεσωτερικήκατάστασητηςΑιγύπτου. Μία πιθανή μείωση της διακίνησης εμπορίου μέσω του Σουέζ θαμπορούσενασηματοδοτήσειτηναρχήμιαςεπικήςκατάρρευσης της Αιγυπτιακής κυβέρνησης, όχι μόνο λόγω άμεσου οικονομικού κόστους, αλλά διότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση, έχει στοιχηματίσει και έχει επενδύσει και στην διάνοιξη της διώρυγας αλλά και στην σημαντική της οικονομική σημασία.
Το μάθημα της περασμένης δεκαετίας ήταν ότι οι κυβερνήσεις της περιοχής δεν μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν αποτελεσματικά στηνοικονομική πίεση πουασκήθηκεαπότο αυξανόμενοκόστοςμεταφοράςκαιενέργειας, γεγονός πουοδήγησεσεαύξησητωντιμών τροφίμωνκαιεπισιτιστικήανασφάλεια.
Ηαδυναμίατων περιφερειακώνκρατώνναδιατυπώσουναποτελεσματική πολιτικήώστενααντιμετωπιστούνοιαυξανόμενεςβασικέςαπαιτήσεις οδήγησαν στην πολιτικήτης πλατείας και του πεζοδρομίου, αλλά και της κρατικής βίας.
ΗΑίγυπτοςείναιμακράντο πιοσημαντικόκράτοςστονΑραβικόκόσμο, αλλά και κομβικό κράτος στην ΑνατολικήΜεσόγειο. Μια πιθανή πολιτικήαναταραχήστηνΑίγυπτοθαμπορούσεναοδηγήσεισεαδιανόητεςεξελίξεις, ιδιαίτερα το 2021.
Εάνοιτελευταίεςτρειςημέρες της περασμένης βδομάδας αποτελούνένδειξητηςτρέχουσαςκατάστασηςτηςΑιγυπτιακήςυποδομήςήτηςκυβερνητικήςαποτελεσματικότητας, ενδέχεταιναείμαστετην παραμονήενόςνέουκύματοςλαϊκήςδυσαρέσκειαςστηνχώρακαιτηνευρύτερη περιοχή.
Όπωςσυνέβη πριναπόμιαδεκαετία, θαυπάρξειένα φαινόμενοχιονοστιβάδαςπου δενθα περιοριστεί στην Αίγυπτο, αλλά θα εξαπλωθεί σεολόκληρητην περιοχή, ιδιαίτερασεχώρεςόπουταΚινεζικάεμπορικάσυμφέρονταείναι πιοεμφανή.
Ηεπιβράδυνση η όποια παράκαμψη τουΣουέζθαέχειάμεσεςεπιπτώσεις ακόμα και στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στην Ιταλία, αλλά καισεκάθεχώρα ηλιμάνι στο ζώνη του One-Belt-One-Road.
Η πανδημία, ηέλλειψητουριστικήςκίνησηςκαιηεπιβράδυνσητουεμπορίουθαείναισίγουραμια πρόκλησηγιακάθε περιφερειακήκυβέρνηση.
Οιτελευταίεςτρειςημέρεςτης περασμένηςεβδομάδαςστηνΑίγυπτομπορείνααποδειχθούν πολύσημαντικέςγιατηνΑίγυπτοκαιτην περιοχή, ίσωςμεμεγαλύτεροαντίκτυποαπόταγεγονόταμιαςδεκαετίας πριν.
Κατάειρωνικότρόπο, εάν πράγματιοι τυχαίοι άνεμοιτηςερήμου προκάλεσαντο γιγάντιο πλοίο νααπομακρυνθείαπότην πορεία, μπορεί να είναι και οιωνός γεωπολιτικών εξελίξεων που μπορεί να προέλθουν από μία τυχαία έκρυθμη κατάσταση στην Αίγυπτο.
