Επιστροφή στο μέλλον: Οι δεκαετίες του παρελθόντος «δείχνουν» πως θα κυλήσει η δεκατία του 2020
Η δεκαετία του 2020 μόλις ξεκίνησε, αλλά υπάρχει ήδη μια βιασύνη για παραλληλισμό με το παρελθόν, λόγω της πεποίθησης ότι ο κορονοϊός θα σηματοδοτήσει μια καμπή για την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Για μερικούς, μια μετα-πανδημική οικονομική άνθηση συνοδεύτηκε από αισιοδοξία για το μέλλον που απηχεί στη δεκαετία του 1920. Αλλοι πιστεύουν ότι αυτή η δεκαετία που διανύουμε αρχίζει να μοιάζει σαν τη δεκαετία του 1970, καθώς αφυπνίζεται ο πληθωρισμός.
Οποια και αν είναι η διαδρομή που ακολουθήσει, θα έχει φυσικά σημασία για την πορεία των μετοχών, των ομολόγων, των νομισμάτων και εμπορευμάτων.
Ακολουθεί μια ματιά στις δεκαετίες με τις οποίες θα μπορούσε να έχει πολλά κοινά η δεκαετία του 2020.
1. 1920
Τη δεκαετία του 1920, οι τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις οδήγησαν στη μαζική παραγωγή αγαθών και στην ηλεκτροδότηση της Αμερικής, παράλληλα με την άνθηση των χρηματιστηρίων και του πλούτου.
Ανάλογα, τώρα η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να αυξηθεί κατά 6% φέτος, ποσοστό που δεν έχει καταγραφεί από τη δεκαετία του 1970. Τα αποθέματα είναι κοντά σε υψηλό ρεκόρ και οι τεχνολογικές αποτιμήσεις στο υψηλότερο σημείο τους από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 με την εκτόξευση του διαδικτύου. Ο κορονοϊός φαίνεται να είναι καταλύτης για τεχνολογικές αλλαγές, προωθώντας την ψηφιακή υιοθέτηση.
Η δεκαετία του 1920 τελείωσε με πτώση του χρηματιστηρίου και οικονομική ύφεση, αλλά οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν λάβει υπόψη τα μαθήματα από το παρελθόν και είναι απίθανο να απενεργοποιήσουν τις κάνουλες χρημάτων πολύ γρήγορα.
2. 1930
Οι πιθανότητες επανάληψης της δεκαετίας του 1930, 90 χρόνια μετά - όταν τα νοικοκυριά πάλευαν να ανακάμψουν από την ύφεση, τα ποσοστά γεννήσεων μειώθηκαν και η ανισότητα τροφοδότησε τον λαϊκισμό - είναι μια πιθανότητα, αλλά δεν θεωρείται η πιο πιθανή.
Τα στοιχεία της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Oxfam δείχνουν ότι οι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου έγιναν πλουσιότεροι 3,9 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ Μαρτίου και Δεκεμβρίου 2020, ακόμη και όταν οι οικονομίες συρρικνώθηκαν και δεκάδες εκατομμύρια εργαζόμενοι έχασαν θέσεις εργασίας.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κυβερνήσεις προσπαθούν να περιορίσουν τις διαφορές αυτές.
Οι πλουσιότερες οικονομίες του κόσμου έχουν ταχθεί υπέρ ενός ελάχιστου παγκόσμιου συντελεστή φόρου εταιρειών τουλάχιστον 15%. Το Αμερικανικό Σχέδιο για τις Οικογένειες, ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αναμένεται να απομακρύνει περισσότερα από 5 εκατομμύρια παιδιά από τη φτώχεια.
Αλλά τα ποσοστά γεννήσεων είναι χαμηλά. Το ποσοστό γονιμότητας των ΗΠΑ μειώθηκε και παρέμεινε κάτω από το 2,5 τη δεκαετία του 1930. Σήμερα, το ποσοστό αυτό βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό - περίπου 1,6 - κάτω από το 2,1 που είναι το επίπεδο «αντικατάστασης».
Η Κίνα είχε ποσοστό γονιμότητας 1,3 παιδιών ανά γυναίκα το 2020, σε σύγκριση με τις ηλικιωμένες κοινωνίες στην Ιαπωνία και την Ιταλία. Μια αποτυχία στη γέννηση μωρών λόγω της πανδημίας θα μπορούσε να πιέσει περαιτέρω τα δημόσια οικονομικά.
3. 1970
Εάν ο πληθωρισμός επιστρέψει μετά από μια μακρά απουσία, σίγουρα η δεκαετία του 1970 - όταν οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν και ο πληθωρισμός των ΗΠΑ έφτασε σε διψήφια ποσοστά - ίσως είναι πιο κοντά από τις υπόλοιπες.
Οι οπαδοί αυτού του σεναρίου υποστηρίζουν ότι η μεγάλη δημοσιονομική ώθηση θα δώσει στον πληθωρισμό των μεγάλων οικονομιών μια μακροχρόνια ώθηση. Η Τράπεζα της Αμερικής εκτιμά, για παράδειγμα, ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα δαπανά 879 εκατομμύρια δολάρια κάθε ώρα το 2021.
Η πίεση των χαμηλών μισθών από την Ασία υποχωρεί επίσης καθώς οι γερασμένοι πληθυσμοί συμπιέζουν την προσφορά εργαζομένων, αυξάνοντας τους μισθούς στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Οι επενδυτές ομολόγων πρέπει να είναι προσεκτικοί εάν ο πληθωρισμός υποχωρήσει, όπως και οι κεντρικές τράπεζες που δεν έχουν βιώσει πιέσεις πληθωρισμού για δεκαετίες.
4. 1980 ή ακόμα και 2010
Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η δεκαετία του 2020 θα σηματοδοτήσει ένα διάλειμμα σαν το όραμα της «μικρής κυβέρνησης» του 1980 καθώς οι δημόσιες δαπάνες διατηρούνται για να βοηθήσουν στην ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Πιστεύουν επίσης ότι η επανάληψη της αμέσως προηγούμενης δεκαετίας - αυτής του 2010 - είναι απίθανη, καθώς οι κυβερνήσεις απορρίπτουν τη λιτότητα και υιοθετούν έναν μεγαλύτερο ρόλο του κράτος στην οικονομία.
Ολα αυτά υποδηλώνουν μια απόκλιση από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της δεκαετίας του 1980 που ακολούθησαν ο Ρόναλντ Ρίγκαν ή η Μάργκαρετ Θάτσερ - μια ιδεολογία που έχει κυριαρχήσει στη σκέψη της αγοράς από τότε και διαμόρφωσε τη δεκαετία μετά την οικονομική κρίση του 2008-2009.
Η συμφωνία για έναν ελάχιστο φορολογικό συντελεστή στις επιχειρήσεις αποτελεί απόδειξη πιθανής μετατόπισης, αν και διανύουμε ακόμα οι πρώτες μέρες.
