Γιατί οι ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου δεν σχεδιάστηκαν για να αντιμετωπίζουν τις μεταλλάξεις
Ολο και περισσότερες «αναμνηστικές» δόσεις του εμβολίου για τον κορονοϊό βρίσκονται καθ’ οδόν, αλλά όταν έρθει η σειρά σας, θα λάβετε μια επιπλέον δόση από το αρχικό εμβόλιο - όχι μία ανανεωμένη έκδοσή του, που να αντιμετωπίζει καλύτερα την εξαιρετικά μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα.
Και αυτό κάνει κάποιους ειδικούς να αναρωτιούνται αν η εκστρατεία της ενισχυτικής τρίτης δόσης είναι μια χαμένη ευκαιρία να στοχεύσει τη Δέλτα και τους πιθανούς «απογόνους» της.
«Δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις νέες παραλλαγές του ιού, που είναι πιο πιθανό να κυκλοφορούν ανάμεσά μας;» διερωτήθηκε πρόσφατα ο δρ. Κόντι Μέισνερ, σύμβουλος της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) από το Ιατρικό Κέντρο Tufts, απευθυνόμενος στους επιστήμονες της Pfizer.
«Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν διαμορφώθηκε ειδικά για τη Δέλτα, γιατί αυτήν ακριβώς αντιμετωπίζουμε τώρα», δήλωσε ο συνάδελφος του, σύμβουλος Δρ. Πάτρικ Μουρ του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ την περασμένη εβδομάδα, καθώς κυβερνητικοί εμπειρογνώμονες συζητούσαν αν είναι ώρα για ενισχυτικές δόσεις στο εμβόλιο της Moderna. Αναρωτήθηκε, μάλιστα, αν μια τέτοια τροποποίηση θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για να εμποδίσει τις ήπιες μολύνσεις.
Η απλή απάντηση: Ο FDA τον περασμένο μήνα ενέκρινε επιπλέον δόσεις της αρχικής συνταγής της Pfizer, αφού μελέτες έδειξαν ότι εξακολουθεί να λειτουργεί αρκετά καλά κατά της Δέλτα - και αυτές οι δόσεις θα μπορούσαν να διανεμηθούν αμέσως. Τώρα ο FDA ζυγίζει τα αντίστοιχα στοιχεία για τις ενισχυτικές δόσεις των αρχικών εμβολίων Moderna και Johnson & Johnson.
Αλλά η Pfizer και η Moderna ήδη δοκιμάζουν πειραματικές δόσεις του εμβολίου προσαρμοσμένες στη Δέλτα και μια άλλη παραλλαγή, μαθαίνοντας πώς να προσαρμόζουν γρήγορα τη φόρμουλα, σε περίπτωση που τελικά χρειαστεί μια τέτοια αλλαγή - για σημερινές μεταλλάξεις ή καινούριες που ενδέχεται να προκύψουν.
Το πιο δύσκολο ερώτημα για τις ρυθμιστικές αρχές είναι το πώς θα αποφάσιζαν, εάν και πότε, θα ζητήσουν μια τέτοια αλλαγή και προσαρμογή των εμβολίων.
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα:
Τα τρέχοντα εμβόλια λειτουργούν ακόμη και κατά της Δέλτα
Τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται παραμένουν πολύ αποτελεσματικά κατά της νοσηλείας και του θανάτου από την COVID-19, ακόμη και μετά την επικράτηση της παραλλαγής Δέλτα, αλλά οι αρχές ελπίζουν να ενισχύσουν την εξασθενημένη προστασία από λιγότερο σοβαρές λοιμώξεις και για πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.
Μελέτες δείχνουν ότι μια επιπλέον δόση με τον αρχικό τύπο του εμβολίου «ζωντανεύει» τα αντισώματα που καταπολεμούν τον ιό και προστατεύουν από τη μόλυνση, συμπεριλαμβανομένων των αντισωμάτων που στοχεύουν τη Δέλτα.
Ενα εμβόλιο προσαρμοσμένο στη Δέλτα θα λειτουργήσει καλύτερα;
Τα εμβόλια στοχεύουν στην ακίδα πρωτεΐνης που επικαλύπτει τον κορονοϊό. Οι μεταλλάξεις σε αυτή την πρωτεΐνη έκαναν τη Δέλτα πιο μεταδοτική, αλλά στο ανοσοποιητικό σύστημα, δεν κάνει τόσο μεγάλη διαφορά, εξηγεί ο ειδικός ιολόγος Ρίτσαρντ Γουέμπι.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μια ενισχυτική δόση ειδικά για την Δέλτα θα προστατεύει καλύτερα, σύμφωνα με ανοσολόγους. Η αναμονή των μελετών για την απάντηση αυτού του ερωτήματος - και αν χρειαστεί, η παρασκευή επικαιροποιημένων εμβολίων - θα καθυστερούσε την κυκλοφορία και διάθεση των ενισχυτικών δόσεων σε άτομα που τα χρειάζονται άμεσα.
Ωστόσο, επειδή η Δέλτα είναι πλέον η κυρίαρχη παραλλαγή του ιού παγκοσμίως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι ένας τυπικός προάγγελος για ό,τι γίνει στη συνέχεια σε έναν κυρίως μη εμβολιασμένο κόσμο.
«Ενα προσαρμοσμένο στη Δέλτα εμβόλιο θα βοηθήσει στην παροχή ενός ρυθμιστή, ενάντια στις επιπλέον μεταλλάξεις που μπορεί να προκύψουν», εκτιμούν ορισμένοι ειδικοί.
Τροποποιώντας την αρχική συνταγή
Τα εμβόλια των Pfizer και Moderna κατασκευάζονται με ένα κομμάτι γενετικού κώδικα που ονομάζεται αγγελιοφόρο RNA (mRNA), το οποίο λέει στο σώμα να δημιουργήσει αβλαβή αντίγραφα της πρωτεϊνικής ακίδας, ώστε να εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει τον ιό. Η ανανέωση και επικαιροποίηση της φόρμουλας απαιτεί απλώς την εναλλαγή του αρχικού γενετικού κώδικα με ένα mRNA για την εκάστοτε μεταλλαγμένη πρωτεΐνη ακίδα.
Και οι δύο εταιρείες πειραματίστηκαν αρχικά με τροποποιημένες δόσεις έναντι μιας μετάλλαξης που εμφανίστηκε στη Νότια Αφρική, την παραλλαγή Βήτα, που ήταν η πιο ανθεκτική στα εμβόλια μέχρι σήμερα, περισσότερο από την Δέλτα.
Οι εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι τα ενημερωμένα εμβόλια παρήγαγαν ισχυρά αντισώματα. Αλλά η μετάλλαξη Βήτα δεν εξαπλώθηκε ευρέως.
Τώρα οι εταιρείες έχουν ξεκινήσει μελέτες σε πλήρως εμβολιασμένα άτομα, που συμφώνησαν να λάβουν δοκιμαστικά μια αναμνηστική δόση προσαρμοσμένη στην παραλλαγή Δέλτα. Οι μελέτες της Moderna περιλαμβάνουν, επίσης, μερικές δόσεις που παρέχουν συνδυαστική προστασία σε περισσότερες από μία παραλλαγές του κορονοϊού - όπως τα σημερινά εμβόλια γρίπης λειτουργούν κατά πολλαπλών στελεχών γρίπης.
Τα εμβόλια mRNA θεωρούνται το πιο εύκολο είδος για τροποποίηση, αλλά κάποιοι άλλοι κατασκευαστές εμβολίων επίσης διερευνούν πώς μπορούν να αλλάξουν τις συνταγές τους, εάν χρειαστεί.
Γιατί μελετώνται επικαιροποιημένα εμβόλια, εάν δεν χρειάζονται;
Η δρ. Ζακλίν Μίλερ της Moderna είπε σε μια συμβουλευτική επιτροπή του FDA την περασμένη εβδομάδα ότι η εταιρεία μελετά τώρα ενισχυτικές δόσεις για συγκεκριμένες παραλλαγές, για να μάθει εάν προσφέρουν πλεονεκτήματα και να είναι έτοιμες εάν χρειαστούν.
Ενα κρίσιμο σημείο είναι να αναλυθεί προσεκτικά πώς αντιδρά το σώμα σε επικαιροποιημένες δόσεις, επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα τείνει να «αποτυπώνει» μια ισχυρότερη μνήμη του πρώτου στελέχους του ιού που συναντά.
Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν ένα πολύ διαφορετικό εμβόλιο θα προκαλούσε μια προσωρινή εκτόξευση στα αντισώματα που είχε φτιάξει ο οργανισμός πριν ή θα πετύχει τον μεγαλύτερο στόχο - μια ευρύτερη και πιο ανθεκτική ανοσοαπόκριση, που θα μπορούσε ακόμη και να αντιμετωπίσει καλύτερα και τις επόμενες μεταλλάξεις.
Κανένας κανόνας, προς το παρόν, για τροποποίηση
Πολλά από αυτά που θα χρειαστούν για να ληφθούν αυτές οι αποφάσεις θα τα μάθουμε εμπειρικά, δυστυχώς.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι τώρα είναι η ώρα να αποφασίσουμε σε ποιο βαθμό η πτώση της αποτελεσματικότητας των υπαρχόντων εμβολίων θα προκαλέσει μια αλλαγή στη φόρμουλα, όπως γίνεται με τα εμβόλια της γρίπης κάθε χρόνο.
Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο για το ενδεχόμενο ξαφνικής εμφάνισης μια δραματικά χειρότερης παραλλαγής. Πολλοί επιστήμονες αναμένουν ότι ο κορονοϊός θα εξελιχθεί τελικά από μια έκτακτη παγκόσμια κρίση σε μια τακτική απειλή κάθε χειμώνα - κάτι που μπορεί να σημαίνει και πιο τακτικές ενισχυτικές δόσεις, ίσως και ετησίως σε συνδυασμό με το εμβόλιο γρίπης.
Ο χρόνος μεταξύ των δόσεων έχει επίσης σημασία.
Ενώ οι επιστήμονες έχουν μάθει πολλά για τον κορονοϊό, η ιστορία δεν έχει τελειώσει ακόμα και δεν ξέρουμε τι λένε τα τελευταία κεφάλαια.
