Ουκρανία: Η ταραχώδης ιστορία της από την ανεξαρτησία του 1991
Η Ρωσία έχει συγκεντρώσει στρατεύματα κοντά στην Ουκρανία και η Δύση έχει απειλήσει με οικονομικές κυρώσεις την Μόσχα εάν εισβάλει.
Το Κρεμλίνο αρνείται ότι σχεδιάζει εισβολή, αλλά έχει απαιτήσει σαρωτικές δυτικές εγγυήσεις ασφαλείας, σε μια αντιπαράθεση άκρως τεταμένη που κινδυνεύει να γίνει πολεμική.
Αυτή, βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η Ουκρανία βρίσκεται σε αναταραχή.
Ακολουθεί ένα χρονοδιάγραμμα των κύριων γεγονότων στην πολιτική ιστορία της χώρας, από τότε που κέρδισε την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα το 1991.
1991: Ο Λεονίντ Κραβτσούκ, ηγέτης της σοβιετικής δημοκρατίας της Ουκρανίας, κηρύσσει την ανεξαρτησία από τη Μόσχα. Σε δημοψήφισμα και προεδρικές εκλογές, οι Ουκρανοί εγκρίνουν την ανεξαρτησία και εκλέγουν τον Κραβτσούκ πρόεδρο.
1994: Ο Κράβτσουκ χάνει τις προεδρικές εκλογές από τον Λεονίντ Κούτσμα, επίσης πρώην κομμουνιστή, σε εκλογές που θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό ελεύθερες και δίκαιες από τους παρατηρητές.
1999: Ο Κούτσμα επανεκλέγεται το 1999 σε μια ψηφοφορία γεμάτη παρατυπίες.
2004: Ο φιλορώσος υποψήφιος Βίκτορ Γιανουκόβιτς ανακηρύσσεται πρόεδρος, αλλά οι ισχυρισμοί για νοθεία πυροδοτούν διαμαρτυρίες σε αυτό που γίνεται γνωστό ως «Πορτοκαλί Επανάσταση», οδηγώντας σε επανάληψη της ψηφοφορίας. Ενας φιλοδυτικός πρώην πρωθυπουργός, ο Βίκτορ Γιούστσενκο, εκλέγεται πρόεδρος.
2005: Ο Γιούστσενκο αναλαμβάνει την εξουσία με υπόσχεση να οδηγήσει την Ουκρανία έξω από την τροχιά του Κρεμλίνου, προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Διορίζει την πρώην προϊσταμένη της ενεργειακής εταιρείας, Γιούλια Τιμοσένκο, ως πρωθυπουργό, αλλά, μετά από εσωτερικές διαμάχες στο φιλοδυτικό στρατόπεδο της Ουκρανίας, αυτή απολύεται.
2008: Το ΝΑΤΟ υπόσχεται στην Ουκρανία ότι μια μέρα θα ενταχθεί στη συμμαχία.
2010: Ο Γιανουκόβιτς νικά την Τιμοσένκο στις προεδρικές εκλογές. Ρωσία και Ουκρανία συνάπτουν συμφωνία για την τιμολόγηση του φυσικού αερίου, με αντάλλαγμα την επέκταση της μίσθωσης του ρωσικού ναυτικού σε ένα ουκρανικό λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας.
2013: Η κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς αναστέλλει τις συνομιλίες για το εμπόριο και τη σύνδεση με την ΕΕ τον Νοέμβριο και επιλέγει να αναζωογονήσει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα, πυροδοτώντας μήνες μαζικών διαδηλώσεων στο Κίεβο.
2014: Οι διαδηλώσεις, που επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό γύρω από την πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, γίνονται βίαιες. Δεκάδες διαδηλωτές σκοτώνονται. Τον Φεβρουάριο, το κοινοβούλιο ψηφίζει για την απομάκρυνση του Γιανουκόβιτς, ο οποίος τρέπεται σε φυγή. Μέσα σε λίγες μέρες, ένοπλοι καταλαμβάνουν το κοινοβούλιο στην ουκρανική περιοχή της Κριμαίας και υψώνουν τη ρωσική σημαία. Η Μόσχα προσαρτά την περιοχή μετά από το δημοψήφισμα της 16ης Μαρτίου, το οποίο δείχνει συντριπτική υποστήριξη για την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία.
- Τον Απρίλιο, οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς κηρύσσουν την ανεξαρτησία τους. Ξεσπούν μάχες οι οποίες συνεχίζονται σποραδικά, παρά τις συχνές εκεχειρίες, μέχρι το 2022.
- Τον Μάιο, ο επιχειρηματίας Πέτρο Ποροσένκο κερδίζει τις προεδρικές εκλογές με φιλοδυτική ατζέντα.
- Τον Ιούλιο, ένας πύραυλος καταρρίπτει το επιβατικό αεροπλάνο MH17 που εκτελούσε το δρομολόγιο από το Αμστερνταμ προς την Κουάλα Λουμπούρ, σκοτώνοντας και τους 298 επιβαίνοντες. Το όπλο που χρησιμοποιήθηκε εντοπίζεται μετά από έρευνες στη Ρωσία, η οποία αρνείται ανάμειξη.
2017: Εγκρίνεται συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ουκρανίας και της ΕΕ, ανοίγοντας τις αγορές για το ελεύθερο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών και τα ταξίδια χωρίς βίζα στην ΕΕ για τους Ουκρανούς.
2019: Η νέα Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία κερδίζει επίσημη αναγνώριση, εξοργίζοντας το Κρεμλίνο.
- Ο πρώην ηθοποιός και κωμικός Βολοντιμίρ Ζελένσκι νικά τον Ποροσένκο στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου και υπόσχεται να αντιμετωπίσει τη διαφθορά και να τερματίσει τη σύγκρουση που «βράζει» στην ανατολική Ουκρανία. Το κόμμα του «Υπηρέτης του Λαού» κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου.
- Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ζητά από τον Ζελένσκι τον Ιούλιο να ερευνήσει τον Τζο Μπάιντεν, αντίπαλό του εκείνη την περίοδο στην προεδρική κούρσα των ΗΠΑ, και τον γιο του Μπάιντεν, Χάντερ, για πιθανές επιχειρηματικές συναλλαγές στην Ουκρανία. Η κλήση τελικά οδηγεί σε μια αποτυχημένη προσπάθεια παραπομπής του Τραμπ.
Μάρτιος 2020: Η Ουκρανία μπαίνει στο πρώτο της lockdown για τον περιορισμό της COVID-19.
Ιούνιος 2020: Το ΔΝΤ εγκρίνει ένα «σωσίβιο» 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσει την Ουκρανία να γλιτώσει την χρεοκοπία, κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης που προκαλείται από την πανδημία.
Ιανουάριος 2021: Ο Ζελένσκι απευθύνει έκκληση στον Μπάιντεν, νυν πρόεδρο των ΗΠΑ, να ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ.
Φεβρουάριος 2021: Η κυβέρνηση του Ζελένσκι επιβάλλει κυρώσεις στον Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ηγέτη της αντιπολίτευσης και τον πιο σημαντικό σύμμαχο του Κρεμλίνου στην Ουκρανία.
Ανοιξη 2021: Η Ρωσία συγκεντρώνει στρατεύματα κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας. Είναι εν μέρει διασκορπισμένα, σε αυτό που η Ρωσία αποκαλεί εκπαιδευτική άσκηση.
Οκτώβριος 2021: Η Ουκρανία χρησιμοποιεί το τουρκικό drone Bayraktar TB2 για πρώτη φορά στην ανατολική Ουκρανία, εξοργίζοντας τη Ρωσία.
Φθινόπωρο 2021: Η Ρωσία αρχίζει και πάλι να συγκεντρώνει στρατεύματα κοντά στην Ουκρανία.
7 Δεκεμβρίου 2021: Ο Μπάιντεν προειδοποιεί τη Ρωσία για σαρωτικές οικονομικές κυρώσεις από τη Δύση, εάν εισβάλει στην Ουκρανία.
17 Δεκεμβρίου 2021: Η Ρωσία παρουσιάζει λεπτομερείς απαιτήσεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης μιας νομικά δεσμευτικής εγγύησης ότι το ΝΑΤΟ θα εγκαταλείψει οποιαδήποτε στρατιωτική δραστηριότητα στην Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία.
10 Ιανουαρίου 2022: Αμερικανοί και Ρώσοι διπλωμάτες αποτυγχάνουν να περιορίσουν τις διαφορές σχετικά με την Ουκρανία και οι επακόλουθες συνομιλίες επίσης δεν φέρνουν σημαντική πρόοδο.
14 Ιανουαρίου 2022: Κυβερνοεπίθεση που προειδοποιεί τους Ουκρανούς να «φοβούνται και να περιμένουν το χειρότερο» πλήττει ιστοτόπους της ουκρανικής κυβέρνησης.
17 Ιανουαρίου 2022: Ο Ποροσένκο επιστρέφει στην Ουκρανία για να αντιμετωπίσει κατηγορίες σε υπόθεση προδοσίας. Οι ρωσικές δυνάμεις αρχίζουν να φτάνουν στη Λευκορωσία, στα βόρεια της Ουκρανίας, για κοινές ασκήσεις.
24 Ιανουαρίου 2022: Το ΝΑΤΟ θέτει δυνάμεις σε ετοιμότητα και στέλνει στην Ανατολική Ευρώπη περισσότερα πλοία και μαχητικά αεροσκάφη. Ορισμένα δυτικά έθνη αρχίζουν να απομακρύνουν το μη απαραίτητο προσωπικό των πρεσβειών τους από το Κίεβο.
26 Ιανουαρίου 2022: Η Ουάσιγκτον παρουσιάζει μια γραπτή απάντηση στις απαιτήσεις της Ρωσίας, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση στην πολιτική «ανοιχτών θυρών» του ΝΑΤΟ ενώ προσφέρει μια «αρχική και ρεαλιστική αξιολόγηση» των ανησυχιών της Μόσχας.
28 Ιανουαρίου 2022: Ο Πούτιν λέει ότι οι κύριες απαιτήσεις ασφαλείας της Ρωσίας δεν έχουν ικανοποιηθεί, αλλά ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να συνεχίσει τις συνομιλίες.
31 Ιανουαρίου 2022: ΗΠΑ και Ρωσία έρχονται σε αντιπαράθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Μόσχα κατηγορεί τη Δύση πως «υποδαυλίζει εντάσεις» για την Ουκρανία και υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ έχουν φέρει «καθαρούς Ναζί» στην εξουσία στο Κίεβο. Ο Μπάιντεν επαναλαμβάνει ότι η Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη με «ταχείες και σοβαρές συνέπειες» εάν επιτεθεί στην Ουκρανία.
