Τα νερά του Κόκκινου Πλανήτη: Τι δείχνουν νέες έρευνες για τον Άρη
Μια ανάλυση μεγάλων κοιτασμάτων αλατιού στον Άρη υποδεικνύει ότι λίμνες/ συγκεντρώσεις νερού σε υγρή μορφή υπήρχαν στον Κόκκινο Πλανήτη για περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια περισσότερο από ό,τι πιστευόταν μέχρι τώρα.
Εκατοντάδες κοιτάσματα χλωριούχου νατρίου (αλατιού) σε δεκάδες με εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα ανακαλύφθηκαν από το Mars Odyssey της NASA. Τα ευρήματα αυτά δεν έδειξαν απλά ότι ο Άρης ήταν πολύ πιο υγρός πολύ καιρό πριν, μα έδωσαν και έναν τρόπο για την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς το πότε υπήρξε για τελευταία φορά νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Άρη.
«Το αλάτι είναι απίστευτα διαλυτό, οπότε οποιαδήποτε υγρασία θα το διέλυε. Ως εκ τούτου αυτά τα κοιτάσματα πρέπει να σχηματίστηκαν κατά την εξάτιμση των τελευταίων μεγάλων όγκων νερού στον πλανήτη» λέει η Έλεν Λισκ, lead author ενός επιστημονικού άρθρου που εξετάζει τα κοιτάσματα αυτά, το οποίο δημοσιεύτηκε από τo AGU Advances στις 27 Δεκεμβρίου. H δουλειά αυτή εντασσόταν στο πλαίσιο του διδακτορικού της στο Caltech- πλέον είναι μεταδιδακτορική στο Applied Physics Laboratory του Johns Hopkins University.
Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων αλατιού φέρνει δύο ερωτήματα στους επιστήμονες: Πώς σχηματίστηκαν και πόσο παλιά είναι. Για να απαντήσουν, η Λισκ και η Μπέθανι Έλμαν, καθηγήτρια πλανητικών επιστημών στο Caltech, ανέλυσαν τα κοιτάσματα, εξετάζοντας σε τι είδους σχηματισμούς εδάφους δημιουργήθηκαν και πώς είχαν εναποτεθεί στο τοπίο.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) οι Λισκ και Έλμαν πραγματοποίησαν μια ευρείας κλίμακας έρευνα όλων των γνωστών κοιτασμάτων αλατιού και διαπίστωσαν πως ήταν πολύ λεπτά- λιγότερο από τρία μέτρα πάχους- και παρατηρούνταν σε τοπογραφικά χαμηλά.
«Η κοντινότερη αναλογία που μπορούμε να βρούμε στη Γη είναι αλυσίδες λιμνών που έχουμε στην Ανταρκτική, όταν το χιόνι λιώνει εποχικά πάνω στον παγετώνα. Δεν μπορεί να διεισδύσει βαθιά στο παγωμένο έδαφος από κάτω, οπότε όταν το νερό εξατμίζεται, το κοίτασμα άλατος που μένει πίσω είναι λεπτό».
Τα αρειανά κοιτάσματα αλατιού συναντώνται συχνά σε ρηχά βαθουλώματα, κάποιες φορές πάνω από πολύ μεγαλύτερους κρατήρες. Ο προσανατολισμός του θα υποδείκνυε πως το νερό ήρθε τρέχοντας από κάποια επιφάνεια κατά τη διάρκεια ενός κύκλου πάγου, με το χλώριο για το αλάτι να προέρχεται από τα ανώτερα τμήματα εδαφών πλουσίων σε πηλό, σύμφωνα με το άρθρο.
Οι Λισκ και Έλμαν βρήκαν τα κοιτάσματα πάνω σε ηφαιστειακά εδάφη που θεωρείται ότι σχηματίστηκαν έως και 2,3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Προηγουμένως πιστευόταν ότι μεγάλης κλίμακας όγκοι νερού σε υγρή μορφή στον Άρη έπαψαν να υπάρχουν πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Η συγκεκριμένη έρευνα δεν είναι η μόνη πρόσφατη για τα νερά του Άρη: Ο Ντέιβιντ Στίλμαν, επιστήμονας του Southwest Research Institute, πραγματοποίησε έρευνα που υποδεικνύει πως αλμυρό νερό πιθανότατα υπάρχει μεταξύ κόκκων πάγου ή ιζήματος κάτω από τους παγετώνες του νοτίου πόλου του Άρη. Ειδικότερα, όπως είπε, η έρευνα έδειξε ότι συγκεντρώσεις αλμυρού νερού θα μπορούσαν να υπάρχουν μεταξύ κόκκων πάγου ή ιζημάτων και είναι επαρκείς για να παρουσιάζουν ισχυρή διηλεκτρική αντίδραση.
Ωστόσο άλλη έρευνα, από επιστήμονες του University of Texas at Austin δείχνει πως η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή κάτω από τον καλυμμένο από πάγους νότιο πόλο είναι μάλλον οφθαλμαπάτη: Σημειώνεται πως το 2018 επιστήμονες είχαν θεωρήσει ότι είχαν βρει νερό σε υγρή μορφή όταν πρόσεξαν φωτεινές αντανακλάσεις ραντάρ κάτω από τους πάγους. Σύμφωνα πάντως με τη νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Geophysical Research Letters, οι αντανακλάσεις αντιστοιχούσαν σε αυτές από ηφαιστειακές εκτάσεις που εντοπίζονται σε πολλές περοχές του πλανήτη. Εν ολίγοις, οι ερευνητές θεωρούν ότι το συμπέρασμά τους – ηφαιστειακοί βράχοι θαμμένοι κάτω από πάγους- είναι πιο ρεαλιστική εξήγηση σε σχέση με αυτήν του 2018. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμα και αν δεν υπάρχει νερό σε υγρή μορφή τελικά κάτω από τους πάγους του νοτίου πόλου, υπάρχει πάρα πολύ νερό σε μορφή πάγου στον πλανήτη.
