Πτολεμαΐδα: Αναβίωση του εθίμου του καλαντόνερου

Το καλαντόνερο ήταν ένα έθιμο σε όλο τον Πόντο, εξηγεί ο Γιάννης Καρύδης, Αντιπρόεδρος του Ποντιακού Συλλόγου Πτολεμαΐδας. Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς ένα κορίτσι του σπιτιού πήγαινε στο πηγάδι να φέρει το καλαντόνερο. Πήγαινε και γύριζε αμίλητη, γιατί αν μιλούσε θα έπαιρναν την φωνή της οι τζαζούδες και περήδες.

Οι γυναίκες πήγαιναν στο πηγάδι του χωριού τους, κρατώντας στα χέρια τους δώρα, τα οποία όταν τα άφηναν έλεγαν την εξής ευχή: «Κάλαντα καλός καιρός και πάντα και του χρόνου». Αφού έλεγαν τη συγκεκριμένη φράση, έπαιρναν το καλαντόνερο, από το οποίο έδιναν να πιουν όσοι τους περίμεναν σπίτι και στη συνέχεια ράντιζαν την οικεία, την αυλή, τα χωράφια, τις αποθήκες και τα ζώα τους. Επίσης, τα κορίτσια έβρεχαν τα μαλλιά τους για να μακρύνουν.

Αυτό που έπρεπε να προσέχει το άτομο που θα έπαιρνε νερό, ήταν να μην γυρίσει να κοιτάξει πίσω, διότι υπήρχε κίνδυνος να αρρωστήσει ψυχικά και να μην μιλήσει σε κανέναν, διότι οι μάγισσες θα έκλεβαν τη φωνή του.

Τα δώρα της βρύσης τα έπαιρναν οι μαισάδες. Πίστευαν ότι στα πηγάδια κατοικούν μάγισσες και για αυτές προορίζονταν τα δώρα. Με το καλαντόνερο πλένονταν και έπιναν όλοι στην οικογένεια. Τα κορίτσια λούζονταν με αυτό για να μεγαλώσουν τα μαλλιά τους και να τα κάνουν πλεξούδες. Το καλαντόνερο γέμιζε όλα τα δοχεία του σπιτιού, γιατί είχε και άλλες χρήσεις. Το ανακάτευαν με τον αγιασμό των Φώτων και το είχαν σαν φάρμακο. Ανακατεμένο με νερό βροχής τον Μάιο το χρησιμοποιούσαν σαν μαγιά για κάνουν ξύγαλα (γιαούρτι).

Ρεπορτάζ Μ. Κεσκιλίδου

www.ertnews.gr

Η συνέχεια εδώ