Κλείδωσαν οι δικαιούχοι για επιταγή ακριβείας και Επίδομα προσωπικής διαφοράς
Τα 5 +1 μέτρα που φέρνει το νέο νομοσχέδιο. Έρχεται μια σειρά μέτρων που αφορούν τον κατώτατο μισθό, την ΕΑΣ, τις ασφαλιστικές εισφορές.
Μια σειρά μέτρων που αφορούν τον κατώτατο μισθό, την ΕΑΣ, τις ασφαλιστικές εισφορές, το επίδομα προσωπικής του και την επιταγή ακριβείας περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου που περνάει από το υπουργικό συμβούλιο αύριο Πέμπτη 31 Οκτωβρίου.
Αναλυτικότερα:
1.Κατώτατος μισθός
Ο σημερινός τρόπος καθορισμού του κατώτατου μισθού θα εφαρμοστεί για τελευταία φορά το 2025 και στη συνέχεια θα ορίζεται με το μεταβατικό στάδιο που ορίζει το πόρισμά της Επιτροπής ενώ η τελική του μορφή με τον νέο μαθηματικό τρόπο θα γίνει το 2028.
Συγκεκριμένα αφορά στη χρήση μαθηματικού τύπου ως έναν πιο αντικειμενικό, προβλέψιμο και διαφανή τρόπο υπολογισμού του κατώτατου μισθού, στη βάση του παραδείγματος του γαλλικού συστήματος αλλά και παρόμοιων συστημάτων άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ο μαθηματικός τύπος προτείνεται να λαμβάνει υπόψιν τον πληθωρισμό και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας. Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία Επιτροπής Διαβούλευσης, η οποία θα αποτελείται κυρίως από εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να διατυπώνει γνώμη για το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και την επικαιροποίησή του, αναβαθμίζοντας έτσι τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία. Επιπλέον, προτείνεται η κατάρτιση οδικού χάρτη («σχεδίου δράσης») για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές διαπραγματεύσεις, με την ενεργή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων.
Ειδικότερα μέχρι τον Μάιο του 2025 θα ισχύσει το καθεστώς που υπάρχει σήμερα ενώ στην συνέχεια θα υπάρξει νέα διαδικασία διαβούλευσης, η οποία ορίζει: η διαδικασία διαβούλευσης εκκινεί το τελευταίο 10ήμερο του Φεβρουαρίου κάθε έτους με πρόσκληση της Επιτροπής Συντονισμού της διαβούλευσης προς τους κοινωνικούς εταίρους και τους επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, ο φάκελος της διαβούλευσης παραδίδεται στο ΚΕΠΕ και στην επιστημονική επιτροπή έως την 30ή Απριλίου κάθε έτους, το Σχέδιο Πορίσματος της Διαβούλευσης ολοκληρώνεται έως την 31ηΜαΐου κάθε έτους, διαβιβάζεται στην Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης. Ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο το τελευταίο 15νθήμερο του Ιουνίου κάθε έτους.
Σε ότι αφορά τον υπολογισμό του κατώτατου μισθού σημειώνεται επειδή το νέο σύστημα στηρίζεται σε σειρά στοιχείων και δεδομένων και απαιτείται ικανός χρόνος προσαρμογής, ιδίως της ΕΛΣΤΑΤ, προτείνεται έως την 31.12.2027 να εφαρμοσθεί το ισχύον σήμερα σύστημα με επιμέρους βελτιώσεις που αναφέρονται παρακάτω και από 1.1.2028 το νέο σύστημα με την αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Έτσι προτείνεται η σταδιακή μετάβαση σε σύστημα αυτόματου καθορισμού - τιμαριθμικής αναπροσαρμογής του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου. Τέτοιο σύστημα στη Ε.Ε εφαρμόζει η Γαλλία. Ειδικότερα, η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή προτείνεται με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα α) του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή μεταξύ της 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και της 30ης Ιουνίου του τρέχοντος για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών και β) του ημίσεως του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο. Αν ο συντελεστής αυτός οδηγεί σε μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, δεν γίνεται αναπροσαρμογή.
2.Μείωση εισφορών κατά 1 μονάδα
Ξεπερνούν τις 930.000 οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που θα δουν μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 0,5% για τους εργαζόμενους που απασχολούν με την έλευση της νέας χρονιάς. Μικρή αύξηση στις αποδοχές τους θα δουν περίπου 2,2 εκατ. εργαζόμενοι, η οποία κυμαίνεται ετησίως από 58 ευρώ για τους χαμηλόμισθους έως 387 ευρώ για τους υψηλόμισθους.
Τα ίδια οφέλη θα έχουν και οι εργοδότες, με τη διαφορά όμως ότι το κέρδος από τη μείωση των κρατήσεων λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Για παράδειγμα, επιχείρηση που απασχολεί 30 εργαζόμενους με μικτές αποδοχές 1.670 ευρώ ελαφρύνεται κατά 3.507 ευρώ στις εισφορές τους σε ετήσια βάση. Αν έχει 30 εργαζόμενους με αποδοχές στα 4.090 ευρώ, το κέρδος από τη μείωση της μισής μονάδας για τον εργοδότη φτάνει στα 8.589 ευρώ τον χρόνο.
Η μείωση των εισφορών θα προέλθει από τις εισφορές υγείας (ΕΟΠΥΥ). Οι κρατήσεις των εργαζομένων, από 2,55% που είναι σήμερα, θα διαμορφωθούν σε 2,05% από το 2025, ενώ των εργοδοτών από 4,55% θα μειωθούν στο 4,05%. Συνολικά οι εισφορές υγείας (εργοδότη και εργαζόμενου) μειώνονται από το 2025 στο 6,1%, από 7,1% σήμερα.
Στις επιχειρήσεις η μισή μονάδα σημαίνει μείωση στο μη μισθολογικό κόστος κατά 10% (από 4,55% στο 4,05%) και αναπόφευκτα θα συμβάλει στο να δοθούν μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών κατά την διάρκεια του 2025.
Με την εμπροσθοβαρή μείωση των εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα οι συνολικές εισφορές των εργοδοτών, από 22,29% που είναι σήμερα, θα διαμορφωθούν σε 21.79 % ενώ των εργαζομένων από 13.87% σήμερα σε 13.37% Σύνολο 35.16 % από 36.16% σήμερα. Το κόστος από τη μείωση των εισφορών ανέρχεται σε 450 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως, αναμένεται να υπάρξει και νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή μονάδα, πιθανότατα των εργοδοτικών, το 2027.
3. «Κόφτης» στην ΕΑΣ
Όσο θα αυξάνεται η σύνταξη κατ’ έτος, αντίστοιχα θα αυξάνεται και το κατώφλι κάθε κλιμακίου της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, προκειμένου να επωφελούνται πλήρως της αύξησης οι συνταξιούχοι.
Η αύξηση του 2025 για τις συντάξεις εκτιμάται στο 2,5%. Κατά το ίδιο ποσοστό θα αυξηθούν και οι κλίμακες της ΕΑΣ. Με αύξηση κατά 2,5% η ΕΑΣ της πρώτης κλίμακας θα επιβάλλεται από τα 1.435 ευρώ (αντί για 1.400 ευρώ), της δεύτερης από τα 1.742,5 ευρώ (αντί των 1.700 ευρώ), της τρίτης κλίμακας από τις 2.050 ευρώ (αντί των 2.000 ευρώ), της τέταρτης από τις 2.357,5 ευρώ (αντί 2.300 ευρώ), της πέμπτης από τις 2.665 ευρώ (αντί 2.600 ευρώ), της έκτης από τις 2.972,5 ευρώ (αντί 2.900 ευρώ), της έβδομης από τις 3.280 ευρώ (αντί 3.200 ευρώ) και της όγδοης κλίμακας από τις 3.587,5 ευρώ και άνω (αντί 3.500 ευρώ και άνω).
Υπενθυμίζεται ότι η Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) επιβάλλεται σε όσους συνταξιούχους έχουν μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ για κύρια σύνταξη και άνω των 300 ευρώ για επικουρική. Οι συντελεστές ΕΑΣ σήμερα είναι:
- 1.400-1.700 ευρώ -3%
- 1.701-2.000 ευρώ -6%
- 2.000-2.300 ευρώ -7%
- 2.300-2.600 ευρώ -9%
- Για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 ευρώ, ποσοστό 10%
- Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ, ποσοστό 12%
- Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ, ποσοστό 13%
- Για συντάξεις από 3.500,01 ευρώ και άνω, ποσοστό 14%.
Η ΕΑΣ επιβάλλεται σε συνταξιούχους του Δημοσίου του ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, του ΕΤΑΑ και ΝΑΤ με κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ. Η ΕΑΣ επιβάλλεται στην εθνική και στην ανταποδοτική σύνταξη. Η προσωπική διαφορά μένει εκτός ΕΑΣ.
4. Αυξήσεις για 2 εκατ. συνταξιούχους
Η αναθεώρηση προς τα πάνω του ρυθμού ανάπτυξης του 2023 φέρνει μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις, αφού η μεγέθυνση του ΑΕΠ είναι μία από τις μεταβλητές που καθορίζουν το ύψος της αναπροσαρμογής. Καθώς η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε την ανάπτυξη από 2% σε 2,3%, οι συντάξεις εκτιμάται ότι τον επόμενο χρόνο θα αυξηθούν κατά 2,5% (ή 12 έως 60 ευρώ τον μήνα) αντί 2,2%.
Καθαρές αυξήσεις στην τσέπη θα αρχίσουν να παίρνουν από το 2025 σχεδόν ένας στους τρεις συνταξιούχους που έχουν μείνει με υπόλοιπα προσωπικής διαφοράς ως 50 ευρώ ενώ όσοι έχουν μεγαλύτερο υπόλοιπο θα περιμένουν τις αυξήσεις του 2026 και του 2027 για να μηδενίσουν και να ξεκινήσει να αυξάνεται το εισόδημά τους. Οι συνταξιούχοι που θα μηδενίσουν την προσωπική διαφορά με την αύξηση κοντά στο 2,5% του 2025, προέρχονται από όλα σχεδόν τα ταμεία, και είναι κυρίως όσοι έχουν πάνω από 36 έτη ασφάλισης.
- Στην περίπτωση που αυξηθεί στο 2,5% η εθνική σύνταξη από 426,17 ευρώ θα ανέλθει σε 436,8 ευρώ.
- Το ανώτατο όριο για τις κύριες συντάξεις από 5.114,04 ευρώ θα ανέλθει σε 5.241,89 ευρώ.
- Το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις από 1.534,21 ευρώ θα ανέλθει σε 1.572,56 ευρώ.
- Η βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ από 399,54 ευρώ ανέρχεται σε 409,5 ευρώ.
5. Επίδομα προσωπικής διαφοράς
Όσοι μένουν εκτός αυξήσεων και όσο θα εξακολουθεί να υπάρχει προσωπική διαφορά, θα λαμβάνουν το εφάπαξ επίδομα. Για το 2025 το επίδομα θα είναι 100 ευρώ για συντάξεις από 1.100 ως 1.600 ευρώ, 150 ευρώ για συντάξεις από 700 ως 1.100 ευρώ και 200 ευρώ για συντάξεις ως 700 ευρώ. Το επίδομα θα πληρωθεί σε όσους έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς πάνω από 10 ευρώ και θα ληφθεί υπόψη η σύνταξη του Νοεμβρίου 2024. Κατά κανόνα προσωπική διαφορά έχουν οι παλαιοί συνταξιούχοι πριν το Μάιο του 2016.
6. Επιταγή ακριβείας
Οι κατηγορίες δικαιούχων, που θα λάβουν το βοήθημα λίγο πριν τα Χριστούγεννα είναι οι εξής:
- Οι 767.000 δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ θα λάβουν επιπλέον μία δόση επιδόματος παιδιού.
- Οι 220.000 δικαιούχοι του επιδόματος ΑΜΕΑ του ΟΠΕΚΑ και οι δικαιούχοι του εξω-ιδρυματικού επιδόματος και λοιπών επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ θα λάβουν ενίσχυση ύψους 200 ευρώ.
- Οι 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες δικαιούχοι του αντίστοιχου επιδόματος του ΟΠΕΚΑ θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ.
- Οι 205.000 δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα λάβουν επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος κατά τον μήνα Δεκέμβριο.
