Το Bitcoin στα ύψη: To ράλι κρύβει παγίδες και κινδύνους
Η άνοδος του Bitcoin αποδίδεται εν μέρει στη φιλική στάση του Τραμπ απέναντι στα κρυπτονομίσματα. Πίσω από αυτό το ράλι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν κινδύνους και ανησυχίες για την πραγματική αξία και τη βιωσιμότητα του Bitcoin.
Το Bitcoin, το πιο γνωστό κρυπτονόμισμα στον κόσμο, συνεχίζει να τραβά την προσοχή, αλλά και να προκαλεί έντονο προβληματισμό. Την Πέμπτη έφτασε για πρώτη φορά την αστρονομική αξία των 100.000 δολαρίων, σημειώνοντας μια εντυπωσιακή άνοδο που διπλασίασε την τιμή του από τις αρχές του έτους και την αύξησε κατά 45% μέσα σε τέσσερις μόλις εβδομάδες, μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές. Όμως, πίσω από αυτό το ράλι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν κινδύνους και ανησυχίες για την πραγματική αξία και τη βιωσιμότητα του Bitcoin.
Η άνοδος αυτή αποδίδεται εν μέρει στη φιλική στάση του Τραμπ απέναντι στα κρυπτονομίσματα. Ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών έχει επανειλημμένα δηλώσει τον ενθουσιασμό του για την τεχνολογία, την οποία μάλιστα χρησιμοποίησε για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας. Στο πλευρό του έχει τον Ίλον Μασκ, έναν από τους βασικούς υποστηρικτές του Bitcoin, ο οποίος συνέβαλε στην εκτόξευση της αξίας του όταν ανακοίνωσε ότι η Tesla θα το αποδεχόταν ως μέσο πληρωμής. Ωστόσο, αυτή η στήριξη από πολιτικούς και επιχειρηματίες δημιουργεί ερωτήματα: Είναι η άνοδος αποτέλεσμα πραγματικής οικονομικής αξίας ή απλώς αποτέλεσμα της ρητορικής και των στρατηγικών συγκεκριμένων παραγόντων;
Η αβεβαιότητα γύρω από το Bitcoin δεν είναι κάτι νέο. Από τη στιγμή που έκανε την εμφάνισή του, συνοδεύεται από έντονες διακυμάνσεις και απότομες αυξομειώσεις στην αξία του. Παρά τη σημερινή άνοδο, η αστάθειά του έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε επενδυτές, ειδικά σε όσους δεν έχουν εμπειρία στις αγορές κρυπτονομισμάτων. Οι υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι αποτελεί την "επανάσταση" στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά οι επικριτές του επιμένουν ότι πρόκειται για ένα εργαλείο κερδοσκοπίας, χωρίς σταθερότητα και χωρίς καμία εγγύηση μακροπρόθεσμης αξίας.
Ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η εξόρυξη Bitcoin απαιτεί τεράστια ποσότητα ενέργειας, επιβαρύνοντας συστήματα που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως το ενεργειακό δίκτυο του Τέξας. Παράλληλα, το γεγονός ότι πολλές από αυτές τις δραστηριότητες βασίζονται σε μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπογραμμίζει τη συμβολή τους στην επιδείνωση της κλιματικής κρίσης. Αντί να επενδύονται πόροι στη δημιουργία βιώσιμων και καινοτόμων λύσεων, η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων φαίνεται να λειτουργεί περισσότερο ως επιβαρυντικός παράγοντας για το περιβάλλον.
Η στρατηγική του Τραμπ για το Bitcoin, που περιλαμβάνει τη δημιουργία «στρατηγικών αποθεμάτων» και την υιοθέτηση stablecoins, γεννά επίσης σοβαρά ερωτήματα. Αν και αυτές οι κινήσεις ενδέχεται να ενισχύσουν την αξία του Bitcoin βραχυπρόθεσμα, πολλοί αμφιβάλλουν αν εξυπηρετούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντί να προωθείται μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη προσέγγιση, η στήριξη σε τέτοιες πρωτοβουλίες μοιάζει να ευνοεί περισσότερο την κερδοσκοπία και λιγότερο τη δημιουργία ενός σταθερού και αξιόπιστου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι έχουν εξαφανιστεί
Το Bitcoin μπορεί να βρίσκεται στο απόγειο της αξίας του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι έχουν εξαφανιστεί. Αντίθετα, το ράλι του μοιάζει περισσότερο με φούσκα που μπορεί να σπάσει ανά πάσα στιγμή, αφήνοντας πίσω της σοβαρές συνέπειες για τους επενδυτές και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, γνωστός για τις σκληρές τοποθετήσεις του απέναντι στα ψηφιακά νομίσματα, δήλωσε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός το 2023 ότι «το 99% των κρυπτονομισμάτων είναι μια απάτη, μια εγκληματική δραστηριότητα, ένας μηχανισμός “πυραμίδας” που θα καταρρεύσει». Στο επίκεντρο αυτής της κριτικής, το Bitcoin, το πλέον δημοφιλές κρυπτονόμισμα, δέχεται τα βέλη τόσο από ειδικούς όσο και από θεσμικούς φορείς.
Πριν από τρία χρόνια, η Bank of America είχε προειδοποιήσει ότι η κερδοσκοπική μανία γύρω από το Bitcoin μπορεί να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική «φούσκα» όλων των εποχών. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν ενίσχυσαν αυτές τις εκτιμήσεις, καθώς μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Ιουνίου 2022 η αξία του Bitcoin κατέγραψε βουτιά πάνω από 75%, πέφτοντας από σχεδόν 70.000 δολάρια στα 16.000 δολάρια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθεί επίσης στενά την κατάσταση, εκφράζοντας ανησυχίες για το πώς τα κρυπτονομίσματα, με πρώτο και κύριο το Bitcoin, θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη νομισματική σταθερότητα και τη δυνατότητα άσκησης οικονομικής πολιτικής. Αναλυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χαρακτήρισαν την άνοδο του Bitcoin ως «τίναγμα της νεκρής γάτας», αποδίδοντας την ανατίμησή του σε χειραγώγηση της αγοράς και στην αυξανόμενη χρήση του για παράνομες δραστηριότητες. Οι ίδιοι προειδοποίησαν ότι η αγορά του Bitcoin θυμίζει «πύργο από τραπουλόχαρτα» που κινδυνεύει με κατάρρευση, ενώ υποστήριξαν πως η δίκαιη αξία του δεν αποκλείεται να είναι μηδενική.
Το μόνο σίγουρο είναι πως καθώς οι αμφιβολίες για το Bitcoin συνεχίζουν να αυξάνονται, εντείνεται η ανάγκη για αυστηρότερη εποπτεία και ρύθμιση της αγοράς από τις αρχές, ενώ οι επενδυτές βρίσκονται αντιμέτωποι με την πρόκληση να διακρίνουν τη φούσκα από την πραγματική καινοτομία.
