Οι τέσσερις άξονες της πρότασης του ΠΑΣΟΚ για το στεγαστικό ζήτημα
Σε περιοχές με έντονη στεγαστική πίεση, η αναστολή νέων αδειών Airbnb ή Golden Visa θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση και να επαναφέρει την ισορροπία στην αγορά.
Η πρόταση που πρόκειται να καταθέσει εντός των επομένων ημερών το ΠΑΣΟΚ για το στεγαστικό ζήτημα είναι εξαιρετικά σημαντική και φέρνει στο προσκήνιο ένα από τα πλέον πιεστικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας: την πρόσβαση σε προσιτή και αξιοπρεπή κατοικία. Οι τέσσερις άξονες της πρότασης του ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζουν το ζήτημα από πολλές πτυχές, συνδυάζοντας την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, τη διαχείριση δημόσιων πόρων και την προσαρμογή στις σύγχρονες προκλήσεις της αγοράς ακινήτων.
Η ανέγερση νέων κατοικιών με τη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και του Ταμείου για τη Στέγη αποτελεί μία από τις πιο καινοτόμες πτυχές της πρότασης. Η Ελλάδα έχει καθυστερήσει σημαντικά στην ανάπτυξη δημόσιων πολιτικών που αφορούν τη στέγαση, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν ισχυρές δομές κοινωνικής κατοικίας. Η χρήση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλες ευρωπαϊκές πηγές μπορεί να καλύψει σημαντικά το χρηματοδοτικό κενό, επιτρέποντας την ανέγερση κατοικιών που θα διατίθενται σε προσιτές τιμές για νέους, χαμηλόμισθους και ευάλωτες ομάδες.
Ένα παράδειγμα επιτυχούς εφαρμογής τέτοιων πολιτικών βρίσκεται στη Βιέννη, όπου οι κοινωνικές κατοικίες αποτελούν το 60% της συνολικής προσφοράς στέγης.
Η ανακαίνιση εγκαταλελειμμένων ή υποχρησιμοποιούμενων κτιρίων που ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι μία ακόμη κομβική παράμετρος της πρότασης. Στην Ελλάδα υπάρχουν χιλιάδες κτίρια που παραμένουν αναξιοποίητα, ενώ θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κατοικίες ή άλλες χρήσιμες υποδομές. Ο συνδυασμός ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης αυτών των κτιρίων θα είχε πολλαπλά οφέλη.
Αφενός, θα ενίσχυε την προσφορά κατοικιών, μειώνοντας τις πιέσεις στην αγορά. Αφετέρου, θα συνέβαλε στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, καθώς τα ανακαινισμένα κτίρια θα μπορούσαν να γίνουν ενεργειακά αποδοτικότερα. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι απολύτως συμβατό με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πράσινη μετάβαση και θα μπορούσε να εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδοτήσεις. Επίσης, η αξιοποίηση αυτών των ακινήτων θα απέτρεπε την υποβάθμιση περιοχών, διατηρώντας ζωντανές τις τοπικές κοινωνίες.
Η πρόταση για τη δημιουργία ενός Οργανισμού Κατοικίας που θα ασχολείται αποκλειστικά με τη στέγαση είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς καλύπτει ένα κενό που υπάρχει εδώ και δεκαετίες στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Ένας τέτοιος οργανισμός θα μπορούσε να συντονίζει όλες τις πρωτοβουλίες για τη στέγαση, από την κατασκευή και την ανακαίνιση κατοικιών μέχρι την παροχή κινήτρων για την προσφορά στέγης.
Για παράδειγμα, ο Οργανισμός θα μπορούσε να διαχειρίζεται προγράμματα επιδότησης ενοικίου για νέους ή οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την προώθηση της ιδιοκατοίκησης ή να συνεργάζεται με την ιδιωτική αγορά για τη δημιουργία μεικτών κατοικιών, όπου τα ενοίκια θα καθορίζονται με βάση κοινωνικά κριτήρια. Αυτού του είδους οι δομές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε άλλες χώρες και θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο και για την Ελλάδα.
Ένας αυτόματος μηχανισμός περιορισμού της επέκτασης των Airbnb και της ισχύος της Golden Visa σε συγκεκριμένες περιοχές είναι ένα ακόμη μέτρο που επιβάλεται. Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει αυξήσει τα ενοίκια στις μεγάλες πόλεις, αποκλείοντας μεγάλο μέρος των κατοίκων από την πρόσβαση σε προσιτή στέγη. Παράλληλα, η Golden Visa έχει οδηγήσει σε μαζικές αγορές ακινήτων από ξένους επενδυτές, ενισχύοντας τη ζήτηση αλλά μειώνοντας την προσφορά για τους ντόπιους.
Σε περιοχές με έντονη στεγαστική πίεση, η αναστολή νέων αδειών Airbnb ή Golden Visa θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση και να επαναφέρει την ισορροπία στην αγορά.
