Ευρωομόλογο για την άμυνα και εμπορικά αντίμετρα κατά των ΗΠΑ, η πιθανή απάντηση της ΕΕ
Στα εμπορικά εμπόδια που θέτει ο Αμερικανός πρόσεδρος και στα περιθώρια αντίδρασης της EE στους δασμούς, αλλά και στην ανάγκη αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης, αναφέρθηκαν εκτενώς ο Γιώργος Ζανιάς, Πρόεδρος του ΔΣ της Eurobank, και ο Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και της ΕΕΤ, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών με θέμα «Η Ελλάδα Μετά VIII: Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων - Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς».
Ο κ. Χαρδούβελης τόνισε πως, εάν η Ευρώπη αποφασίσει να απαντήσει στους δασμούς των ΗΠΑ, διαθέτει τρόπους να το πράξει, ιδίως μέσω εμπορικών περιορισμών στις εταιρείες τεχνολογίας, όπου οι ΗΠΑ εμφανίζουν μεγάλο πλεονέκτημα. Παρόλα αυτά, υπογράμμισε πως οι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα είναι επιζήμιος και για τις δύο πλευρές, με κίνδυνο να επαναληφθούν καταστάσεις όπως εκείνες της δεκαετίας του 1930.
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Ζανιάς χαρακτήρισε τους δασμούς «δίκοπο μαχαίρι» και σημείωσε πως η Ευρώπη θα μπορούσε να ασκήσει πίεση μέσω της φορολόγησης των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας (Big Tech), που αποτελούν ευαίσθητο σημείο για τις ΗΠΑ. Παράλληλα, και οι δύο ομιλητές επισήμαναν την ανάγκη για ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης, σημειώνοντας ότι οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες είναι πλέον μονόδρομος.
Ο κ. Ζανιάς πρόσθεσε ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει σημαντικά τις επενδύσεις της στον αμυντικό τομέα, ενισχύοντας την εγχώρια παραγωγή όπλων και αναπτύσσοντας νέες τεχνολογίες. Σημείωσε ότι χώρες όπως η Πολωνία ήδη προχωρούν σε σημαντικές αγορές αμερικανικών συστημάτων, κάτι που θα πρέπει να αποτελέσει κίνητρο για μια πιο ενιαία ευρωπαϊκή στάση στον τομέα αυτό.
Αναφορικά με την Ελλάδα, ο Γκίκας Χαρδούβελης ανέφερε ότι ήδη η χώρα ξοδεύει περίπου το 3% του ΑΕΠ της στην άμυνα, ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όμως τόνισε ότι δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια αύξησης των δαπανών χωρίς να επηρεαστούν οι κοινωνικές παροχές. Η Ελλάδα, σημείωσε, πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο σε μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που δεν κοστίζουν, όπως το άνοιγμα των αγορών.
Όσον αφορά την προοπτική έκδοσης ευρωομολόγου για τη χρηματοδότηση αμυντικών δαπανών, ο Γιώργος Ζανιάς εκτίμησε ότι μια τέτοια κίνηση προϋποθέτει σημαντικές αλλαγές στην πολιτική δομή της Ευρώπης, όπως έναν κοινό υπουργό Οικονομικών. Από την πλευρά του, ο Γκίκας Χαρδούβελης χαρακτήρισε απαραίτητη τη βαθύτερη πολιτική ένωση προκειμένου να προχωρήσουν τέτοιες πρωτοβουλίες.
Τέλος, και οι δύο ομιλητές συμφώνησαν ότι η Ελλάδα πρέπει να δώσει έμφαση στην αναδιαμόρφωση του παραγωγικού της μοντέλου, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική της θέση και να μειωθεί το υψηλό εξωτερικό έλλειμμα που καταγράφει παρά τον ισχυρό τουρισμό και την αύξηση των εξαγωγών.
