Επιδότηση ενοικίου: Τα «τρωτά» σημεία του πολυδιαφημισμένου μέτρου - Γιατί θα αποδειχθεί επιζήμιο

Επιζήμιο το μέτρο της επιστροφής ενοικίου που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Παρά την πρόθεση της κυβέρνησης να περιορίσει τα αδήλωτα εισοδήματα από ενοίκια, το μέτρο της επιστροφής ενοικίου σε 1.280.000 ενοικιαστές θα αποδειχθεί τελικά επιζήμιο. Η σύνδεση του οφέλους με τα δηλωθέντα –και όχι τα πραγματικά– ποσά οδηγεί σε στρεβλώσεις, μειώνοντας το πραγματικό όφελος για τους ενοικιαστές, ενώ ταυτόχρονα δεν αντιμετωπίζει ουσιαστικά τη ρίζα του προβλήματος: την ελλιπή φορολογική συμμόρφωση και τις υπερβολικές αυξήσεις των ενοικίων.
Το Dnews.gr παραθέτει ερωτήσεις-απαντήσεις που αναδεικνύουν γιατί η επιδότηση ενοικίου ως κίνητρο για τη δήλωση των πραγματικών εισοδημάτων από ενοίκια θα αποτύχει στην πράξη:
Γιατί η επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως στους ενοικιαστές μπορεί τελικά να οδηγήσει σε αύξηση των ενοικίων;
Η αγορά ενοικίων είναι σε μεγάλο βαθμό διαμορφούμενη από τη σχέση προσφοράς και ζήτησης· επομένως, κάθε παρέμβαση που αυξάνει την αγοραστική δύναμη του ενοικιαστή, χωρίς αντίστοιχη αύξηση στην προσφορά κατοικιών, ενδέχεται να ενισχύσει τις πιέσεις προς τα πάνω στις τιμές. Με την επιδότηση να μειώνει το καθαρό κόστος για τον ενοικιαστή, οι ιδιοκτήτες ενδέχεται να εκμεταλλευτούν το περιθώριο αυτό για αύξηση των ζητούμενων τιμών.
Πώς επηρεάζει το χαμηλό δηλωθέν μέσο ενοίκιο την αποτελεσματικότητα του μέτρου;
Με βάση στοιχεία της ΑΑΔΕ, το μέσο δηλωθέν ενοίκιο είναι 255 ευρώ, όταν στην πραγματικότητα τα ενοίκια σε πολλές περιοχές υπερβαίνουν τα 600-800 ευρώ. Το χάσμα αυτό καθιστά το μέτρο αναποτελεσματικό, αφού η επιδότηση υπολογίζεται με βάση τα δηλωμένα ποσά και όχι τα πραγματικά καταβαλλόμενα.
Πώς επηρεάζει η φορολογική συμπεριφορά των ιδιοκτητών την αποτελεσματικότητα της επιδότησης;
Πολλοί ιδιοκτήτες προτιμούν να εισπράττουν ενοίκια «μαύρα» για να αποφύγουν τη φορολογία. Η επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως δεν είναι αρκετά ελκυστική ώστε να αντισταθμίσει το φορολογικό κόστος της δήλωσης των πραγματικών εισοδημάτων.
Είναι αρκετή η μείωση του κόστους ενοικίασης κατά 8,5% για να αλλάξει η φορολογική συμπεριφορά;
Η μείωση αυτή αφορά μόνο τους ενοικιαστές που νοικιάζουν με δηλωμένο ενοίκιο. Εάν ο ιδιοκτήτης δηλώνει π.χ. 500 ευρώ αντί για 800, τότε η επιστροφή είναι μικρότερη και ο ενοικιαστής χάνει το πλήρες όφελος. Αυτό αποθαρρύνει και τους ίδιους τους ενοικιαστές από το να απαιτήσουν πλήρη δήλωση.
Τι δείχνουν τα στατιστικά για την αγορά κατοικίας και το ύψος των ενοικίων;
Οι έρευνες δείχνουν ότι πάνω από το 50% των ενοικιαστών έχουν υποστεί αυξήσεις ενοικίων και ότι οι περισσότεροι δαπανούν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση. Η δυσκολία κάλυψης των αναγκών στέγασης περιορίζει τη δυνατότητά τους να απαιτήσουν νόμιμη μίσθωση, κάτι που απαξιώνει το μέτρο ως «μοχλό πίεσης».